Azerbaycan’ın en büyük petrol havzası Azeri-Çırak-Güneşli petrol yataklarının işletilmesinin 2050 yılına kadar uzatılmasına ilişkin anlaşma imzalandı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katıldığı törene British Petroleum (BP) operatörlüğündeki Azerbaycan Uluslararası İşletme Şirketi (AIOC), Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) yetkilileri ve diğer hissedarlar anlaşmaya imza attı.
Yatakları işleten AIOC’un hissedarları arasında BP’nin yanı sıra, Chevron, INPEX, Statoil, ExxonMobil, TPAO, İTOCHU ve ONGC Videsh şirketleri yer alıyor. Yeni anlaşmaya göre ortakların yeni hisseleri, BP yüzde 30.77, SOCAR yüzde 25, Chevron yüzde 9.57, INPEX yüzde 9.31, Statoil yüzde 7.27, Exxon Mobil yüzde 6.79, TPAO yüzde 5.73, ITOCHU yüzde 3.65 ve ONGC Videsh Limited yüzde 2.31 oldu.
“Yabancı yatırımcılar tarafından 3.6 milyar dolar bonus ödenilecek”
Konuşma yapan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, “Bugün, Azerbaycan için önemli ve tarihi bir gündür. Azeri-Çırak-Güneşli (ACG) yataklar bloğunun işlenmesinde yeni dönem başlıyor. Bugün imzalanacak anlaşmanın ülkemiz için büyük önemi var. Bu yatakların işletilmesi 2050 yılına kadar uzatılıyor. Bu anlaşma Azerbaycan için daha yararlı, daha iyi şartlarla imzalanıyor. Anlaşma imzalandıktan sonra ülkemize yabancı yatırımcılar tarafından 3,6 milyar dolar bonus ödenecek. SOCAR’ın payı yüzde 25’e çıkıyor. Azerbaycan’a ulaşacak kar petrolünün seviyesi yüzde 75 teşkil edecek. “Yüzyılın anlaşması” imzalandığı zaman ACG-de 511 milyon ton petrol olduğu tahmin ediliyordu. Ancak kaynaklar tahminleri üsteledi. Şu anda “Azeri-Çırak-Güneşli”de çıkarılmamış 500 milyon ton petrol var” dedi.
“Sangaçhal”ın dünyanın en büyük petrol ve gaz terminali olduğunu vurgulayan Aliyev, “Petrol platformları Azerbaycan’da inşa edilmektedir. Bunlar “Yüzyılın Anlaşması’nın Azerbaycan’a sağladığı faydalardır. Devlet Petrol Fonu bizim için büyük bir faktördür. Petrol fiyatlarındaki düşüş bizi kendi yolumuzdan alamadı. Döviz rezervlerimizi arttırıyoruz. Şah Deniz “Güney Gaz Koridoru” projesinin çalışmaya başlamasıyla, döviz rezervlerimiz daha da artacak” diye konuştu.
“Tek millet, iki devlet olan Türkiye ve Azerbaycan bugüne kadar olduğu gibi gelecekte de özellikle enerji konusunda tam bir dayanışa içerisinde hareket edecektir”
Kürsüde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mesajını okuyan Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, “Sizleri en kalbi duygularla saygıyla selamlıyorum. Azeri-Çırak-Güneşli üretim ve paylaşım anlaşmasının 2050’inci yıla kadar uzatılmasının ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. 20 Eylül 1994 yılında Azerbaycan ve Türkiye Petrollerinin de dahil olduğu uluslararası konsorsiyum arasında imzalanan anlaşmanın uzatılmasının sağlayan zatı devletlilerine ve tüm yetkililere en kalbi tebriklerimi sunuyorum. Bu tarihi anlaşma ve 2006 yılında devreye giren Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı Azerbaycan petrolünün üretimi ve dünya pazarlarını güvenli bir şekilde sevkine imkan tanımıştır. Böylece Azerbaycan başta olmak üzere tüm bölgenin istikrarına, kalkınmasına, stratejik konumunu pekiştirmesine ciddi katkılar sağlamıştır.
Hiç şüphesiz bu proje uluslararası ve bölgesel düzeyde yürütülecek işbirliğinin en güzel örteneklerinden bir tanesidir. Azerbaycan petrolünün Türkiye üzerinden dünyaya ulaştırılmasıyla başlayan işbirliği süreci, Şahdeniz faz 1 ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz projeleriyle daha da derinleşmiştir. Son olarak Şahdeniz faz 2 ve önümüzdeki yıl açılışını hep birlikte yapacağımız Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı ile inşallah bu örnek işbirliği zirveye ulaşacaktır. Tek millet, iki devlet olan Türkiye ve Azerbaycan bugüne kadar olduğu gibi gelecekte de özellikle enerji konusunda tam bir dayanışa içerisinde hareket edecektir” ifadelerini kullandı.
“Güney Gaz Koridoru konseptini gerçek anlamda hayata geçiren Türkiye-Azerbaycan iradesi ve işbirliği olmuştur”
Konuşmasına devam eden Albayrak, “Yaklaşık 11 yılda 2.6 milyar varil ham petrol BTC üzerinden bu süre içerisinde güvenli ve kesintisiz bir şekilde dünya piyasalarına ulaşmıştır. Petrolün yanı sıra Azerbaycan gaz tedarikinde hem Türkiye, hem diğer tüketici ülkeler için vazgeçilmez güvenilir bir partner olarak emin adımlarla devam etmektedir. Güney Gaz Koridoru konseptini gerçek anlamda hayata geçiren Türkiye-Azerbaycan iradesi ve işbirliği olmuştur. Bu konsept getirilmeden uzun süre önce Şahdeniz faz 1 sahasından çıkarılan gaz zaten BTE boru hattı ile Türkiye-Azerbaycan piyasalarına hali hazırda akmaya başlamıştı. Uzun yıllar Avrupa Birliği üzerinde geliştirilmeye çalışılan alternatif projelerin tamamı bir kenara TANAP projesi iki ülkenin güçlü birlikteliğinin, verimli ve kazan-kazan birlikteliğin bir sembolü olarak önümüzdeki yılın ikinci yarısı inşallah açılışının da gerçekleşmesiyle özellikle Avrupa arz güvenliği açısından tarihi bir yapı taşı olacaktır. Azerbaycan’da yatırım faaliyetleri yürüten Türkiye Petrolleri, Bakanlığımızın gayretleriyle uluslararası ilk yatırımını Azerbaycan’a yapmıştır. Uzun vadede Türkiye, Azerbaycan’daki tüm projelere önem atfetmeye ve ülkedeki yeni fırsatlarda önemli bir ortak olmaya devam edecektir” ifadelerini kullandı.
Kamil Nadirli
