Doç. Dr. Selma Tosun, pek çok insanın hepatit olduğunun farkında olmadan yaşadığını ve hiçbir belirti olmaksızın bu virüsü taşıyor olabileceğine dikkat çekerek, ''Ailenizde her hangi bir kişide siroz, karaciğer nakli gibi bir öykü varsa, bir kişi bile olsa lütfen en yakın sağlık kuruluşuna gidin. Aksi takdirde bu hastalıklar sinsi sinsi seyrediyor zaman içerisinde siroza ve karaciğer kanserine neden olabilir'' uyarısında bulundu.
Erişkin Aşı Derneği Başkanlığını da yürüten İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Selma Tosun, İHA’ya yaptığı açıklamada, dünyada her yıl yaklaşık 1 milyon kişinin hepatit nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtti.
“GRİP YA DA BEL AĞRISIYLA BİLE HEPATİT GEÇİREBİLİRSİNİZ”
28 Temmuz Dünya Hepatit Günü' nün hepatitle ilgili farkındalık yaratmak için kutlandığını belirten Tosun, çok sayıda kişinin hepatit olduğunun farkına varmadan yaşadığını belirterek, “Hala sene 2015 olmuş hepatit B’yi aktif geçiren insanları yatırıyor olmamız beni üzüyor. Hepatit B ve C sinsi sinsi seyrediyorlar zaman içerisinde karaciğer yetmezliğine, siroza ve karaciğer kanserine neden olabiliyorlar. Bu hastalıkları hiç farkına varmadan geçirebiliyorsunuz. Gözle görülür bir sarılık varsa zaten fark eder, doktora gidersiniz, o zaman belli olur. Ama çok basit bir grip, soğuk algınlığı ve ya bir bel ağrısı, kas ağrısıyla bile hepatit B geçirebiliyorsunuz. Sonra mikrop tümüyle vücudunuzdan atılmıyor ve taşıyıcı dediğimiz bir durum oluşuyor. Ya da daha da ilerleyip hepatit B hastalığı oluşuyor” diye konuştu.
“ANNEDEN BÜTÜN ÇOCUKLARINA GEÇER”
Hepatit B’nin iki önemli bulaşma yolu olduğunu anlatan Tosun şunları söyledi: “İnsanların duyarlı olmadığı bir nokta var. Hepatit B taşıyıcılarının eşi, annesi, babası, çocuğu, kardeşi mutlaka tetkik olmalı. Birinci geçme yolu bir kadından bebeğine geçme şeklindedir. O yüzden biz mutlaka anneye ve çocuklarına baktırmalıyız. İkincisi cinsel yolla geçiyor. Cinsel yolla geçtiği için de eşleri, cinsel partnerlerini mutlaka tetkik ettirip, eğer bir şeyleri yoksa aşılatmamız gerekiyor. Üçüncü geçiş yolu kan yolu ya da deri bütünlüğünün bozulduğu durumlardır. Berberd, kuaförde oluşan kesikler, dövmeler, piercingler aklınıza gelebilecek tüm deri bütünlüğünü kesen hepatitli bir kişinin kanıyla temas eden her türlü durum olabilir. Bizim hastalarımızın çoğu ‘Ben annemle babamla oturmuyorum, kardeşlerimi zaten başka şehirde, niye baktırayım ki’ diyor. Ya da ‘Bu bizde genetik’ diyor. Hayır hepatit B genetik değildir, mikrobik bir hastalıktır. Ancak anneden bütün çocuklarına geçiyor. Örneğin 8 çocuğu var hepsi taşıyıcı oluyor.”
“ORTAK MALZEME KULLANILIYORSA RİSK VAR”
Hepatitli hastaların yanlış bir algıyla dışlandığını ve hepatit B’nin kesinlikle ortak malzeme kullanımı dışında bulaşmayacağını ifade eden Tosun, “Yiyecek, içeceklerin ortak kullanımından hepatit A tipi sarılık bulaşır. Hepatit B böyle bulaşmaz. Hepatit B’li hastalarımızı sanki el sıkışınca, kucaklaşınca, birlikte yemek yiyince bulaşacak zannediyorlar. Kesinlikle bu yollarla bulaşmıyor. Ortak malzeme kullanıyorlarsa o zaman risk oluşturuyor. Yoksa bir kucaklaşmakla, birlikte aynı bardaktan su içmekle B tipi sarılık bulaşmıyor. Diş fırçası, tırnak makası, jilet, ustura gibi kesici ve delici şeyler sebep olabilir. Veya burnuna taktığı hızmasını kullanır. Bu tür derinizi kesecek, deri bütünlüğünü bozup mikrobu taşıyacak ortak malzemeler kullanılmamalıdır” diye konuştu.
“BİR ÇOK ÜLKEDE TÜRKİYE’DEKİ HİZMET YOK”
Devletin bütün annelerin bebeklerine Hepatit B aşısını ücretsiz sağladığını belirten Selma Tosun bu hizmetin çok önemli olduğunu ancak kimsenin bu durumdan haberdar olmadığını savundu. Tosun, “Bu çok önemli ve çok güzel bir hizmet. Dünyanın pek çok ülkesi bunu yapmıyor hala, gerçekten biz bu konuda ülke olarak çok iyi bir konumdayız. Halkımız bu konuda bilinçli olup da kontrole giderse ve eğer taşıyıcı olduğu ortaya çıkarsa o bebeğin serumunu devlet ücretsiz karşılıyor. Bu mükemmel bir hizmet, bir çok ülke bunu yapmıyor bile. Bu güzel hizmetten bilmediğiniz için yararlanmıyorsunuz. Ki kişiler zahmet edip gidip tetkik bile yaptırmıyor. Bu çok üzücü bir durum. Hele hiçbir şeyi olmayan insanlara ‘Bir tetkik yaptırın’ dediğinizde, ‘Bana bir şey olmaz, bir ara gideriz yaptırırız’ diyorlar ve hiç umurlarında olmuyor” ifadelerini kullandı.
“PARTNEZİRİNİZLE ÖPÜŞÜRKEN BULAŞMAZ”
Hepatit B’nin cinsel yolla bulaştığını ancak öpüşme yoluyla bulaşmada istisnalar olduğunu belirten Tosun, “Bir tükürükten Hepatit B’nin bulaşması için kan olması yani o tükürükte kan olması gerekiyor. Kan olursa ve siz öpüşürken dudağınızda bir çatlak, yarık varsa oradan bulaşma riski var. İkincisi tükürükten litrelerce miktarla temas edeceksiniz ki bir insan kaç litre tükürük çıkarabilir. Ama cinsel salgılarda, spermde bulunuyor. O nedenle zaten cinsel ilişki ile bulaşıyor” dedi.
“AİLENİZDEN BİR KİŞİDE VARSA KONTROL EDİN”
Aşağı yukarı her yıl 1 milyon kişinin hepatit ve diğer türlerinden öldüğüne dikkat çeken Tosun, “Lütfen tüm gebeler kontrollerini yaptırsınlar. Eğer bir taşıyıcılık varsa mutlaka bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına ya da gastroentoloji uzmanına gitsinler. Aile hekimi ya da kadın doğum doktoru ile takip edilip aşısı yapılsın. Ailenizde her hangi bir kişide eş, anne, baba, çocuk, dayı, kardeş, hala ne olursa olsun hepatit vardı, şu sirozdan öldü, karaciğer nakli oldu gibi bir öykü varsa bir kişi bile olsa lütfen en yakın sağlık kuruluşuna gidin. Aile hekimlerinize de gidebilirsiniz onlarda da testler var” dedi.
FERRUH SERÇE - MİHRAP DÜZÖZ
