Türkiye’de sağlık alanının gelişimiyle birlikte birçok branşta nitelikli sağlık personeline olan ihtiyaç artmaya başladı. Ameliyat hizmetleri teknikeri de özel hastanelerin çoğalmasıyla birlikte en çok aranan meslekler arasında ilk sıralarda yer alıyor. Uygulamalı eğitimde öne çıkan İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Sağlık Bilimleri Meslek Yüksekokulu Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü Ameliyathane Hizmetleri Programı’na yönelik gerçekleştirdiği uygulama odaklı eğitimle ameliyathane hizmetleri alanında çalışacak teknikerler yetiştiriyor. İAÜ Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü Ameliyathane Hizmetleri Program Başkanı Öğretim Görevlisi Zeliha Okur, ameliyathane hizmetleri alanında eğitim alan teknikerlerin, ameliyathanenin hijyen güvenliğini sağlamaları yönüyle kritik bir öneme sahip olduklarının altını çiziyor. Türkiye’de ameliyathane hizmetleri teknikerlerine yönelik ihtiyacın artmasına paralel olarak, bu alanda iş bulma imkanının artış içinde olduğuna dikkat çekiyor ve “Hastanelerin bu alanda özel eğitim görmüş sağlık elemanlarına ihtiyaçları var” diyor.
Ameliyat teknikerleri konusundaki ihtiyacın bu alana olan ilgiyi artırdığını belirten Okur, ameliyathanede bulunan tüm alet ve cihazları kullanabilen, ameliyathaneyi ameliyata hazırlayan ve ameliyata giren ekipte yer alan yardımcı sağlık personeli olarak tanımladığı Ameliyathane Hizmetleri Teknikeri’nin ameliyathanedeki rolünün hayati bir öneme sahip olduğuna dikkat çekti. Bu alanda eğitim görmek isteyenlere önerilerini şöyle sıralıyor: “Sorumluluk duygusuna sahip, dikkatli, titiz, tedbirli, cesaretli kandan korkmayan, doğru ve çabuk karar verebilen, cerrahın söylediklerini hemen anlayıp uygulayabilen, uzun süre ayakta kalabilecek kişiler olması şart.”
Uygulamalı ameliyathane hizmetleri eğitimi
Ameliyathane Hizmetleri Program Başkanı Zeliha Okur, İAÜ’nün cerrahi masa, ameliyat lambası, pendaunt sistem, cerrahi aspiratör, koter cihazı, defibrilatör, cerrahi el aletleri, cerrahi yıkama ünitesi, acil arabası, mayo masası, entrümante masası, hastabaşı monitörü gibi her türlü teknolojik gelişmelere uygun tam donanımlı Ameliyathane Hizmetleri Uygulama Laboratuvarı ile öğrencilere uygulamalı bir eğitim sunduğunu belirtiyor.
Ameliyat hizmetleri teknikeri olacak öğrencilerin üniversitenin uygulama laboratuvarında teorik bilgileri pratiğe geçirecek, el becerisi gerekli uygulamaları yapabileceği cerrahi hasta maketi, sutur maketleri, kas içi ve damar yolu gibi uygulama maketleri üzerinde eğitim alarak avantaj sağladıklarına vurgu yapıyor. Zeliha Okur, diğer bölümlerde olduğu gibi Ameliyathane Hizmetleri Programının da yerinde uygulama dersine çıkmadan önce gerekli teorik bilgi ve beceriyi kazandıran bir müfredat sistemi ile eğitim aldıklarına işaret ederken, bölüm hocalarının mesleki klinik alan tecrübesi ile donanımlı olmalarının da eğitim içeriğinin niteliğini artırdığını söylüyor.
Ameliyathane teknikerlerinin çalışma alanları
Özel ve resmi hastanelerin ameliyathane ünitelerinde çalışma olanağına sahip ameliyathane teknikerlerinin, sağlık kamu kurum ve özel tüm hastanelerde yapılan ameliyatlarda cerrahi ekibe yardımcı olarak çalışabilme imkanına sahip olduğunu dile getirdi. Sağlık Meslek Liselerinin ilgili bölümlerinden mezun olanların ‘Ameliyathane Hizmetleri’’ ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabildikleri bilgisini paylaşan Okur, “Meslek liselerinin diğer alanlarından veya genel liselerden mezun olanlar/olacak kişilerin ÖSYM tarafından yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavına (YGS) girmeleri ve yeterli ‘YGS-2’ puanı almaları gerekir” dedi.
Ameliyat teknikerliğinin eğitim süresinin 2 yıl boyunca hem teorik hem de pratik olarak verildiğini belirten Okur, “Eğitim sırasında rektörlük dersleri dışında; Anatomi ve Fizyolojiye Giriş, Tıbbi Terminoloji, Temel Klinik İlke ve Uygulamalar, Mikrobiyoloji, Ameliyathane Teknolojileri, Anatomi ve Fizyoloji Sistemleri, İlkyardım, Cerrahi Hastalıkları 1, Ameliyathane Yönetimi, Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Yöntemleri, Cerrahi Hastalıkları 2, Enfeksiyon hastalıkları, Ameliyathane Uygulamaları 1, Tıp Hukuku ve Etik, İletişim, EKG Analizi, Temel Anestezi, Ameliyathane Uygulamaları 2 vb. meslek dersleri verilir” ifadelerini kullandı.
Ameliyat Hizmetleri Programı’ndan mezun olanlar dikey geçiş sınavı ile ÖSYM tarafından ilan edilen lisans programlarına başvurabiliyor. Program mezunları ‘Acil Yardım ve Afet Yönetimi’, ‘Hemşirelik’ ile ‘Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri’ gibi lisans bölümlerine dikey geçiş yapabiliyor.
Ameliyathane teknikerinin görevleri nelerdir?
Okur son olarak da ameliyathane teknikerlerinin görevlerini şu şekilde sıraladı;
“Ameliyat odasını malzeme ve teçhizat yönünden cerrahi işlemlerin yapılmasına hazır hale getirir, ameliyat masasını her ameliyattan önce kontrol eder, ameliyata hazır hale getirir ve gerekli destek parçalarını hazırlayarak güvenli bir çalışma ortamı oluşturur, ameliyat esnasında çıkarılan herhangi bir cerrahi materyalin uygun bir şekilde ilgili birime gönderilmesine yardımcı olur, her bir işlemden veya ameliyattan sonra ortamın temizlenmesini ve dezenfeksiyonunu sağlayarak yeniden kullanıma hazır hale getirilmesini sağlar, “ameliyattan sonra cerrahi aletleri ve malzemeleri temizler, dezenfekte eder ve kullanıma hazır hale getirilmesini sağlar, cerrahi malzemelerin sterilizasyonunu ve uygun şartlarda korunmasını sağlar, hastanın ameliyat odasına alınmasına, pozisyon verilmesine ve ameliyat sonrası nakline yardımcı olur, cerrahi alet ve ekipmanların periyodik muayenelerini yaptırır ve olası arızalarını zamanında haber verir, cerrahi işlem sırasında hekimin uygun gördüğü durum ve şekilde cerrahi ekibe yardım eder.”
