Uzman Klinik Psikolog Göksu Telmaç yaptığı açıklamada, tuvalet eğitiminde yaz aylarının ideal olduğunu belirterek, "Çocuğunuzun bazı gelişimsel yeterlilikleri size bu konuda yol gösterici faktörler olarak öne çıkıyor. Örneğin çocuğun yürüyebilmesi, basit emirleri yerine getirmesi, isteklerini basit kelimelerle ifade edebilmesi, anne babanın herhangi bir hareketini taklit ediyor olabilmesi gibi koşullar çocuğun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığı konusunda ipucu verebiliyor. Tuvalet alışkanlığı kazanma çocuğun hayatında önemli bir gelişimsel olay olduğundan tuvalet eğitimine çocuğun olduğu kadar anne babanın da hazır olması büyük önem taşıyor. Sabırlı olmak, kıyaslamamak, cezalandırmamak ve geri dönmemek gerekiyor. Çocuklarda mesane kontrolü 18 ay - 3 yaş arasında kazanıldığından genelde tuvalet eğitimi 2 yaş civarında başlıyor. Kimi çocuklar birkaç gün içerisinde tuvalet olgunluğu kazanırken kimi çocuklarsa aşırı direnç gösterip tuvalet eğitimine karşı gelebiliyor" dedi.
Telmaç, ebeveynlerin yanlış tutumlarının ileride çocuk açısından önemli sorunlara yol açabileceğini belirterek, “Unutmayın ki her sağlıklı çocuk tuvalet eğitimini er ya da geç öğrenecektir. Ancak yanlış eğitim tutumları, çocukta onarılması güç özgüven, kimlik, benlik ve bağlanma problemlerine neden olabilir” diye konuştu.
“CEZALANDIRMAYIN, KIYASLAMAYIN, BEZE GERİ DÖNMEYİN”
Uzman Klinik Psikolog Telmaç, şöyle devam etti:
"Nasıl ki dokuz aylık bir bebeğe kasları henüz hazır olmadığı için yürüme öğretilemiyorsa, basit birkaç kelimeyi konuşamayan bir çocuktan da fiziksel ihtiyaçlardan biri olan boşaltımı haber vermesini beklememek gerekiyor. Konuşabilen bir çocuk üç dört saatten uzun kuru kalıyor ve idrarının büyük bir bölümünü tek seferde yapabiliyorsa bu eğitime başlayabileceğinizin işareti. Artık tuvaletini bizim gibi normal tuvalete yapmayı öğrenmen için sana yardımcı olacağım. Bugün sana bunun için bazı şeyler alacağız gibi bir başlangıç tercih edilebilir."
Oturak, minik klozet, alıştırma külotu, normal külotlar gibi alışverişin çocukla birlikte yapılmasının onu motive edeceğini belirten Telmaç, "Tuvalet eğitiminde tutarlılığın son derece önemli olduğunu vurguluyor. Anne eğitime başladıktan sonra bakıcı ya da anneanne gibi yakınların beze kısa süreli de olsa dönüşler yapmaması, çocuk kreşe gidiyorsa oradaki eğitimin evdeki eğitim ile eş zamanlı başlaması, çocuğun her yarım saatte bir tuvalete oturtularak birkaç başarılı deneyimin zamanlamasının ayarlanması gerekiyor" dedi.
Bu dönemde çocuğun ara sıra altına kaçırabileceğini, böyle bir durumda çocuğa sert tepki vermemek ve tuvalet eğitimi boyunca cezadan mutlaka kaçınmak gerektiğini vurgulayan Telmaç, çocuğun başkalarıyla kıyaslanmamasının da büyük önem taşıdığını belirtti. Telmaç, “Başka çocuklarla kıyaslama kısa vadede etkili olsa bile uzun vadede zararlı olacaktır. Bu nedenle ‘bak kuzenin öğrendi sen hala bezlisin, bebeksin, büyümedin mi’ gibi benlik zedeleyici ifadelerden uzak durulmalıdır” diye konuştu.
’ARTIK BEZİ BIRAKTIN’ KUTLAMASI
Çocuğun hasta ve kabız olduğu, etkilendiği üzücü bir olay yaşadığı, düzeninin değiştiği durumlarda tuvalet eğitimine başlanmaması gerektiğini vurgulayan Telmaç, "Yine çok önemli bir nokta da annenin kendini hazır hissetmesi. Anne tuvalet eğitimine yeterli zaman ayıramayacağını düşünüyorsa uygun zamanı beklemeli. Özellikle eğitim verirken kakasından ve çişinden nefret edecek ifadeler (ay ne pis, iğrenç koktu v.s) kullanmamak, çocuğun her başarılı deneyimini ’aferin’ gibi sözler veya alkışlar ile ödüllendirilmek gerekiyor" şeklinde konuştu.
’Artık bezi bıraktın’ adı altında minik bir kutlamanın da faydasının görüleceğini belirten Telmaç, “Eğer tüm bunlara rağmen aşırı direnç gösteriyorsa bir psikolog ya da pedagogtan yardım almak yararlı olacaktır. Bazı durumlarda eğitimi durdurmak, ertelemek bile gerekebilmektedir” dedi.
GECE EĞİTİMİ
Gece eğitimi konusunda ise farklı uzman görüşleri olduğunu belirten Telmaç, şunları kaydetti:
“Gece eğitimine, çocuğun gündüz eğitimi tam olarak oturduktan sonra başlamak ancak bu dönemde de gece bezlemek yerine alıştırma külotları ve alezler kullanmak daha yararlı sonuçlar vermektedir. Çünkü gece mesane dolduğunda, derin uykudan uyanmayı sağlayan ‘Uyan, çişimiz geldi!’ sinyali zor olgunlaşır.”
Çocuğun geceleri saat kurarak tuvalete götürülmesi, bu arada mümkün olduğu kadar uyandırılması gerektiğini belirten Telmaç, “Çocuk neredeyse tamamen uyuklarken anne-baba tarafından tuvalete götürüldüğünde eğitim zorlaşır. Tuvaletini yaparken tam uyanık olup çocuğun her şeyin farkında olması eğitimi kolaylaştıracak önemli bir etkendir” dedi.
