Adanalı çiftçiler, sözleşmeli tarım kapsamında ürettikleri tohumluk buğdayda ciddi parasal kayba uğradıklarını iddia ettiler.
Yüreğir Ziraat Odası Meclis Başkanı Şevket Uludağ, yöre çiftçilerinden Gökhan Yağcı, Ramazan Aslan, İbrahim Karadağ ve Ferhat Arabacı ile mağdur olan onlarca çiftçi adına yaptığı açıklamada, mağduriyetlerinin giderilmesini istedi.
Meclis Başkanı Şevket Uludağ, TEKFEN bünyesindeki Toros Tohum şirketi için sözleşmeli buğday tohumluğu üretimi yaptıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Bu yıl hasat yapılırken buğday fiyatları ortalama kilosu 1.060 TL civarında seyrediyordu. O dönemde bize yüzde 6’dan fiyat farkı ödendiğinde 1.125 Tl’den ürünümüzün alınacağı söylendi. Biz ürünümüzü teslim ettikten 45 gün sonra TMO buğday için kiloda kalitesine göre 0.940 ve 0.990 arasında fiyat açıkladı. Bu fiyatlar ile Ticaret Borsasındaki ortalama fiyatlar alınarak üzerine yüzde 6 fark konulduğu bize bildirildi. Oysa bizim buğdayımız tohumluk buğday ve birinci kalite. Toros Tohum, Ticaret Borsasından aldığı fiyata yemlik, yağmur yemiş, kalitesiz her çeşit buğdayı da ortalamaya dahil ediyor. Bunun yanlış olduğunu söyledik ancak, derdimizi dinletemedik. Bizim 1 haftada hasat ettiğimiz buğday tarihini Ticaret Borsasından 28 günlük ortalama alarak yağmur yemiş, yemlik buğday kalitelerini içine alarak bildirmektedir."
Toros Tohumun, tohumluk buğday için kiloda 1.048 TL brüt fiyat verdiğini, bunun içinden 0.20 nakliye ile 2.2 oranında stopaj düşüldükten sonra üreticinin eline kalan rakamın 1.003 TL olduğunu ifade eden Şevket Uludağ, “Oysa hasat döneminde stopaj ve nakliye tüccara ait olmak üzere buğday üreticisi ürününü 1.060 TL’den satabiliyordu. Şimdi kiloda 0.97 TL gibi bir zarar söz konusu, biz tohum üreticisi olarak firmadan sadece Toros Tohuma ait tohumlarını alıp ekim yaptık, sözleşmede gübre vereceklerini söyledikleri halde vermediler. Sözleşmeli üretim yapmamızdaki hedef bize vaat edilen yüzde 6’lık orandan faydalanmaktır. Toros Tohum bize yüzde 6’lık farkı bırakın normal piyasa şartlarının yüzde 10 daha altında az para ödemek istemektedir” dedi.
Konuyla ilgili şikayetlerini dile getirmek istedikleri Toros Tohum yetkililerinin sorunlarıyla ilgilenmediğini belirten Şevket Uludağ, şunları kaydetti:
“Bize hasat döneminde ürünümüzü teslim ederken fiyatlandırmanın böyle yapılacağını söyleselerdi biz ürünümüzün müsaade etselerdi en azından bir kısmını tüccara verir zarara girmezdik. TMO’nun düşük fiyat açıkladığını, Ticaret Borsası ortalama fiyatlarını da dahil ettiklerinde elde ettikleri rakamı ödediklerini söylüyorlar. Size hizmet eden çiftçiyi mağdur etmek Tohumluk kaliteli buğday ile yemlik buğdayı aynı kefeye koymak hangi vicdanla bağdaşır. Biz üretici olarak Toros Tohuma en kaliteli tohumu yetiştirdik. Dev bir kuruluş olan Toros Tohuma bu muamele yakışıyor mu? Burada ciddi bir emek ve alın teri söz konusu."
Konuyla ilgili Toros Tohum Üretim Müdürü Özer Türel ise, sözleşme hükümlerini uyguladıklarını belirterek, “Devletin açıkladığı fiyat bizi de çok şaşırttı. Çok düşük açılanan bu fiyat ile Ticaret Borsası fiyatlarının ortalamasını aldık. TMO çiftçiyi mağdur etti” diye konuştu.
Yüreğir Ziraat Odası Meclis Başkanı Şevket Uludağ, “Her şey sözleşmeler üzerinden ilerliyorsa sözleşmede yüzde 5 oranında da kalite farkı ödemesi yapılabilir maddesi var. Öyleyse Toros Tohum büyüklüğüne yakışan bir tutum sergileyip çiftçinin mağduriyetini bir nebze de olsa giderebilmek için yüzde 5’lik farkı ödemeli" şeklinde konuştu.
Üreticiler ise haklarını sonuna kadar arayacaklarını ve bundan sonraki yıllarda Çukurova çiftçisinin Toros Tohum için sözleşmeli üretim yapmayacaklarını sözlerine eklediler.
