Türkiye’ye özgü endemik türler arasında olan ve sadece Amasya’da yetişen ‘bağ havacivası’ adlı bitki, Amasya Üniversitesinden akademisyenler ile Milli Parklar Genel Müdürlüğü görevlilerinin çalışmaları sonucu yaklaşık 130 yıl sonra yeniden bulunarak kayıt altına alındı. Yaşam alanının baraj suları altında kalma riski bulunan bitki örnekleri daha üst noktalara taşındı.
İlk kez 1889’da Bornmüller tarafından Amasya Lokman Dağı’ndan toplanan tür, ’alkanna haussknechtii bornm’ adı verilerek 1894’te yeni bir tür olarak bilim dünyasına tanıtıldı. Amasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Arzu Cansaran, 1994 yılında yüksek lisans çalışmaları esnasında Yuvacık köyü çevresinde rastladığı bitkinin o dönemde Kırklar Dağı, Şeyhcui Mahallesi çevresi ve Kaleköy civarlarında da nadiren görülmesine karşın yaşam alanlarının antropojenik etkilerle bozulması sonucu geçen yıla kadar tekrar toplanamadığını anlattı.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün ülke genelinde uyguladığı Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi kapsamında yapılan araştırmalarda geçen yıl Aydınca köyü mevkisinde bu türü yeniden bulduklarını anlatan Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cengiz Yıldırım da, “111 birey tespit etmiştik. Bu yılki tespitlerle birlikte bu sayınının 300’ün üzerinde olduğunu belirledik” dedi.
Yapım aşamasındaki Aydınca Barajı göl aynasında kalacak olan bitki örneklerini Prof. Dr. Cansaran, Doç. Dr. Yıldırım, Başmühendis Habibe Yolcu ve Mühendis Uğur Ak’ın da olduğu ekiple daha yüksek noktalara taşıdıklarına değinen Doğa Koruma ve Milli Parklar Amasya Şubesi Müdürü Kemal Kartal ise bu yıl 3 ayrı bölgede tespit edilen 300 bireyi izlemeye aldıklarını söyledi.
Bitkinin drog olarak ya da farklı tıbbi amaçlarla kullanılıp kullanılamayacağı konusunda eczacılık alanındaki akademisyenlerle ortak araştırmalar yapılabileceği de belirtildi.
