Mut Zeytinyağı, Meli İnciri, Korkuteli Karyağdı Armudu, Urfa Zerdesi, Tunceli Şorbik Çorbası, Sinop Nokulu, Beypazarı Kurusu gibi yöresel ürünler yerinde istihdam, güçlü yerel ekonomiyi destekleyen yöresel fuarda Türkiye’de ‘Coğrafi İşaret Tescili’ alan ürünler ön plana çıkacak.
Adres Patent de fuarda
Türkiye’nin 81 iline ait yöresel lezzetlerin haritasını hazırlayarak bir ilke imza atan Adres Patent de fuara güçlü bir ekiple katılacağını duyurdu. Şirket, coğrafi işaret belgesi almak isteyen tüm üreticilere destek verecek. Adres Patent Genel Müdürü Cumhur Abdullah Akbulut, “Sınai mülkiyet haklarını öğrenmek, yerel ürünlerini dünya ile buluşturmak ve ürünlerine değer katmak isteyen üreticileri mutlaka standımıza bekliyoruz” dedi.
Neden coğrafi işaret almalıyız?
Akbulut, ‘Neden coğrafi işaret almalıyız?’ konusuna şu sözlerle açıklık getirdi: “Geleneksel bilgi ve kültürel değerlerimizin korunması açısından büyük öneme sahip olan coğrafi işaretler, üreticiye de pazarlama konusunda büyük avantajlar sağlamaktadır. Tüketicilerin coğrafi işaret amblemi olan ürünleri daha çok tercih etmesi bu ürünlerin satış değerini artırır. Coğrafi işaret alan ürün, diğerlerinden ayırmak için ambalajının üstüne “coğrafi işaret amblemi” konulması zorunludur. Amblemin amacı, ürünün coğrafi işaret/geleneksel ürün olduğu konusunda tüketiciyi bilgilendirmek ve denetleme faaliyetlerini kolaylaştırmaktır.
Tescilli coğrafi işaret ile birlikte amblemin kullanımı zorunludur. Coğrafi işaret, ‘Antep Baklavası’, ‘Malatya Kayısısı’, ‘Aydın İnciri’ gibi ürünlerimizin adları olup, bu adlar ürün üzerinde kullanıldığında, beraberinde amblemin kullanılması zorunludur. Coğrafi işaret amblemi sayesinde ürün, benzerlerinden kolayca ayrılır, daha rahat ve yüksek değerle pazara sunulur. Yapılan birçok araştırma göstermiştir ki; özellikle kadın tüketiciler ve eğitim seviyesi yüksek tüketiciler coğrafi işaret tescilli ürünleri daha çok tercih ediyor. Coğrafi işret tescili, ürünün gerçek üreticisini korurken hem yerel hem de ülke ekonomisine büyük katkı sağlar.”
“Coğrafi işaretle sizde ürünlerinize yüzde 30 değer katın”
Akbulut, bir ürünün yöresel ürün kategorisine girdiğinde piyasa değerinin yaklaşık yüzde 20 üstünde bir rakamla alıcı bulabildiğine dikkat çekerek, “Coğrafi işaretli (Cİ) ürünlerin ekonomik değerini ifade etmekte dünya örnekleri yol gösterici olacaktır. Örneğin, sadece coğrafi işarete konu ürünlerde Fransa ekonomisi sadece 2012’de 19 milyar euro gelir elde etmiştir.
Fransa’da coğrafi işaretli peynir, diğer peynirlere göre yüzde 30 oranında daha yüksek fiyata alıcı bulmaktadır. İtalya’da da benzer bir durum söz konusudur. Toscano yağları tescil edildikten sonra yüzde 20 oranında daha yüksek fiyatla satılmıştır.
İhraç edilen Fransız şaraplarının yüzde 85’i coğrafi işaret taşımaktadır. AB genelinde yine 2012 verilerine göre, coğrafi işaretli ürünlerin toplam satış tutarı 57,5 milyar euroya ulaşmıştır” diye konuştu.
“Coğrafi işaret tescilli ürün 385'e yükseldi”
Adres Patent’ in yaptığı araştırmaya göre Türkiye’de coğrafi işaret tescili alabilecek yöresel ürün sayısının 2 bin 500’e ulaştığını belirten Akbulut, “Yüksek coğrafi işaret potansiyeline karşın Türkiye’de henüz sadece 385 ürün için coğrafi işaret tescili alındı. Göreceli olarak az olan bu rakam, Türkiye’de coğrafi işaret kavramının henüz tam olarak bilinmediğini ve öneminin yeterince anlaşılmadığının da en büyük göstergesi durumunda. Başvuru aşamasındaki 403 ürünün değerlendirmesi ise devam ediyor. Coğrafi işaretli ürün yarışında 33 ürünle başkent Ankara ilk sırada. 22 ürünle Şanlıurfa 2’nci, 21 ürünle Gaziantep 3’üncü, 14 ürünle İzmir 4’üncü, 12 ürünle Kahramanmaraş 5’inci, 10 ürünle Mersin ise 6’ncı sırada” ifadelerini kullandı.
“Coğrafi işaret tüketiciyi koruyor”
Coğrafi işaretin herhangi bir ürünün kendini koruma altına aldığı kadar doğrudan üreticinin dolaylı olarak da tüketicinin korunmasına yönelik bir uygulama olduğuna vurgu yapan Akbulut, ”Bu yolla belirli ürünün üretiminde tüketici aleyhine olabilecek olumsuz uygulamalar ve taklit ürünler de kontrol altına alınacaktır. Tüketiciyi koruma konusunda denetimin önemli, ürünü sadece tescil ettirmek yetmiyor. Ürünü tescil ettiren belediyelerin veya ticaret-sanayi odalarının, o ürünü denetlemeleri gerekiyor. Bir coğrafi işaretin tescil ettirenlere ekonomik fayda sağlayabilmesi için, denetim mekanizması şart” dedi.
“STK’lara önemli görevler düşüyor”
Akbulut, bu noktada STK’lara görev düştüğünü dile getirerek, şöyle konuştu: “Dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de coğrafi işaretli yöresel ürünlere ilgi büyük oranda artmıştır. Artan ilgi ile birlikte hem tüketiciyi hem de coğrafi işaretli ürünlerin korunması daha da büyük önem kazandı.
Coğrafi işaretli ürünlerin denetim yetkisi
Coğrafi işaret tescil başvurusunda bulunan, ürünün üretimi, işlenmesi veya ilgili diğer işlemleri hakkında yeterliğe sahip, yasal kuruluş biçimine bakılmaksızın herhangi bir dernek, birlik veya benzeri örgütten oluşan tarafsız bir denetim merci oluşturmakla yükümlüdür. Denetim hükümlerine uygun olarak denetim biçimini ayrıntılı olarak açıklayan ve örnek denetim tutanağını da içeren bilgi ve belgelerin başvuru formunda bulunması gerekmektedir. Denetim aşamasında Sivil Toplum Kuruluşlarına büyük rol düşmektedir. Dolayısıyla coğrafi işaretli ürünlerin kontrolünde, fiziki şartların oluşturulması noktasında STK’lar elini taşın altına koymalı.”
Coğrafi işaret nedir?
Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren ad veya işaretlere “coğrafi işaret” (Cİ) denir. Coğrafi işaret tescili ile ürünlerin standartları, geleneksel özellikleri ve üretim metotları koruma altına alınır. Coğrafi işaretler, tek bir üreticiyi değil, belirli şartlar altında üretim yapan kişi ya da firmaların tümünü korur.
