Adı pestil ve kömenin yanı sıra kuşburnu ile özdeşleşen Gümüşhane’de kuşburnu hasadında sona gelindi.
Kış aylarında marmelat ve reçel olarak kahvaltı sofralarında yer almasının yanı sıra çay ve meyve suyu olarak da tüketilen kuşburnu, Gümüşhane’de önemli tarım ürünlerinin başında gelirken, Gümüşhane yıllık 500 ton kuşburnu üretimiyle Türkiye’nin en fazla kuşburnu üretimi yapan il konumunda.
Büyük bir bölümü geleneksel yöntemlerle işlenmesinin ardından kış mevsiminde tüketilen, ilin ekonomisine katkı sağlayan kuşburnu soğuk algınlığı ve gribe karşı etkili ve lezzetli olarak yerini alıyor.
“Türkiye’de doğal olarak yetişen 27 kuşburnu türünden 17’si Gümüşhane’de”
Gümüşhane İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Edip Birşen, Gümüşhane’de Kuşburnu ciddi bir üretim potansiyeline sahip olduğunu ve kuşburnu denilince akla Gümüşhane’nin geldiğini belirterek, kuşburnu bitkisinin Türkiye’de doğal olarak yetişen 27 türünden 17’sinin Gümüşhane’de bulunduğunu söyledi. Gümüşhane’nin kuşburnunun gen merkezi olduğunu ve neredeyse 320 köyünün tamamında doğal olarak kuşburnu yetiştiğini kaydeden Birşen, bu nedenle de çok geniş bir ürün kapasitesine sahip olduğuna değindi.
Türkiye’de böyle bir toprak yapısı üzerinde bu kadar tür ve çeşidi bünyesinde bulunduran başka bir ilin olmadığını ifade eden Birşen, Gümüşhane’de yoğun olarak İl Merkezi, Kelkit, Şiran ve Köse ilçelerinde doğal olarak yetişen kuşburnu bitkisinin Gümüşhane yöresine çok büyük ekonomik katkılar sağlayacak özelliğe sahip olduğunun belirterek Gümüşhane’nin dağlarını taşlarını kuşburnu yapma arzuları olduğunu, amaçlarının köyde yaşayan insanların ek gelirini artırmayı amaçladıklarını ifade etti.
Türkiye’nin en önemli gen merkezi durumunda olan ve yörede yıllık 500 ton kuşburnu üretimin gerçekleştiğini belirten Birşen, “İlimizin tarımsal hasılasına katkısı yaklaşık 2 milyon TL’dir. Kuşburnu doğal olarak dağlarda kendiliğinden yetiştiği için bunun toplaması zahmetli bir iş bir kişi günde yaklaşık 15 kilogram toplayabiliyor. Gümüşhane’de birçok aile kış mevsimi gelmeden önce kuşburnu hasadı yapıyor. Toplanan bu meyve hem kurutularak çay olarak kullanılıyor hem de pişirilerek reçel ve marmelat olarak hazırlanıyor” dedi.
Gümüşhane’de kuşburnunun işlenmesi ile ilgili 5 adet işletme mevcut olduğunu kaydeden Birşen, Gümüşhane İl Müdürlüğü olarak Kuşburnu Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi" hazırladıklarını ve bu yıl 7 bin dikensiz kuşburnu fidanı getirerek kapama bahçeleri oluşturduklarını söyledi. Buralardan ciddi sonuçlar beklediklerini kaydeden Birşen, “Gerek iklimsel olarak gerekse de toprak yapısı olarak bölgemize adapte olmuş ciddi bir üretim potansiyeline sahibiz. Amacımız üretimimizi artırmaktır” diye konuştu.
“100 gram kuşburnundaki vitamin bir kasa portakaldaki vitamine denk geliyor”
C vitamini açısından en zengin meyvenin kuşburnu olduğunu belirten Birşen, 100 gram kuşburnundaki vitaminin bir kasa portakaldaki vitamine denk geldiğini ve besin değeri açısından da oldukça zengin bir bitki olduğunu kaydetti.
“Kuşburnu toplanması ve işlenmesi çok zahmetli”
Gümüşhane’nin Merkeze bağlı Gümüşkaya köyünde kışın tüketilmek üzere kuşburnu marmelatı yapan ev hanımı Ramile Çiçek de bu meyvenin toplanmasının ve reçelinin yapılmasının çok zahmetli işler olduğunu ifade ederek, Kuşburnunun birçok aşamadan geçtikten sonra marmelata dönüştüğünü söyledi.
Çiçek, “Kuşburnunu dağlardan topluyoruz. Toplanan kuşburnular yıkandıktan sonra uç kısımları bıçak ile kesildikten sonra kazanlarda pişiriliyor. Pişen kuşburnuların içindeki çekirdeklerinin çıkması için ezilerek kevgirden geçiriliyor. Daha sonra elekten geçirilen kuşburnular kazanda pişirildikten sonra kavanozlara koyuyoruz. Yaptığımız kuşburnu marmelatı Tamamıyla organik hiçbir katkı maddesi kullanmıyoruz” dedi.
