Bakan Albayrak, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda 2018 Merkezi Yönetim Bütçe ve 2016 Kesin Hesap Kanun Tasarısı ile Sayıştay Raporları görüşmelerine katılarak, sunum yaptı. Türkiye'de doğalgazın 1987 yılında kullanılmaya başlandığını belirten Albayrak, "Ülkemizde kullanılmaya başlandığı 1987 yılında 500 milyon metreküp olan yıllık doğalgaz tüketimimiz bugün yaklaşık 50 milyar metreküpe ulaşmış ve 2002 yılında 4 bin 510 kilometre olan doğalgaz iletim ve dağıtım hattı uzunluğu ise 132 bin 600 kilometre seviyesine çıkarılmıştır. 2002 yılında sanayi ile birlikte konutta 5 şehrimize, sadece sanayide ise 9 şehrimize giden doğalgaz iletim hattı, bugün itibarıyla 78 şehrimize ve 364 ilçemize ulaştırılmıştır. Artvin, Hakkâri ve Şırnak illerimize ilişkin doğalgaz dağıtım ihaleleri tamamlanmış olup, 2018 yılı sonuna kadar 81 ilimizin tamamına doğalgaz arzı sağlanacaktır. Doğalgaz imkânından bütün vatandaşlarımızın yararlanması amacıyla Bakanlığımızın koordinasyonunda EPDK, BOTAŞ ve dağıtım şirketlerinin yaptığı çalışmalarla 2019 yılı sonuna kadar ilave 222 ilçe ve beldeye daha doğalgaz arzı sağlanması için çalışmalar sürdürülmektedir" ifadelerini kullandı.
“TANAP projesinde 2018 yılında ülkemize, 2020 yılında ise Avrupa’ya gaz arzı sağlanması hedeflenmektedir”
Bakan Albayrak, şöyle konuştu:
"Doğalgaz talebinin karşılanabilmesi amacıyla ilk aşamada yıllık 6 milyar metreküp gazın ülkemize, 10 milyar metreküp gazın Avrupa’ya taşınmasına yönelik olarak geliştirilen ve yüzde 30 ortak olduğumuz yıllık 32 milyar metreküp kapasiteye sahip TANAP projesinde Eylül 2017 sonu itibariyle yaklaşık bin 819 kilometre pist açımı, bin 728 kilometre boru dizgisi ve bin 678 kilometre ana hat boru kaynağı tamamlanmıştır. 2017 yılı sonuna kadar yaklaşık yüzde 94’ünün tamamlanması planlanan hattın Çanakkale Boğazı geçişinde inşaat faaliyetlerine devam edilmektedir. Kullanılan boruların yüzde 80’i yerli üreticiler tarafından imal edilen TANAP projesinde 2018 yılında ülkemize, 2020 yılında ise Avrupa’ya gaz arzı sağlanması hedeflenmektedir."
Türkiye'de bir ilk olarak arz güvenliğine büyük katkı sağlayacak yüzer LNG Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) projeleri ile ilgili de bilgi veren Bakan Albayrak, "İlki İzmir Aliağa’da devreye alınmış ve iletim sistemine günlük 20 milyon metreküp gaz verme kapasitesine ulaşmıştır. Bu sayede Türkiye yeni bir doğalgaz arz kaynağına ve arz noktasına sahip olmuştur. Hatay Dörtyol ve Saros Körfezi'nde olmak üzere iki adet daha FSRU tesisi devreye alınacaktır. Hatay Dörtyol’da 20 milyon metreküp günlük gazlaştırma kapasiteli FSRU 2017 yılı sonu itibarıyla faaliyete geçecektir. Ayrıca devam eden çalışmalarla birlikte doğalgaz depolama kapasitesi 10 milyar metreküpün üzerine çıkarılarak, Türkiye’nin doğalgaz depolama kapasitesi yıllık tüketimimizin yüzde 20’si seviyelerine ulaşacaktır" şeklinde konuştu.
"2016 yılında 44 adet petrol arama ve üretim kuyusu açıldı"
2016 yılında 44 adet petrol arama ve üretim kuyusu açıldığını söyleyen Bakan Albayrak, toplam sondaj metrajının 75,3 bin metre olduğunu kaydetti. Albayrak, "2017 yılı sonuna kadar 65 adet kuyu açılacak olup, toplam sondaj metrajı 100 bin metre olacaktır. Önemli bir saha olarak değerlendirdiğimiz Akdeniz ve Karadeniz’in derin sularındaki hidrokarbon potansiyelinin keşfedilmesi doğrultusunda çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Bu kapsamda Barbaros Hayrettin Paşa ve Oruç Reis gemileri ile Akdeniz ve Karadeniz’de detaylı sismik aramalar yürütüyoruz. Ayrıca temin edilecek sondaj gemisi ile Akdeniz ve Karadeniz’in her birinde ayrı ayrı sondajlar yapmak suretiyle petrol ve doğalgaz aramacılığında aktif bir strateji izleyeceğiz" dedi.
Yıllık elektrik enerjisinin son 15 yıllık tüketim artışının ortalama yüzde 5,4 seviyelerinde gerçekleştiğini kaydeden Albayrak, "2002 yılında 132,6 milyar kilovat saat olan elektrik tüketimimiz iki katın üzerine çıkarak 2016 yılında 279,3 milyar kilovat saat olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla ise 219,4 milyar kilovat saat elektrik tüketimimiz olmuştur. Ayrıca son 15 yılda elektrik enerjisi üretim artışı ortalama yıllık yüzde 5,6 seviyelerinde gerçekleşmiştir. 2002 yılında 129,4 milyar kilovat saat olan elektrik üretimimiz yüzde 112’lik bir artışla 2016 yılında 274,4 milyar kilovat saate ulaşmış olup, 2017 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla ise 219,6 milyar kilovat saat olarak gerçekleşmiş ve bu üretimin yüzde 31,9’u kömürden, yüzde 35,7’si doğalgazdan, yüzde 30,7’si yenilenebilir enerji kaynaklarından, yüzde 1,7’si ise diğer kaynaklardan sağlanmıştır. 2002 yılında 21 bin megavat olarak gerçekleşen puant talep 2017 yılı Temmuz ayında 2,3 katına çıkıp, 47 bin 660 megavat olarak rekor seviyede gerçekleşmiştir. Burada değinmek istediğim önemli bir husus ise tüm zamanların rekoru olan bu puant yük herhangi bir kısıt olmadan gerçekleşmiştir. 2002 yılında 31 bin 846 megavat olan elektrik enerjisi kurulu gücümüz, 2017 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla yüzde 156 artarak 81 bin 647 megavata ulaşmıştır" şeklinde konuştu.
"Konya ili Karapınar ilçesinde bin MW kapasiteli dünyanın en büyük güneş enerji santrali kurulacak"
Yenilenebilir enerjiye ilişkin bilgi veren Bakan Albayrak şunları dedi:
"2002 yılında sadece yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimimiz 34 milyar kilovat saat iken, 2016 yılında yüzde 168 artışla 91 milyar kilovat saate çıkmıştır. Ayrıca yenilenebilir enerji kaynaklı kurulu gücümüz 2017 yılı üçüncü çeyrek sonunda üç katına çıkarak 12 bin 277 megavattan 36 bin 702 megavata ulaşmıştır. 2016 yılı ve 2017 yılı üçüncü çeyreği sonuna kadar gerçekleşen yenilenebilir enerji kaynaklı yatırımların kurulu güç toplamı yaklaşık 4 bin 793 MW olmuştur."
Yenilenebilir enerji kaynak alanları kapsamındaki ilk uygulamanın Konya ili Karapınar ilçesinde gerçekleştirildiğini anlatan Bakan Albayrak şunları söyledi:
"Yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak belirlenen toplam 27,2 kilometrekare büyüklüğündeki alanın 19,2 kilometrekarelik kısmına bin MW kapasiteli dünyanın en büyük güneş enerji santrali kurulacak ve işletmeye girmesiyle birlikte her yıl yaklaşık 1,7 milyar kWh elektrik enerjisi üreterek, ortalama 600 bin adet evin yıllık elektrik ihtiyacı karşılanacaktır. 30 yıl boyunca işletilecek olan elektrik enerjisi üretim tesisinde entegre şekilde ülkemizde imal edilecek fotovoltaik (FV) güneş modülleri ve yurt içinde faaliyet gösteren üreticilerden temin edilecek yerli malı belgesine sahip yardımcı aksamlar kullanılacaktır. YEKA GES projesi ile güneş enerjisinde önemli bir fiyat ortaya çıkmıştır. Daha önce uygulanan yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizması ile güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için kWh başına asgari 13,3 ABD doları cent/kWh ve bu üretim tesislerinde yerli aksam kullanılması durumunda azami 6,7 ABD doları cent/kWh ile toplamda azami 20 ABD doları cent/kWh ödenirken, YEKA modeli kapsamında asgari yüzde 70 yerli üretim ile üretilecek fotovoltaik güneş enerjisi elektrik üretim tesisinde ortaya çıkan fiyat kWh başına 6,99 ABD doları cent olmuştur."
"Üçüncü santral için yer belirleme çalışmaları devam etmektedir"
Nükleer enerjiye ilişkin ise Albayrak, "Ülkemize kazandırmak istediğimiz nükleer güç santrallerinin hayata geçmesi için üç proje üzerinde çalışmalarımız sürdürülmektedir. Akkuyu ve Sinop’ta kurulacak santrallerde önemli aşamalar kaydedilmiş olup, üçüncü santral için yer belirleme çalışmaları devam etmektedir. İlk iki proje 4’er reaktör ve toplam 9 bin 280 MW kurulu güce sahip olacaktır. Akkuyu NGS projesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığından 'ÇED olumlu' kararı ve Haziran ayında EPDK’dan 49 yıl süreli elektrik üretim lisansı, TAEK’ten sınırlı çalışma izni alınmıştır. Santralın ilk ünitesini 2023 yılında işletmeye almayı hedefliyoruz. Sinop NGS projesinde ise zemin etüt ve fizibilite çalışmaları sürdürülmektedir" değerlendirmesini yaptı.
Ahmet Umur Öztürk - Fatih Erdoğan
