Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, St. Petersburg kentindeki Konstantin Sarayı’nda gerçekleştirdikleri ikili görüşme ve heyetler arası çalışma yemeğinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısında konuşan Erdoğan, Putin’e “Değerli dostum” diye hitap etti ve nazik daveti ve misafirperverliği için Putin’e teşekkür etti. Putin’le kapsamlı ve yararlı görüşmeler gerçekleştirdiklerini ifade eden Erdoğan, “Bu görüşmenin uzun bir aradan ve malum hadiseden sonra ilk yüz yüze görüşmemizdi. Aynı zamanda 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ilk yurt dışı ziyaretimi de Rusya Federasyonu’na gerçekleştirmiş oldum. İlişkilerimizin yeniden eski seviyelere ve hatta ötesine taşınması hususunda iki taraf son derece kararlıdır ve gerekli iradeye sahiptir. Kanaatim odur ki iki ülke kamuoylarının bizlerden beklentisi de bu yöndedir” dedi.
Vizesiz rejimin tam teşekküllü şekilde tekrar yürürlüğe konulması için adımlar atılacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan atılacak adımlar konusunda, “Bu itibarla bugün yaptığımız görüşmeler neticesinde siyasi, iktisadi ve kültürel ve beşeri alanlarda Türkiye-Rusya ilişkilerini olması gereken seviyelere tekrar taşıyacak kararları almış bulunuyoruz. Bu kapsamda Üst Düzey İşbirliği Konseyinin yeniden canlandırılması, charter uçuşların tekrar hayata geçirilmesi, tarım ürünleri dahil ikili ticareti kısıtlayan tedbirlerin ortadan kaldırılması, Türk müteşebbislerinin Rusya’daki faaliyetlerinin önünün açılması, vizesiz rejimin tam teşekküllü şekilde tekrar yürürlüğe konulması gibi başlıklarda gerekli adımları inşallah peyderpey ve müştereken atacağız.” dedi.
Akkuyu Nükleer Santrali'ne stratejik yatırım statüsü vereceğiz
Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerine şu şekilde devam etti: “Özellikle Akkuyu Nükleer Santrali'ne stratejik yatırım statüsü vereceğiz, bu noktada adımı atıyoruz. Türk-Rus Ortak Yatırım Fonu kurulması konusunda mutabık kaldık. Savunma sanayi alanında işbirliğimizi artıracağız. Bölgesel konuların ele alması noktasında Türkiye-Rusya-Azerbaycan üçlü zirvesi mekanizması kurulmasına da olumlu bakıyoruz. Akkuyu Santrali gibi dev işbirliği projelerimizi süratlendirmek suretiyle burada alacağımız mesafe önem arz ediyor. İnşallah bu adımlar sayesinde Ankara-Moskova hattını yeniden bir güven ve dostluk hattı haline getireceğiz”
Türk Akımı Projesi hızlı bir şekilde hayata geçirilecek
Darbe girişimlerine rağmen çalışmaların dostlarla el birliğiyle devam edeceğini belirten Erdoğan, “Dostluk ve güven noktasında şu hususu ifade etmeden geçemeyeceğim. Malumunuz 15 Temmuz gecesi Türkiye ülke tarihimizin en alçak, en kanlı girişimlerinden birini yaşadı. Fetullahçı Terör Örgütüne mensup bir grup, meşru hükümeti, seçilmiş cumhurbaşkanını ve demokrasimizi hedef alan bir darbe teşebbüsünde bulundu. Tabii bütün bunlara rağmen bizler çalışmalarımıza el birliğiyle, dostlarımızla dayanışma halinde devam edeceğiz. Bu arada Türk Akımı Projesi hızlı bir şekilde hayata geçirilecektir. Bu girişim, çağrımız üzerine özellikle daha da etraflıca ele alınacak ve böylece Türk Akımı Projesi'nin Avrupa’ya geçmesi noktasındaki adımları da ilgili bakanlarımız dayanışma halinde sürdürecektir. Özellikle bu darbe girişiminin ertesi günü sayın başkanın bizi araması gerçekten dayanışma noktasında, psikoloji noktasında büyük bir önem ifade etmiştir” dedi.
Bu noktaya tesadüfen gelmedik
Türk-Rus ilişkilerinin sadece ikili planda önem taşımadığını söyleyen Erdoğan, “İşbirliğimiz aynı zamanda bölgesel ve küresel barışın, istikrarın, huzur ve refahın tesisi bakımından da çok önemlidir. Nitekim biraz sonra çok dar kapsamlı bir ikili görüşmemiz olacak. İkili görüşmemizde de bunları ele alıp değerlendirme fırsatı bulacağız. Türkiye-Rusya ilişkileri son yıllarda hem bizlerin sergilediği ortak irade hem de kamuoylarımızın desteğiyle örnek bir seviyeye ulaştı. Bizler bu noktaya tesadüfen değil, ortak bir vizyon ve muazzam işbirliği potansiyelimiz sayesinde geldik. Kıymetli dostum sayın Putin’le birlikte ikili ve çok taraflı işbirliğimizi güçlendirmek hususunda bugün ortak bir tavrı koyduk. Temaslarımızı her seviyede yoğun şekilde sürdüreceğiz. Sahip olduğumuz potansiyeli bölgemizin huzuru ve istikrarı için daha etkin şekilde kullanacağız. Biz Türkiye-Rusya ilişkilerinin geçmişe göre çok daha güçlendiğini, krizlere karşı çok daha dirençli hale geldiğini düşünüyoruz” dedi.
Suriye konusu...
Suriye konusunun görüşmede ne kadar yer aldığı şekildeki soruya cevap veren Erdoğan, “Şu ana kadar yapmış olduğumuz görüşmede bu konuyu ele almadık. Basın toplantısından sonra tekrar bir araya gelip konuyu ele alacağız. Bunu bu toplantıdan sonra yapacağımız için şu anda bu konuyla ilgili bir şey söylemiyorum” dedi.
Rusya Devlet Başkanı Putin de Suriye konusunda herkesin çözümden yana olduğunu ancak her konuda aynı fikirde olamadıklarını söyledi. Putin, “Bu toplantıdan sonra bu konuda başka bir toplantı yaparak çözüm için görüşeceğiz. Tabii ki demokratik bir çözümün ancak demokratik yollarla ulaşılabileceğine inanıyoruz. Bizim Suriye konusundaki bakışımız her zaman böyle olmuştu ve tabii ki bu konuda ortak bir amacımız olması da çözüm için ortak çalışabileceğimiz anlamına gelir” dedi.
Türk Akımı’yla alakalı sorulan bir soruyu yanıtlayan Putin, “Bizim aramızdaki ekonomik ilişkiler hiçbir zaman siyasete alet olmamıştı ve buradaki projenin amacı Rus gazının Güney Avrupa’daki tüketicilere ulaştırılabilmesidir. Burada Avrupa Parlamentosu’nun da bir karar vermesi gerekiyordu. Bugün görüyoruz ki Bulgar tarafı projeye dönmek istiyor. Tabii ki bazı kayıplarımız oldu bu konuda. Türk akımı, Güney Akımı’na alternatif değil. Güney Akımı konusunda Türk tarafı da gerekli lisansların alınması konusunda gerekli adımlar atıldı. Türk Akımı kısa sürede hayata geçebilir. Türk meclisinin bazı kararları çıkaracağı da görüşüldü” dedi.
“Akkuyu projesi süratle stratejik yatırım kapsamına alınacak”
Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı soruya ise şöyle cevap verdi:
“Akkuyu projesiyle ilgili beklenen konu buranın stratejik bir yatırım haline getirilmesi konusuydu. Bu konuda görüşmelerimizi yaptık. Süratle stratejik yatırım konusundaki karar alınacak ve Akkuyu stratejik yatırım konusu içerisinde yerini alacaktır. Teşvik yasasından o da istifade edecektir. Bir diğer konu da Türk akımı meselesi. Bizim Rusya’dan aldığımız doğalgaz miktarı 28 milyar metreküptür. Bunun 18 milyar metreküpünü kamu olarak alıyoruz, 10 milyar metreküpünü de özel sektör alıyor. Dolayısıyla Türk Akımının gelişinde iki hat olacak. Bu hattan Türkiye istifade edeceği gibi aynı zamanda Avrupa’ya da gönderme imkanı olacaktır. Süratle bu hatların inşa edilmesi öncelikli görevlerimiz arasındadır. Bundan sonraki süreçte bunların da hızlanacağı inancındayım.”
Putin: “Vize sorununu çözmemiz gerekiyor”
Normalleşme sürecini kendilerinin istediğini ve bunu gerçekleştireceklerini söyleyen Putin, “Her şey çok çabuk gelişmiş durumda. Yaptırımların çerçevesi içinde tabii ki bazı değişimler de gerçekleşti. Biz de tüm bu yaşananları dikkate alarak ve öncelikli olarak ticaret ilişkilerimizin normalleştirilmesini planladık. Hükümet düzeyinde bir karar aldık. Aynı şekilde önümüzdeki yıllar içinde tarım konusundaki bir işbirliğinin de en kısa zamanda gerçekleştirilmesini ön görüyoruz. Önümüzdeki haftalarda da atılacak adımlarla tabii ki önümüzdeki günlerde detaylı olarak görüşmemiz gereken konular da var. Burada kurulacak komisyonların ve karşılıklı komisyonlarımızın ne şekilde adımları attığını izlemenizi tavsiye ederim. Burada hükümetler arası komisyonların ortak çalışmasıyla sorunlar çözülmeye devam edilecektir. Vize sorunu da çözülmek zorunda. Bunu çözmemiz gerekiyor. İki ülke arasındaki ekonomik işbirliği sebebiyle, özellikle ulaşım ve demiryolu alanlarında da, ticaret alanlarındaki ihtiyaçlardan bazı ekonomik yaptırımlardan da bahsettiler, bunların en kısa zamanda kaldırılması gerekiyor” dedi.
“100 milyar dolar hedefine kararlı şekilde yürüme azmindeyiz”
Ekonomik alanda Türkiye ve Rusya’nın 35 milyar dolar ticaret hacmini yakalayan iki ülke olduğunu kaydeden Erdoğan, “Bu son gelişmeden sonra tabi bir düşüş oldu. 27-28 milyar dolara kadar indi. Burada bizim bildiğiniz gibi ÜDİK anlaşmamız var. Üst Düzeyli İstişari Konsey, yani bir diğer adıyla yüksek düzeyli stratejik ortaklık gibi bir anlaşmayı da aramızda yapmış, buna göre çalışmalarımızı gerçekleştirmiştik. Bu yıl sonu itibariyle tekrar St. Petersburg’da kaldığımız yerden yolumuza devam edeceğiz. Önümüzdeki yıl bir diğer toplantıyı da gerçekleştireceğiz. Hedefimiz hatırlarsınız 100 milyar dolar gibi bir hedef, Türkiye-Rusya kendisine ticaret hacminde koymuştu. Böyle bir hedefe kararlı bir şekilde yürüme azmindeyiz. Bugün itibariyle yeniden bu süreci başlatıyoruz. Bu sürece aynı kararlılıkla devam edeceğiz. Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist noktasında çok ciddi Türkiye’ye sağlanan imkan vardı. Halklarımızın kaynaşması noktasında da bu tabii çok önemliydi. Bu süreci de bir kenara bırakmamız mümkün değil. Bugün yaptığımız görüşmelerde de sayın başkan özellikle charter uçuşlarına yönelik müzakereleri hızlandıracaklarını da söylediler. Bu sürecin hızlanması da yeniden bu hareketliliğin, kaynaşmanın olacağına dair ilişkin önemli bir harekettir” diye konuştu.
