Acıbadem Adana Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Soyupak, erkeklerde yaşlanmayla birlikte prostatın büyümesinin doğal bir süreç olduğunu ancak büyümenin aşırı olması durumunda hastalıklar meydana gelebildiğini belirterek, yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen bu rahatsızlığın prostat kanseriyle karıştırılmaması gerektiğini söyledi.
Üroloji Uzmanı Soyupak, iyi huylu prostat büyümesi (BPH) sorununun 50 yaş üstü erkeklerin yarısında ortaya çıktığını ifade ederek, “Üreme organının bir parçası olan prostat erkeklerin yaşlanmasıyla yavaş yavaş büyümeye başlıyor. Genellikle 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülen prostat hastalıkları içinde en yaygın olanı ise iyi huylu prostat büyümesi. İçinden idrar yolu geçtiği için prostat büyümesiyle bu yolda daralma meydana geliyor. İdrarı tam olarak boşaltamamaya bağlı sorunlar nedeniyle hastaların yaşam kalitesi ciddi oranda etkileniyor. Bu hastalığın yaygınlığı 50’li yaşlardan sonra erkeklerin korkulu rüyası haline geliyor. Yaşananlar hastalar için endişe verici bir durum olmasına karşın iyi huylu prostat büyümesinin kanserden bağımsız bir hastalık olduğunun bilinmesi gerekir” dedi.
İlk belirtiler 40 yaşından sonra
Prof. Dr. Bülent Soyupak, iyi huylu prostat büyümesi belirtileri yaşla birlikte arttığı için 50-60 yaş arasındaki erkeklerin yüzde 50’sini, 80 yaşın üzerindekilerin ise yüzde 90’ını etkilediğini vurgulayarak, “Ancak ailesinde prostat hastalığı olan erkeklerde büyüme daha erken başladığı gibi hızlı da ilerleyebiliyor. Ayrıca, obezite, tip 2 diyabet, kalp hastalıkları bulunan ve az hareket eden erkeklerde hastalık daha sık görülüyor. Hastaların çoğunlukla sık ve zor idrara çıkmak ve kesik kesik idrar yapmaktan şikayet ediyor. Gece tuvalete kalkmayan erkeklerin 40 yaşından sonra bu ihtiyacı hissetmeleri ilk belirtiler arasında yer alıyor. İyi huylu prostat büyümesi belirtileri, prostat kanseri de dahil olmak üzere diyabet, idrar kanal darlığı, mesaneyi etkileyen nörolojik hastalıklara da işaret edebiliyor. Bu nedenle idrar yapamama şikayetleri olanların zaman kaybetmeden ayırıcı tanı için hekime başvurması gerekir” ifadelerini kullandı.
Tanıda PSA testinden yararlanılıyor
İyi huylu prostat büyümesinin tanısı, ayrıntılı hasta hikayesi, fizik muayene ve tıbbi testlerden yararlandıklarını anlatan Prof. Dr. Bülent Soyupak şunları söyledi:
“Öncelikle hastalığın iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu tespit etmek için önce PSA (Prostat Spesifik Antijen) testi ve işeme testi yapılıyor. Aynı zamanda ultrason ile prostatın büyüklüğü ve anatomisi değerlendiriliyor. PSA sonuçlarının belli bir seviyenin üstüne çıkması halinde kötü huylu prostattan şüpheleniliyor ve parmakla rektal muayene çok önem arz ediyor. Ele gelen bir sertlik tespit edilirse de biyopsi alınarak patolojiye gönderiliyor. Ancak PSA’nın yüksek olmasının her zaman kötü huylu olduğunu da göstermediğinin bilinmesi gerekiyor.”
Tedavi hasta şikayetlerine göre belirleniyor
Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Soyupak, iyi huylu büyüme tespit edilen ve hafif şikayeti olan hastalarda tedaviye yaşam tarzı değişikleri ile başlandığını söyleyerek, “Düzenli hekim takibinde olmak kaydıyla öncelikle sıvı alımının düzenlenmesi sağlanıyor. Hastaya yatmadan veya dışarıya çıkmadan önce sıvı içmemek, kafeinli içecekler ve alkol tüketmemek gibi önerilerde bulunuluyor. Daha ileri durumdaki vakalarda ise ilaç tedavisi uygulanıyor. İdrarını yapamayan, ciddi enfeksiyon ve kanama yaşayan hastalarda cerrahi tedavi gerekiyor. Ancak bunun için kullanılan endoskopik lazer yöntemi sayesinde hasta genelde bir gün hastanede kalıyor. Çok büyümüş olan prostatlarda robotik cerrahiden de yararlanılıyor” dedi.
Soyupak, iyi huylu prostat büyümesinin belirtilerini ise şu şekilde sıraladı:
“Günde 8 veya daha fazla olacak şekilde sık idrara çıkmak, idrar yaparken zorlanmak ve yaptıktan sonra da tam boşaltamama hissi duymak, idrarı erteleyememek, zayıf ya da kesintili idrar yapmak, uykudan idrara sık kalkmak, idrar kaçırmak, idrarda renk ve kokunun farklı olması.”
