İlaç kullanımı konusunda önemli açıklamalarda bulunan Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sırrı Bilge, “Türkiye’de kullanılan ilaçların başında antibiyotik geliyor, bu kesin bir gerçek. Yurt dışına baktığımız zaman yurtdışındaki sık kullanılan ilaçlarla, Türkiye’deki sık kullanılan ilaçların birbirine benzerliği hiç yoktur. Yurt dışında en sık kalp damar ilaçları, metabolizma ilaçları kullanılıyor. Bize bakarsak en sık antibiyotikler yüzde 11.6, ağrı kesiciler ve romatizma ilaçları kullanılıyor. Bu da zaten olayın ne kadar ciddi boyutlarda olduğunu gösteriyor” dedi.
Başkasının kullandığı ilacın bir başka kişiye önerilmesinin yanlış olduğuna dile getiren dikkat çeken Doç. Dr. Sırrı Bilge, “Toplumumuzda çok sık yapılan yanlışlardan birisi bu. Çünkü biz tıpta şunu söylüyoruz hastalık yoktur hasta vardır. Her zaman için hastayı tedavi etmek istiyoruz. Dolayısıyla her hastanın daha önce başka hastalıkları olabilir, kullandığı başka ilaçlar olabilir, dolayısıyla bir başka insana iyi gelen bir ilaç diğer kişiye iyi gelemeyebilir ya da tedavi edici olmayabilir. Bu algının bir kere kesinlikle toplumdan kaldırılması gerekir. ‘Akılcı ilaç’ tanımında şu yatıyor, hastaya göre en uygun ilacı seçmek ‘Akılcı ilacın’ temel prensiplerinden bir tanesi. Sadece en uygun ilaç değil en düşük maliyetli ilacı hastaya doğru dozda, uygun sürede vermek akılcı ilacın tanımını oluşturuyor.
Demek ki biz akılcı ilaç uygulamasında farklı farklı kriterleri göz almamız gerekiyor. Tek bir kriterle ilaç seçmememiz gerekiyor. Bunlardan bir tanesi de hekim açısından bakıldığında, seçtiğimiz ilacın bir kere hastayı tedavi ediyor olması lazım. Tabii ki birçok ilaç var piyasada, bu ilaçlar arasında bir analiz yaparak en etkili ilacın seçilmesi önemli. Akılcı ilacın diğer kriterlerinden bir tanesi de yan etkilerine çok dikkat etmemiz gerekiyor. Aslında bu çok göz ardı edilen bir şey yan etkilerin değerlendirilmesi mesela eğer hasta uzun süreli tedavi kullanacaksa yan etkilerinin bizim açımızdan çok önemli olması gerekiyor” diye konuştu.
ÖLÜME YOL AÇABİLİR
Hekim kontrolü olmadan alınan proteinlerin ciddi yan etkilere neden olabileceğini söyleyen Bilge, “Spor yapanlarda ya da vücut geliştirenler sık aralıkta protein alıyor. Fakat bunlarında oldukça ciddi yan etkileri var ve bunlar ne yazık ki herhangi bir hekim kontrolünde verildiğini düşünmüyoruz. Dolayısıyla bunlar daha çok spor salonlarında, spor eğitmenleri tarafından önerilen proteinleri kullanıyorlar. Bence bir kişiye ilaç ya da bir madde verilecekse mutlaka hekim kontrolünde verilmesi gerekiyor. Protein ya da bir madde alacak kişinin önceden check- uplarının, kalp muayenelerinin, kan basınçlarının yapılması ölçülmesi çok önemlidir. Çünkü bu maddelerin önemli ölçüde yan etkileri var dolayısıyla bunları bilinçsiz bir şekilde kullanmak ölüme bile getirebilecek sonuçlara yol açıyor” şeklinde konuştu.
