Diyarbakır’da hayvancılıkta sağım ve enerji sorunlarının çözümü için GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü (GAPUTAEM) tarafından güneş enerjisiyle çalışan Fotovoltaik Pil Destekli Mobil Süt Sağım Makinesi ve enerji kaynağı geliştirildi. Bölgede artık çoban ve sağımcı bulmanın zor olduğunu belirten GAPUTAEM Müdürü Mehdi Sümerli, buluşun bölge hayvancılığına büyük katkı sunacağını umduklarını ifade etti.
Diyarbakır GAPUTAEM Müdürlüğü tarafından güneş enerjisiyle çalışan Fotovoltaik Pil Destekli Mobil Süt Sağım Makinesi ve enerji kaynağı geliştirildi. Prototip aşamasındaki buluş ile yaylaların enerjiyle buluşturulması hedeflenirken, hayvan sağım sorunu açısından da daha hijyenik koşullarda ve hızlı bir şekilde sağım yapılması için makinenin daha taşınabilir hale getirilmesi planlanıyor. Makinenin, takılan akülerle bulutlu günlerde bile sağım yapması hedefleniyor.
“Hem süt sağım makinesi hem de enerji kaynağı”
Hayvancılık ve ıslah çalışmaları kapsamında yapılan saha çalışmalarında karşılaştıkları sorun üzerine böyle bir çalışmaya giriştiklerini belirten GAPUTAEM Müdürü Mehdi Sümerli, “Hayvancılık ve ıslah çalışmaları kapsamında çalışan arkadaşlarımız saha çalışmalarında bir sorun ile karşılaştıklarını dile getirdiler. Özellikle yayladaki göçer hayvancılıkta sağım sıkıntıları yaşadıklarını, sağımcı bulmakta sıkıntı yaşadıklarını ve hijyen konusunda bir makine geliştirmek istediklerini ifade ettiler. Bu kapsamda güneş enerjisiyle çalışabilecek bir prototip geliştirdiler. Bu proje güneş enerjisiyle çalışabilecek seyyar süt sağım makinesi. Bir yıldan fazladır Batman, Siirt, Diyarbakır merkez, Karacadağ bölgesi ve bazı yaylalarda test ettik. Çok olumlu sonuçlar aldık. Elle sağımla kıyaslama yaptık bunu ve gerçekten hem kısa sürede hem de hijyen olarak faydasını gördük. Şuanda paneller biraz büyük ama arkadaşlar bu panelleri küçültüp bir ufak kamyonete monte edilecek hale getirecekler. Ayrıca sadece sağım makinesi olarak düşünmüyorlar aynı zamanda enerji kaynağı olarak da kullanmak istiyorlar. Özellikle elektriğin olmadığı yaylalarda hem oradakilerin enerji ihtiyacını karşılamak hem de bir su sebili de ekleyerek sıcak ve soğuk su ihtiyacını da karşılamayı düşünüyorlar. Onun için proje üzerinde şuanda çalışıyoruz. Gün geçtikçe geliştirmeye çalıyor arkadaşlar. Umarım bölgenin hayvancılığına büyük bir katkı sunacak. Çünkü gerçekten bölgede artık hem çoban hem de sağımcı bulmak zor. Çobanı şimdi enerji ile buluşturursak belki cep telefonundan, sıcak ve soğuk sudan faydalanır, belki cazip hale getirebiliriz. Bir de elle sağımlarda şikayet edilen hijyenik sorunlar da bertaraf edilmiş olur. Sütün de bir Pazar değerinin artacağını düşünüyorum” dedi.
“Hayvancılık yapanların eksiğini kapatacak”
Geliştirilen Fotovoltaik Pil Destekli Mobil Süt Sağım Makinesi ve enerji kaynağını daha portatif ve çok amaçlı düşündüklerini vurgulayan Sümerli, “Daha portatif daha çok amaçlı hale getirmeye çalışıyoruz. Şuan yaptığımız test çalışmalarında bile hayvancılıkla uğraşan göçerler, yaylacılar sipariş vermek istiyorlar. Bir taraftan da umutlu bekliyorlar ne zaman elimize geçecek, seri üretime ne zaman başlayacak diye. Çünkü gerçekten birebir onlarda makineyle birlikte çalıştılar bir taraftan elle sağımlar yapılırken bir taraftan da makineyle sağımlar yapıldı. Kendi gözleriyle gördüler. Hem kısa sürede hem de hijyen bir süt elde ettiklerine şahit oldular. Sadece koyunu değil aynı zamanda keçiyi de sağabiliyor. Sadece başlıklar değişiyor. Burada bölgemizde özelikle enerjiden uzak hayvancılık yapan göçer, yaylada yaşayan insanların bir eksiğini kapatacağını umut ediyorum” diye konuştu.
“Çok fazla maliyeti yok”
Makinenin çok maliyetli olmadığını aktaran Sümerli, şunları kaydetti:
“Bizim önceliğimiz maliyetin hesaplaması olmadı. Öncelikle ihtiyaca cevap verip vermediğini test ettik. Maliyet ilk başta fazla olabilir ama siz bu geliştirdikçe ve seri üretime geçtikçe maliyeti de düşecektir. Çok fazla bir maliyeti yok. Sonuçta güneşten alınan bir enerji ve onun sistemi çalıştırmasıdır. Şuradan yaptığımız bu özel montaj ve çalışma çok fazla bir maliyeti yok. Üreticiyi zorlayacak bir bütçe değil.”
