İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Adana Şube Başkanı H.Çağdaş Kaya, yükselen ve büyüyen Adana’da ulaşım sorununun da olabildiğince arttığını ifade etti.
İMO Adana Şube’nin İstanbul şubesiyle birlikte Seyhan Belediyesi Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde düzenlediği ’12. Ulaştırma Kongresi’ kapsamında ‘Adana Kentiçi Ulaşım Sorunları’ konulu sunum gerçekleştiren Kaya, sorunların çözümü için insan odaklı ulaşım politikalarının yürütülmesi ve geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Ülkemizde ulaşım, özel araç kullanımını özendiren politikalarla yürütüldüğünü kaydeden Kaya, Adana’da her yıl trafiğe katılan araç sayısının katlanarak arttığını söyledi. Kaya, 2006’da Adana’da trafiğe katılan otomobil sayısının 8 bin 844 olduğunu ancak 2016 yılında bu sayının 15 bin 579’a yükseldiğini dile getirdi.
Adana’da trafiğe katılan otomobil oranının 10 yılda yüzde 76 arttığını belirten Kaya, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Ocak 2017 verilerine göre kentte toplam motorlu araç sayısının 613 bin 373’e ulaştığını kaydetti. Kaya, 319 belediye otobüsü, 419 özel halk otobüsü ve bin 87 minibüsün bulunduğu Adana’da çok sayıda küçük işletmeci, entegre olamayan toplu taşıma, işlevsiz hafif raylı taşıma sistemi, yerel yönetimlerin etkinliğinin yetersizliği, yağmurda daha da kötüleşen, altyapı çalışmaları ile sıklıkla yeniden kazılan yolların yarattığı sıkıntılardan oluşan bir yığın sorun bulunduğunu vurguladı.
Hızlı ve çarpık kentleşmenin sonucu olarak, bugün Adana’da oldukça sorunlu hale gelen “ulaşım ve trafik” olgusuyla karşı karşıya olduğumuzu dile getiren Kaya, “İhtiyacımız; toplumun yapısına ve yararına uygun olan ulaştırma politikaları ve bu anlayışın sonucu oluşturulacak ulaşım planlamasıdır. Maalesef, Adana’nın tek ulaşım plan çalışması, bundan 25 yıl önce 1992 yılında yapılan “Adana Kent İçi ve Yakın Çevresi Ulaşım Etüt” çalışmasıdır. Bu, bir plan değil, etüt çalışmasıdır” dedi.
Hafif raylı taşıma sisteminin rantabl olmadığını kaydeden Kaya, “Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından 1988 yılında yapımı için ilk adımı atılmış, 15 yılı geçkin sürede dış kaynaklı hazine garantili krediyle 533 milyon dolara inşa edilmeye başlanılmış ve ek kaynaklarla birlikte yaklaşık iki katına mal edilen ve 14 Mayıs 2010’da biletli yolcu taşınmaya başlanılan hafif raylı sistem rantabl değildir. Ve Adanalılar halen hafif raylı sistemin borç yükünü taşımaktadırlar. Adana Büyükşehir Belediyesi’nin İller Bankası payından her ay yüzde 40 metro borcu kesintisi yapılmaktadır. Bu borcun Ulaştırma Bakanlığına devri için hep birlikte çaba göstermeliyiz” dedi.
Kaya, ayrıca Adana’nın gerek topografya gerekse iklim koşulları açısından, bisiklet kullanımına uygun bir yapıya sahip olmasına rağmen bisiklet yollarının son derece kısıtlı, birbiriyle bağlantısız, kısa mesafeli olduğunu ve başka amaçlarla kullanıldığını da ifade etti.
Ulaşım olanakları ile sistemleri incelenerek işin tekniğine ve yapıya uygun yöntemler tespit edilmesi gerektiğini vurgulayan Kaya şöyle devam etti:
"Araç öncelikli değil, insan öncelikli ve bisiklet kullanımı ağırlıklı bir ulaşım planlaması esas alınmalıdır. Toplu taşıma türlerinin bütünleştirildiği “tek bilet” uygulamasına yönelik çözümler araştırılmalıdır.
Bu çalışmaya paralel olarak, “Kent insanlar içindir” yaklaşımıyla gereken alanlarda taşıt trafiğine kapalı alanlar oluşturulmalıdır. Çakmak Caddesi, Ali Münif Yeğenağa, Büyüksaat civarı ve Tepebağ höyüğü çevresi vb alanlar araçtan arındırılıp, yaya bölgesi haline getirilmelidir.
Planlama sürecinde; basit ve tekniğine uygun, Trafik Mühendisliği çerçevesindeki çözümlerle Adana’nın sorunlu trafik akımında kısa vadeli bazı iyileştirmeler yapmak da mümkündür. Ulaşım koridorlarındaki kavşaklarda etüt çalışması yapılıp, Adaptif Trafik Yönetim Sistemi gibi çağdaş uygulamalar değerlendirilmelidir.
Ulaşım yatırımları toplu taşımacılığa yönelmeli, kentlilerin toplu taşıma araçlarını kullanması için toplumsal eğitim süreci başlatılmalıdır. Ayrıca okullarda toplu taşımayı özendirici eğitimlere yer verilmelidir. Mahallelerden hafif raylı sisteme ulaşım kolaylaştırılmalı, insanların toplu taşıma araçlarını kullanımını teşvik edici uygulamalarla sistem kentliler için cazip hale getirilmelidir. Kentimizde, özellikle kent merkezindeki kaldırımlar iş yerleri tarafından işgal edilmiştir. Kaldırımların araba ve esnaf malzemeleriyle işgal edilmesinin önüne geçilmelidir. Yerleşime açılacak yeni bölgelerde ise mekansal planlama kriterlerine uygun sokak, cadde, bulvar, refüj ve kaldırımlar geniş tutulmalı ve bisiklet yolları da düşünülmelidir.
Hafif raylı sistem, ilave güzergahlarla yeniden projelendirilmeli, özellikle üniversite, hastane, otogar, havaalanı ve iş merkezlerinin yoğun olduğu bölgeler projeye dahil edilmelidir. Adana’da halen bir engel gibi görünen TCDD hattı kent trafiği için bir avantaja dönüştürülmelidir. Demiryolu sistemi çift hatlı, elektrikli, aktarma noktalı, HRTS sistemle bağlantılı olarak yeniden planlanmalıdır. İnsan öncelikli bir kent anlayışı ile yaşlıların, çocukların, yayaların kent içindeki her türlü hareketliliğini kolaylaştıracak bir anlayış öne çıkarılmalıdır."
