Dünya çapında internetin gerek mobilde gerekse evlerde yaygınlaşmasıyla birlikte e-ticaret sektörü de gelişiyor. İnternetin yaygınlaşmaya başladığı 1990'lı yılların sonlarında doğan e-ticaret hem insanların mağazalara gitmeden evlerinden ve ya mobil uygulamalarla bulundukları her yerden alışveriş yapmalarına imkan sağlarken, aynı zamanda da binlerce çeşit ürünü bulabiliyor. Türkiye'de de önemli bir konuma gelen e-ticaret neredeyse insanların alışveriş yaptığı tek mecra haline geldi. Türkiye'de bir yandan e-ticaret sektörü önemli ölçüde gelişirken, bazı e-ticaret firmalarının kapanış duyurusu da sektörde büyük yankı uyandırdı. Sektörün öncü firmalarının kapanış duyurularıyla birlikte Türkiye'de e-ticarette sıkıntıların yaşandığı soruları akıllara geldi.
"İnternette fotoğrafı olan ürünü satarsınız"
İlkserver Bilişim Uzmanı Şener Kul, e-ticaret sektöründe yaşananları anlattı. E-ticarette binlerce ürün stoklamak zorunda olunmamasının büyük bir avantaj olduğunu söyleyen Kul, "Tedarik firmaları size binlerce ürünü stoklamanızı gerektirmiyor. Bir entegrasyon apileri dediğimiz apileri aldığınız takdirde sağlık bir şekilde binlerce ürünü web sitenizde barındırabiliyorsunuz. E-ticaretin başlangıcında her ürünü stoklayacağınız gibi bir durum yok. Çünkü çok büyük e-ticaret siteleri de aslında elinde stokta bulundurmayan ürünleri de satabiliyor. Tedarik sürecinden geçiyor. Bunu da müşterisine bildiriyor. O yüzden fiziki dükkanlara baktığımızda mağazada bulundurmadığınız bir ürünü satamazsınız. Fakat internette fotoğrafı olan ürünü satarsınız" dedi.
"Lojistik hatalar ciddi zararlara sebep olabiliyor"
E-ticaret sektöründe yaşanan olumsuzlukları açıklayan Kul, sektör için kapanan bazı firmaların el değiştirdikten sonra satış rakamlarında düşüş yaşandığına dikkat çekti. Firmaların el değiştirdikten sonra profesyonel yönetimin devam etmemesi durumunda kapanmaya kadar gidebilecek sorunlara yol açabildiğini söyleyen Kul, lojistikte yaşanan bazı hataların da ciddi zararlara neden olabildiğini belirtti. İnternette insanların bazı ürünleri alırken benzerinden bir adet daha aldığını ve beğenmediği ürünü iade ettiği yönünde söylentilerin dolaştığını belirten Kul, bu tip durumların lojistikte büyük zararlara yol açtığını ve bu tip durumlarla karşılaşmamak için bir takım koruyucu önlemler alınması gerektiğini söyledi. Kul, "Devredilmeden önce profesyonel yönetim bunu ciddi bir şekilde yönetip ve kazancını her yıl arttırarak yaparken, devredildikten sonra bunun düşüyor olması ve hemen akabinde de kapanıyor olması sanırım orada yönetimsel zaaflardan dolayı olabilir. Tabi bunun yanında sektörel rekabetin de etkisi olabilir. Çünkü her gün artıyor. Lojistikte yapılan hatalar olabilir. İnsanlar artık ayakkabı alırken de iki tane farklı numara alıp hangisi olursa diğerini iade ediyordu. Çünkü internette de 14 gün boyunca şartsız koşulsuz iade etme süreciniz var. O yüzden bu tarz sebepler de ciddi zararlara uğrattığını düşünüyorum" diye konuştu.
"E-ticaret sektöründe daha çetin bir rekabet var"
E-ticaret sektöründe fiziki mağazalara göre daha çetin rekabetin olduğunu sözlerine ekleyen Kul, "E-ticaret sektöründe daha çetin bir rekabet var. Çok büyük kitlelere ulaşıyorsunuz. Fiziki mecralarda ulaşabileceğiniz kitle sayısı bulunduğunuz lokasyona bağlıyken e-ticaret firmasında Türkiye'nin her ilinden ve ya dünyanın her yerinden rağbet görebilirsiniz. O yüzden rekabet internet ortamında, yazılı ve görsel medyalarda her yerde yapılabiliyor. Ama internetteki rekabet daha fazla. Orada bir de rakamsal istatistikler çok önemli. Karşılaştırmalar çok önemli. Fiziki bir mağazaya gittiğinizde başka markalarla kıyaslamayı o anda yapamazsınız. Ama bir internet sitesine girdiğinizde bu karşılaştırmaları anlık olarak çok kolay bir şekilde ucuz mu?, pahalı mı?, daha iyisi mi, daha kötüsü mü, daha altı mı, daha üstü mü gibi bir çok kıyaslamalar olabiliyor. Bunlar da rekabeti etkiliyor" dedi.
"E-ticaret yeni internet projelerinin doğmasına sebep oluyor"
E-ticaret sektöründeki gelişmelerle birlikte internette benzer ürünlerin karşılaştırmalarını yapan web sitelerinin de ortaya çıkmasına sebep oldu. E-ticaret gibi internet projelerinin farklı fikirleri doğurduğunu söyleyen Kul, "E-ticaret firmaları hep başka fikirlerin doğmasına sebep olur. E-ticaret mağazalarının gelişmesiyle birlikte yeni internet projeleri, fikirleri ortaya çıktı. Karşılaştırma siteleri ortaya çıktı. Bir ürünü yazsanız da e-ticaret sitelerindeki rakamsal değerlerini ve özelliklerini karşılaştıran, sadece bu hizmeti veren internet siteleri çıktı. Bu da haliyle işleri daha da kolaylaştırıyor" diye konuştu.
Fiziki mağazalar vitrine dönüştü
E-ticaretin gelişmesiyle birlikte insanların artık fiziki mağazalara giderek sadece ürünü denediklerini ancak sanal mağazadan fiyat araştırması yaparak satın aldığını söyleyen Kul, "İnsanlar artık fiziki mağazalara gitse dahi markasını, modelini ve ya bedenini belirledikten sonra yine arayışı internet sitelerinden yapıyor. Bu da aslında internetteki alışverişin artmasına sebep oluyor. Kafasındaki bütün soru işaretlerini aslında markaların mağazalarında bakıp, kontrol edip, giyip deneyip ya da detaylı sorularını bir beyaz eşyaysa ya da bir teknolojik aletse sorup oradaki fiyatı alıp daha sonra internet mağazalarında bunun daha ucuzunu, daha uygununu istediği şartlarda, istediği beden, boy, numara ve ya özelliklerde bulmasına sebep oluyor" dedi.
Türkiye'de faaliyet gösteren bazı e-ticaret firmalarının yabancı firmalara satışıyla birlikte ülkeye döviz girişi olduğunu ve e-ticaret projelerinin farklı internet projelerini doğurduğunu hatırlatan Kul, e-ticaretin hem devlet kanalıyla hem de sivil toplum kuruluşları kanalıyla da desteklenmesi gerektiğini belirtti.
