Bakanlıkta gerçekleşen kabulden konuşan bakan Özlü, 2. Antarktika Bilim Seferinde yer alacak bilim heyetini uğurlamak için, bir araya geldiklerini belirterek, “2017 yılında, 26 Şubat - 4 Nisan tarihleri arasında, toplam 9 bilim insanımızdan oluşan bir heyet, birinci ulusal Antarktika seferimizi başarıyla tamamlamıştı. Birinci seferde yer alan bilim insanlarımız, bizim için nihai hedef olan Antarktika Türk Üssü’nün kurulması için gerekli çalışmaları yerine getirmişlerdi. 10 gün kadar sonra başlayacak 2. seferimiz de ise bilim üssümüzün fizibilite çalışmalarını tamamlayacağız. Ulusal Kutup Programımız çerçevesinde, çeşitli bilimsel çalışmalara imza atacağız. 2. Antarktika seferimizin liderliğini, kadın bilim insanımız, Doç Dr. Burcu Özsoy yapacak” dedi.
Antarktika Kıtası, 1 Aralık 1959 tarihinde imzalanan Antarktika Andlaşması ile yönetildiğini hatırlatan Bakan Özlü şunları söyledi:
“Antarktika Andlaşması’na bugün itibari ile 53 ülke taraf olup, bunların 29’u danışman, 24’ü danışman olmayan, gözlemci ülke statüsündedir. Türkiye, şimdilik gözlemci ülkedir. Şimdilik diyorum, çünkü bilimsel seferlerimizden ve bilimsel çalışmalarımızın ardından, biz de danışman ülke statüsü elde edeceğiz. Antarktika’da yapılacak bilimsel çalışmaların sürdürülebilir olması ve ulusal çıkarlara hizmet etmesi için, uluslararası bilim camiasında kabul görecek,ulusal kutup bilim programını oluşturmuş bulunuyoruz.
Yaklaşık 40 farklı kurumdan, 100 civarında katılımcının katkılarıyla hazırlanan Ulusal Kutup Bilim Programı’mız yürürlüğe girmiştir.
Ulusal Kutup Bilim Programımız; dünyaca kabul gören yer bilimleri, fiziki bilimler, canlı bilimleri ve sosyal ve beşeri bilimler başlıklarından oluşmakta olup, 2018 - 2022 yıllarını içeren 5 yıllık dönemi kapsamaktadır.”
2018 yılında TÜBİTAK’ın, Ulusal Kutup Programı araştırmalarını desteklemek için, yeni bir çağrı açacağını vurgulayan Bakan Özlü şunları kaydetti:
“Açılacak çağrının toplam tutarı, 1 milyon Avro, Türk lirası karşılığı olacaktır. Böylece, kutup alanındaki araştırma çalışmaları, sadece sefer projeleriyle sınırlı olmayacaktır. Projeler, ülke geneline yayılacak ve Danışman ülke olma sürecimiz hızlanacaktır. “
“2. Antarktika seferimiz, bizim vizyon projelerimizden biridir” diyen bakan Özlü şöyle devam etti:
“Bu proje ve program; Tük bilim dünyasının, bilim insanlarımızın ve bilimsel tecrübemizin kat ettiği büyük mesafeyi göstermektedir. Bilimin ve bilimsel gelişmelerin sınırı yoktur. Bilim; ülke sınırlarını ve kıta sınırlarını aşan bir karaktere sahiptir. Türkiye, her alanda olduğu gibi, bilim ve teknolojide de, kendini aşan, dünya ile yarışan bir ülke olmaya kararlıdır. Bilim insanlarımız; Türk’ün bilim bayrağını, dünyanın her yerinde gururla dalgalandırmaya devam edeceklerdir. 2. Antarktika seferimizi, sadece bilimsel bir sefer olarak değerlendirmek, eksik bir bakış açısı olacaktır. Antarktika seferimiz, bizim vizyonumuzu, gücümüzü, bilimsel tecrübemizi, bilim insanlarımıza olan güvenimizi ve kararlılığımızı ortaya koyan, büyük bir adımdır. Bugün, aynı zamanda Türk Bilim Tarihi açısından da, çok özel bir gündür.”
15 bin kilometre uzağa gidip, zor coğrafi şartlar altında, uzun haftalar boyunca sevdiklerinden uzak kalarak, bilimsel çalışmalar yapmak ve üs kurmak kolay bir iş olmadığına dikkat çeken Bakan Özlü, “Eminim ki, bilim insanlarımız zoru başaracaklardır. Türkiye’nin gücü, bilim heyetimizin arkasında olacaktır. 2. Antarktika Seferine çıkan, Türk Bilim Heyetimize başarılar diliyorum. Antarktika projemizi, en başından beri himaye eden, destekleyen ve bizlere güç veren Sayın Cumhurbaşkanımıza, teşekkürlerimi ve şükranlarımı arz ediyorum.
Antarktika Kıtası
Antarktika Kıtası, 14 milyon km2'lik alanı ile dünyanın beşinci büyük kıtasıdır. Kıta, bilim insanları tarafından deniz bilimleri araştırmaları, iklim değişikliğinin canlılar ve deniz seviyesi üzerindeki etkileri, balıkçılık, jeoloji, tıp, astronomi gibi alanlarda önemli araştırmaların yapıldığı ve bununla birlikte zengin maden rezervlerinin bulunduğu değerlendirilen bir bölgedir.
Antarktika Andlaşmalar Sistemi
Kıta, 1 Aralık 1959 tarihinde imzalanan Antarktika Andlaşması ile yönetilmektedir. Türkiye’nin, 18 Eylül 1995 tarihinde imzaladığı Antarktika Andlaşması’na bugün itibari ile 53 ülke taraf olup, bunların 29’u Danışman, 24’ü Danışman Olmayan statüdedir.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinin 10 Nisan 2017 tarihli Yetki Belgesi ile Türkiye'nin Antarktika alanında uluslararası arenada temsili ve işbirliği potansiyelinin hayata geçirilebilmesi için yapılacak iş ve işlemlerin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde yürütülmesine karar verilmiştir. Çalışmalar İstanbul Teknik Üniversitesi teknik koordinasyonunda yürütülmektedir.
Antarktika Projesi ile Hedeflenenler
Antarktika Andlaşmalar Sisteminde Danışman Ülke statüsüne geçebilmek için; Ulusal seferlerin düzenlemesi, Ulusal bir Bilim Programının hazırlanması, İkili işbirlikleri kapsamında Türk bilim adamlarının diğer ülkelerin üslerinde bilim faaliyetleri gerçekleştirmesi, Antarktika’da Türk bilim üssünün kurulması gerekmektedir.
Birinci Ulusal Antarktik Bilim Seferi
Şubat-Nisan 2017 tarihleri arasında İTÜ koordinatörlüğünde Karadeniz Teknik Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Hitit Üniversitesinden toplam 9 bilim insanımızdan oluşan bir heyet ile BirinciUlusal Antarktik Bilim Seferi düzenlemiştir. Sefer kapsamında bilimsel araştırmalar ile birlikte Türk Bilim Üssünün kurulumuna yönelik ön fizibilite çalışmaları yapılmıştır.
Çevre Koruma Protokolü’nün Kabulü
Antarktika Andlaşmalar Sistemi’nin Çevre ile ilgili Protokolü olan Madrid Protokolü TBMM’de kabul edilerek, 24.05.2017 tarih ve 30075 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
İkili İşbirlikleri
2017-2018 Antarktik sezonunda İstanbul Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi, Hakkari Üniversitesi ve Bern Üniversitesi’nden toplam 8 Türk bilim insanının Polonya, Belçika, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan üslerine gönderilmesi sağlanmıştır.
Ulusal Kutup Bilim Programı
Antarktika’da yapılacak bilimsel çalışmaların sürdürülebilir olması ve ulusal hedeflere hizmet etmesi için Dünya’da kutup bilimleri konusunda yaptığı özgün bilimsel çalışmalar ile öncü ülkeler arasında yer alma vizyonu ileUlusal Kutup Bilim Programı hazırlanmış, 29 Aralık 2017 tarihinde Sayın Bakanımız tarafından imzalanmış ve uygulama süreci başlamıştır.
Program kapsamında fiziki bilimler, yer bilimleri, canlı bilimleri ile sosyal ve beşeri bilimler alanlarında bilimsel çalışmalar gerçekleştirilecektir.
İkinci Ulusal Antarktik Bilim Seferi
İkinci Ulusal Antarktik Bilim Seferi’nin Şubat-Nisan 2018 döneminde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. İkinci Sefer kapsamında, kurulması planlanan Antarktik Bilim Üssü ile ilgili fizibilite çalışmalarının tamamlanarak kıtada özgün bilimsel araştırmaların gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Sefer kapsamında bilim insanlarımız ve uzmanlardan oluşan 28 kişilik ekip kıtaya seyir yapacaktır. Sefer kapsamında bilimsel araştırmalara ve fizibilite çalışmalarına katkı sağlamak üzere 32 üniversitenin ve 83 araştırmacının paydaş olduğu 18 proje yürütülecektir. Bahsi geçen tarihlerde gerçekleştirilmesi planlanan ikinci sefer kamp ve gemi seferinden oluşmaktadır. Ekibin bir kısmı fizibilite çalışmalarını ve bilimsel araştırma projelerini gerçekleştirmek üzere gemi ile seyir ederken, 9 kişilik sefer ekibi de Robert Adası’nda bilimsel kamp kurarak araştırmalarını gerçekleştirecektir.
