ATSO Başkanı Demirci: "Büyük marketler, esnafı göçe zorluyor"

Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Çetin Demirci, ’’Ardahan ve ilçelerinde açılan büyük ulusal marketler ilin sadece ekonomik yapısını değil sosyal yapısını da etkiliyor.’’ dedi.
Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Çetin Demirci, market sahipleri ile bir araya gelerek sorunları hakkında bilgi alışverişinde bulundu. Demirci, "Ticaretin genel mantığının kar ve rekabete dayalı olduğunu ve rekabetin kaliteyi artırdığını söyleyerek, ancak bilindiği üzere bu gün ilimizde; bakkal, kırtasiye, konfeksiyon, ayakkabıcı gibi işletmeler var olma mücadelesi vermektedir. Açılan büyük ulusal marketler ilin sadece ekonomik yapısını değil sosyal yapısını da etkilemektedir" dedi.
Yerel marketlerin bitme noktasına geldiğini ve bunun da en büyük sorunumuz olan göçü tetiklediğini söyleyen Demirci, ’’Çünkü zincir mağazalarla rekabet edemeyen yerel esnaf iş yerini kapattığında çoğunun da yaptığı diğer ekonomik faaliyetlerini ’il genelinde hayvancılık baş sektör’de sonlandırıp göç etmektedir. Bu durum böyle sürerse zincir mağazaların da bir süre nüfus azlığından kapatması bile söz konusu olacaktır.
Türkiye’de semt pazarcıları için yönetmelik çıkartılırken, ne yazık ki çok önemli toplumsal konu olan market yasası çıkartılamıyor ve bu konu yıllardır Türkiye büyük millet meclis’inde bekliyor. Türkiye’de market işletmeciliği hukuki bir zemine oturtulmalı ve yasal düzenleme biran önce yapılmalıdır. Market ruhsatları şehir planlaması ile verilmeli. binalar yapılırken, market yerleri inşaat ruhsatlarında gösterilmeli. normal standart bir marketin açılabileceği metrekare büyüklüğü şartı aranmalı. otoparkı, depo giriş ve çıkışı gibi günlük hayatı etkilemeyecek tüm standartlar imar projesinde uygulanmalı, imar uygulaması ile gecekondu marketçiliği engellenmiş olur.
İl içinde market sayısı, açılacak bölgenin nüfus ve yoğunluğuna göre belirlenmeli. her bölgeye standart uzaklıkta belirli market açma kotası uygulanmalıdır.
Ticari taksi ve ticari plakalı araçlara uygulanan kota gibi bir sistem geliştirilmeli. Belediyeler, haklı olarak küçük sermayeli ticari araç işletmelerini korumak için kota uygulaması yaparken, aynı durumu sektörel işletmeleri korumak için de hayata geçirmelidir.’’
ulusal ve yerel marketlere şube açma sınırlaması getirilmesi gerektiğini söyleyen Demirci, ’’Her bölgeye belli bir market kotası konulmalı. nüfus yoğunluğu artan bölgelere belediye market şubesi açma kotasını artırmalı ve bunu ihaleyle yapmalı. bu durumda belediyelere yeni bir ek gelir kapısı da açılacağı gibi, kontrollü, denetimli ve soysal hayatı etkilemeyen düzenli bir market piyasası oluşturulmuş olacaktır. Büyük alışveriş merkezleri kesinlikle şehir dışında açılmalı. her ilin yoğunluğunu kaldırabileceği AVM sayısı belirlenmeli ve ulusal ve yerel marketlere 500m2 den fazla kullanım alanı şartı getirilmelidir. Alışveriş merkezleri, büyük mağazalar ve zincir mağazalarının kuruluş izni talepleri, ilde kurulacak değerlendirme komisyonu tarafından verilmeli. Belediye, TSO, ESOB, vb. yine aynı sebeplerle internet alış-veriş sitelerine yasal düzenleme getirilerek vergi resim ve harç vb. kısıtlayıcı tedbirler getirilmelidir.’’ şeklinde konuştu.