Temassız özellikli kartların kullanımı son yıllarda giderek yaygınlaştı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2016 yılında 31 milyon adet olan temassız özellikli kart sayısı, 2017 yılında yüzde 36 artarak 42 milyon adede yükseldi. Temassız işlemler ise 2016 yılında 45 milyon adet gerçekleşirken, 2017 yılında bu rakam yüzde 96 artarak 88 milyon adet oldu. 2018’in sonunda ise temassız özellikli kartlarla 200 milyon adet işlem yapılması hedefleniyor.
Sayıları her yıl katlanarak artan temassız özellikli kartlar, beraberinde güvenlik zaafiyeti iddialarını da gündeme getiriyor. Dolandırıcıların POS cihazını çantaya yaklaştırarak cüzdan içerisinde bulunan temassız karttan habersiz bir şekilde para çektikleri yönündeki iddiaları değerlendiren BKM Genel Müdür Yardımcısı Celal Cündoğlu, temassız özellikli kartların Türkiye’de 11 yıldır kullanıldığını ve bu süreç içerisinde kullanıcılar tarafından herhangi bir şikayet gelmediğini söyledi. Cündoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Geçen Temmuz ayında Türkiye’de 20 milyon adet temassız işlem gerçekleşti. Geçen seneki aylarla karşılaştırdığımızda 2 buçuk kat artış görüyoruz. 2017 yılında 88 milyon adet temassız işlem oldu. Bu sene bu gidişle 200 milyona ulaşacağımızı öngörüyoruz. Bu kadar büyük rakamlara anacak kullanıcıların güveniyle ulaşılabilir. Kullanıcıların başlarına bir şeyler gelmediğini görüyoruz. Ne bankalara, ne BKM’ye, ne de Bankalar Birliğine bu konuda şikayetler gelmiyor. 11 yıldır Türkiye’de mevcut olan bir teknoloji bu ve büyüye büyüye bu günlere geldi. Eğer bu süre içerisinde bir sıkıntı yaşanmış olsaydı çok önceden zaten müdahale etme şansımız olurdu ancak zaten böyle bir şikayet yok.”
Celal Cündoğlu: “Her şey kayıt altına altında”
Celal Cündoğlu, her işlemin kayıt altında olduğunu ve temassız özellikli kart kullananların ekstrelerini düzenli bir şekilde kontrol etmeleri gerektiğini söyleyerek, “Bir kere temassız olsun olmasın sorumlu bir tüketici cebinde nakit taşıyorsa nakitini, eğer kart kullanıyorsa kart ekstrelerini kontrol etmesi gerekir. Temassız kullanmasanız dahi ay sonu geldiğinde acaba ‘bu işlemler bana mı ait, bütçeme uygun gidiyor muyum’ diye kontrol etmek lazım. Dolayısıyla temassız kartla beraber bir farkı yok. O işlemlere de bakıp tanıması gerekiyor. Bizim kart amillerine tavsiyemiz; o miktarların az olmasını küçümsemesinler bunu zaten nakit kullanmış olsalardı ceplerinden nakitleri gitmiş olabilirdi. Burada her bir şey kayıt altında. Yapacakları şey ekstreleri kontrol etmek, sıkıntılı bir işlem görülürse bankalarıyla konuşmak. Zaten işlemler kendilerine ait değilse nihayetinde bankaları yaptıkları incelemeler sonucu bu miktarları kart amillerine iade edeceklerdir” diye konuştu.
“Fark edilmeden bu işlemin gerçekleşmesi mümkün olmaz”
Temassız özellikli kartların güvenli olduğunu vurgulayan BKM Genel Müdür Yardımcısı Cündoğlu, herkesin POS sahibi olamayacağını ve POS sahibi olan işletmelerin de bankaların uzun değerlendirme sürecinden geçtiklerini kaydederek, şöyle konuştu:
“Temassız kart kullanımı birkaç sebepten ötürü kesinlikle güvenli. Öncelikle bunun içerisinde yılların teknoloji birikimi var. Uluslararası kart şemalarının laboratuvarlarda ve daha sonra da yıllar içerisinde sahada test ederek geliştirdiği bir kart teknolojisi var. İkincisi herkes gidip bir POS sahibi olamaz. Bir mağazaya gidip satın alamazsınız. Bir işyeri olmak için bankayla karşılıklı anlaşma yapılması gerekir. Bankanın uzun değerlendirme ve kredi süreçlerinden geçildikten sonra POS sahibi olunur ve bütün işlemler kayıt altındadır. Bir banka POS sahibi işyerinin işlemlerini takip eder; şüpheli gördüklerini inceleme altına alır. Üçüncüsü işlemin gerçekleştiği ana bakalım POS’un işleme hazır hale getirilmesi gerekir öyle POS’u dolaştırıp kendiliğinden tahsilat yapamazsınız. Kartın 4 cm yaklaşması gerekir, işlem gerçekleştiğinde bip diye bir ses çıkar. Onay alındığında da her POS tıkır tıkır slip çıkartır. Dolayısıyla fark edilmeden bu işlemin gerçekleşmesi mümkün olmaz. Şöyle bir güvenlikleri daha da var temassız kartların; elinizden çıkmıyor. Yani POS’una taksın diye birisine vermiyorsunuz, Gözününüzün önünden gitmiyor işlemi yapıp cebinize koyuyorsunuz. Bütün bu bilgiler ışığında temassız kart kullanımı güvenlidir.”
“Temassız kart dolandırıcılığı hikayesi tam bir şehir efsanesidir”
Son dönemlerde gündeme gelen ve dolandırıcıların POS cihazını çantaya yaklaştırarak cüzdan içerisinde bulunan temassız karttan habersiz bir şekilde para çektikleri yönündeki iddiaların pratikte mümkün olmadığını ifade eden BKM Genel Müdür Yardımcısı Celal Cündoğlu, söz konusu iddiaların bir şehir efsanesinden ibaret olduğunu belirtti.
Cündoğlu, “Son dönemde haberlere çıkan otobüslerde elinde POS ile dolaşan kişilerin istem dışı tahsilat yaptığıyla ilgili haberleri pratikte mümkün değil. Hayatın doğal akışına aykırı elinde bir cihaz olacak birisinin ve siz bunu görmeyeceksiniz. POS’un işleme hazır hale getirilmesi lazım dolayısıyla bir şeylerle uğraşıyor olacak. Ses çıkartacak, slip tıkır tıkır basacak bu yüzden pratikte mümkün değil zaten her ay milyonlarca işlem gerçekleşiyor olmasına karşın bu tür şikayetler bize hiç gelmiyor. Dolayısıyla otobüste temassız kart dolandırıcılığı hikayesi tam bir şehir efsanesidir. Bu şuna benziyor; bir hırsızın soyduğu evden çıkarken kartvizitini bırakması gibi bir şey. Her işlem kayıt altındadır, kayıt altında da dolandırıcılık olmaz” açıklamasında bulundu.
Temassız özellikli kart nedir?
Temassız özellikli kart ve cihazlar ulusal ödeme şemalarının getirdiği ek güvenlik standartlarına tabidir. Ayrıca, ödeme kabul cihazları bankaların belirlediği risk kriterlerine uygun kişilere verilmektedir ve bankaların devamlı kayıt ve takibi altındadır. Temassız ödeme işlemleri, kartın üzerinde yer alan çipe bağlı olan anten ve POS/ÖKC (ödeme kaydedici cihaz) üzerinde yer alan okuyucunun radyo frekansı dalgaları üzerinden haberleşmesiyle gerçekleşmektedir.
Rıfat Fırat - Fırat Aksoy
