Sandıklı ilçesinde yaşayan Mustafa Yüksel isimli makine ustası kendisine ait haşhaş tarlasında hasat zamanında sıcaktan ve iş yükünden bunalınca Afyonkarahisar ile birlikte Türkiye tarımı adına müthiş bir buluşa imza atarak “haşhaş kırma” biçerdöverini geliştirdi. Haşhaş ile yetinmeyen Yüksel, ayrıca buğday, arpa, mercimek, nohut ve anason gibi 5 ürünün hasadını aynı anda yapabilen bir başka biçerdöver daha geliştirdi. Yüksel, haşhaş biçerdöverinin öyküsünü ise şu sözlerle anlattı:
“Tarlaya diktiğimiz haşhaşı çocuklar ile kırmaya gittik. Ama bizim buralarda çok sıcak bir ortamda, Temmuz ayının 15’i gibi oluyor bizim bu bölgede hasat zamanı. Kırması çok zor binlerce haşhaş kafası oluyor. Onun için biz de böyle bir makine olmaz ise olmaz dedik ve bu işe öyle başladık. Biz bu makinayı önce 8-9 ay gibi bir çalışma ile şekil olarak ortaya çıkmasını sağladık ve deneme yanılma yöntemi ile 7-8 sene sürdü.”
“Türkiye’deki patent devirlerini aldık”
Yapılan makinaları daha işlevli hale getirip haşhaşın ana vatanı Afyonkarahisar’dan dünyaya duyurmak için kolları sıvayan Elibollar Tarım firmasının sahibi İsmail Elibol ise Yüksel ile birlikte makinanın patentini alarak kendisine ait fabrikada makinaların geliştirilip, modernleştirilmesi için harekete geçti. Biçerdöverlerin yerli imalat olduğu için diğerlerine göre daha ucuz olacağını kaydeden Elibol, “Türkiye’deki patent devirlerini aldık. Türkiye’de ilk defada seri biçerdöver imalatına başlamış oluyoruz. Dünyada bunun gibi bir makina olduğunu düşünmüyorum. Tabi biçerdöver imalatı var ama bu kadar kapsamlı hepsini bir arada yapabilecek biçerdöver olduğunu düşünmüyorum. Türkiye’de normalde sıfır veya 1 yıllık biçerdöverlerin fiyatları yaklaşık 100-110 bin Euro’dan başlayıp 140 bin Euro’ya kadar çıkıyor, bugün yaklaşık 500 bin TL civarında. Biz ise bunları 100-120 bin TL civarında piyasaya sürmeyi düşünüyoruz” dedi.
“Yüzde 50-60’lık performansını nasip olursa yüzde 90’lara çekmeyi planlıyoruz”
Haşhaş biçerdöverinin şuanda yüzde 60 performans ile çalıştığını, ancak fabrikada yapılacak modernizasyon işlemi ile bunun yüzde 90’lara kadar çıkarılacağını ifade eden Elibol, “Bizim imalat projemizde iki farklı biçerdöver modelimiz olacak. Bunlardan bir tanesi sadece haşhaş ile alakalı. Haşhaşın ana vatını Afyonkarahisar zaten. Öncelikle haşhaşı kırmadan kapsülü ile beraber biçerdövere alıp çünkü TMO böyle istiyor, bunun hasadını yaptırmak istiyoruz. Bununla ilgili çalışmalarımızda zaten oldu. Bu makinada ufak tefek eksiklikler gördüğümüz, çiftçilerimizin bize söyledikleri konular var. Bu makinanının şuandaki yüzde 50-60’lık performansını nasip olursa yüzde 90’lara çekmeyi planlıyoruz” diye konuştu.
“Ürün artıklarını hayvan yemi yapıp ekonomiye kazandıracağız”
Haşhaş biçerdöveri ile birlikte buğday, arpa, mercimek, nohut ve anason gibi 5 ürünün hasadını bir arada yapabilen bir biçerdöveri daha geliştireceklerini belirten Elibol, “Bunun arkasına da batör sistemi kurup, arkasında dökülen mesela nohudun tanesini ayırıyor ve kapsülünü, otunu bırakırken biz onu da hayvan yemi yapıp ekonomiye kazandıracağız. Biliyorsunuz hayvancılıkta yem altın değerindedir. Yani bu makine hem tanesini ayıracak, hem samanını yapacak hem de nohudun, anasonun ve mercimeğin hasadını yapacak. Aynı zamanda buğday ve arpa içinde kendi kapasitelerinde çalıştırılabilecek” ifadelerine yer verdi.
“35 dönümden yaklaşık 3,5 ton haşhaş çıkartılabilir”
Haşhaş biçerdöverinin günlük yaklaşık 35 dönümlük bir alanda 3,5 ton civarı hasat yapabileceğini aktaran Elibol, “Şöyle bir örnek vermek gerekirse 1 dekar yada 1 dönüm yerdeki haşhaşı 4 işçi akşama kadar ancak kırabiliyor. Ama bu makine aynı süre içerisinde yani sabahtan akşama kadar 35 dönüm yeri kırabiliyor. 200 TL’lik bir akaryakıt ile tamamen işçi sorunu olmadan 35 dönümden yaklaşık 3,5 ton haşhaş çıkartılabilir. Diğer türlü 1 dönümden en fazla 500 kilogram haşhaş çıkar, arada dağlar kadar yaklaşık 35 kat iş verimini arttırıyor. Buna rağmen biz bu makinayı yenileyeceğiz. Biçerdöverlerimize tork sistemi getirip daha estetik ve çalışma randımanı daha iyi hale getireceğiz” dedi.
Elibol, ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yerli otomobil üretecek kişilere “babayiğit” dediğini hatırlatarak, “Cumhurbaşkanımızın yerli otomobil yapanlara ‘babayiğit’ dediği bir ortamda bizde tarım üzerine biçerdöver yapıyorsak, haşhaşın ana vatanı Afyonkarahisar’da bizde tarımın babayiğidiyiz” dedi.
Öte yandan, biçerdöverlerin önümüzdeki aylarda Konya’da gerçekleştirilecek tarım fuarında görücüye çıkacağı öğrenildi.
Ali Bayar - Gökten Ceylan
