Kelaynakların yok olmasının önüne geçmeye çalışan Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 1977’de Şanlıurfa Birecik’te kurduğu üç adet yetiştirme merkezi ile kelaynakları korumaya devam ediyor. Baharın ve bereketin simgesi olan ve dış görünüşleri ile erkek ve dişileri ayırt edilemeyen kelaynakların cinsiyet belirleme çalışmaları ise devam ediyor. Genetik çalışmalar dışında cinsiyetleri belirlenemeyen bu değerli kuş türünün erkek ve dişi bireyleri ancak genetik analiz ile tespit edilebiliyor. Önümüzdeki yıllarda bu analizlerden elde edilen veriler ışığında kelaynakların üreme ve yavru büyütme davranışları daha detaylı olarak incelenebilecek.
Göç dönemi öncesinde yetiştirme merkezine alınan kelaynaklar, sadece üreme dönemlerinde serbest bırakılıyor. Bu yıl 14 Şubat’ta tabiata bırakılacak olan kelaynaklar, yaklaşık 6 ay sürecek üreme dönemlerinin ardından tekrar yetiştirme merkezine alınacak. 2017 yılında 47 adet yavru dünyaya geldi. Böylece 2001 yılında 42 olan kelaynak sayısı bu yıl 240’a ulaştı.
KELAYNAKLAR UYDUDAN TAKİP EDİLİYOR
Kelaynaklara 2008 yılında ilk defa uydu takip cihazı takılmaya başlandığını ifade eden Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, “Göçe gönderilen 5 kelaynağın ikisinin tekrar Birecik’e dönmesi, kelaynakların doğada yeniden var olabileceklerini ortaya koydu. Bu doğrultuda kelaynak kuşlarına GPS-GSM vericisi takılması ile kelaynakların yıl boyunca günlük hareketleri takip edilecek. Bu vericilerin uyduya gönderdikleri sinyallerin değerlendirilmesi neticesinde kelaynaklar takip edilerek, kelaynakların karşılaştıkları problemler belirlenmeye çalışılacak ve hayat alanı olarak nereleri tercih ettikleri tespit edilebilecek” dedi.
Bu arada Türkiye’nin önemli kuş türlerinden olan kelaynakları tanıtmak maksadıyla yetiştirme merkezlerinde yerli ve yabancı turistler için oluşturulan ziyaretçi merkezi ile turistlere kelaynakların yanı sıra Fırat Nehri ve Birecik’in kuş varlığı bakımından önemi anlatılıyor. Ziyaretçiler kapalı devre kamera sistemi sayesinde kuşları rahatsız etmeden izleyebiliyor ve bu görüntüler internetten de yayınlanıyor.
Kaya Güneş
