Dünya Kooperatifler Günü dolayısıyla bakanlıkta gerçekleşen programda konuşan Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, “Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kooperatifçilik faaliyetleri sosyal ve ekonomik yönden önemini sürdürmektedir. Günümüzde kooperatifler uluslararası düzeyde ticari hayatta kendilerine has artıları bulunan başarılı girişim örnekleri haline gelmiştir” ifadelerini kullandı.
“Ekonomide yeni yapılanmaların önünü açacak toplumsal faydayı en üst düzeye taşımaları noktasında da kooperatifler önemli”
Kooperatiflerin yaşanan ekonomik krizlere karşı diğer sermaye şirketlerine kıyasla daha az etkilendiğini dile getiren Tüfenkci, “Ekonomide yeni yapılanmaların önünü açacak toplumsal faydayı en üst düzeye taşımaları noktasında da kooperatifler önemli. Onun için biz hep şunu ifade ediyoruz; kooperatifleri ekonominin unsurları haline getirelim. Özellikle küçük birikimleri küçük işletmeleri kooperatif çatısı altında birleştirerek, büyük işletmeler haline getirelim ve iktisadi temelleri sağlam olan bu işletmelerin hem Türkiye’de hem de dünyada emsalleri ile veya diğer şirketler ile rekabet edebilir hale getirelim istiyoruz” şeklinde konuştu.
“Dünya genelinde 1 milyardan fazla kişinin ortak olduğu 750 binden fazla kooperatif bulunmaktadır”
Tüfenkci, dünyanın en büyük 300 kooperatifinin cirosunun 2,5 trilyon doları aştığına dikkat çekerek, söz konusu kooperatifler aracılığı ile 250 milyondan fazla insana istihdam sağlandığını, Türkiye’de 53 bini aşan sayılarıyla kooperatiflerin, 37 farklı türde faaliyet gösterdiğini söyledi.
Tüfenkci, faaliyet konusu ürünlerde ihracat şampiyonu olan, bölgesinde önemli istihdam sağlayan birçok başarılı kooperatifin ve kooperatif birliğinin bulunduğunu belirterek, “Ekonomimize sağladığı katma değerle, istihdama ve sürdürülebilir üretime destek veren tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin ayrı bir yeri vardır. Zeytin, zeytinyağı, pamuk, ayçiçeği, fındık, kuru üzüm, kuru incir, gülyağı gibi 20 farklı üründe 50’den fazla şehrimizde faaliyet gösteren Birliklerimiz, her yıl iç piyasaya önemli miktarda ürün sunmanın yanında ihracatta da öncü rol üstlenmektedirler” dedi.
TESKOMB çatısı altında Türkiye’nin 81 şehrinde yer alan bine yakın kredi kefalet kooperatifi bulunduğunu kaydeden Tüfenkci, bu kooperatifler aracılığı ile Haziran ayı sonuna kadar 2002’den bu yana 1,5 milyon esnaf ve sanatkara 67 milyar TL faiz indirimli kredi sağlandığını sözlerine ekledi. Tüfenkci, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği, bünyesindeki bin 625 kooperatif aracılığı ile 2016’da kredi kullanan ortak sayısının 422 bini geçtiğini, kredi hacminin ise 6,7 milyar TL’ye ulaştığını belirtti.
“‘Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı’nın hazırlıklarına başladık”
2012 yılında yürürlüğe giren “Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı”nın 2016 yılı sonuna kadar başarılı bir şekilde uygulandığını ve Türk kooperatifçiliği için önemli kazanımlar sağlandığına dikkat çeken Tüfenkci, “Kooperatifçiliğimizin yakaladığı bu ivmeyi devam ettirmek ve kooperatiflerimizi ekonomik ve sosyal fayda açısından daha ileriye taşımak istiyoruz. Bu amaçla ilgili tüm tarafların da katılımıyla yeni ‘Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı’nın hazırlıklarına başladık” açıklamasında bulundu.
Tüfenkci, kooperatiflerle bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da yakın istişare içinde gelecek planlamaları yapacaklarını belirterek, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“Kooperatiflerimizde, ortak içi ve ortak dışı işlem ayrımını netleştirerek, ortak içi işlemlerin vergiden muaf tutulması hakkındaki çalışmalarımız son aşamaya geldi. Maliye Bakanlığımızın çalıştığı Gelir Vergisi Kanunu içinde bir maddeyle bu düzenlemeyi hayata geçireceğiz. Kooperatiflerin demirbaşında ya da atıl vaziyette duran taşınmazlar üzerinde yapılan işlemlerin ortak dışı işlemler sayılarak gelir vergisi muafiyetinden yararlandırılmaması noktasındaki engelleri ortadan kaldırıyoruz. Kooperatiflerin ortak dışı işlem olarak yaptıkları başka üretimlerin ayrı vergi numarası altında toplanarak, kendi gelir vergisi istisna ve muafiyetlerinden faydalanmalarını önleyecek düzenlemeleri ortadan kaldırmış olacağız.”
“Kooperatifçiler, ayrı bir teşvik istemiyor”
Kooperatifçiliğin gelişmesi konusunda vergisel avantajların sağlanması gerektiğine vurgu yapan Tüfenkci, “Kooperatifçiler, ayrı bir teşvik istemiyor ama bir anonim şirkete verilen desteğin kendilerine de verilmesini istiyorlar. Var olan teşviklerin içinde yer almak istiyorlar. Örneğin, ihracatla uğraşan kooperatiflerimizin Turquality programından faydalanamadığını görüyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Atık toplayıcılarının kooperatifleşmesi konusuna da değinen Tüfenkci, “Sokakta çöp toplayan insanları görüyorsunuz. Bunların dezavantajlı gruplar olduğunu, korunmaya muhtaç olduğunu ve emeklerinin gerektiği kadar değerlendirilmediğini görüyoruz. Bu grupları bir kooperatif çatısı altında toplarsak, emeklerinin zayi olmaması, topladıkları ürünlerin değerinde para etmesi, daha ileri boyutta ise geri dönüşüm tesislerinin alacakları kredi ve sağlayacağımız imkanlarla bu kişiler tarafından kurulup işletilmesi onların dezavantajını ortadan kaldıracaktır. Bu yapılanma yeni yeni başlıyor. İki tane kurulmuş şimdiye kadar. Bu insanları bir araya getirmek kolay değil. Bunların yaygınlaştırılarak topluma örnek olmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Benan Özben
