2017 hava kirlilik raporuna göre Türkiye’de sadece 6 ilin havası temiz. En kirli havalara sahip olan illerin başında ise İstanbul, Ankara ve Adana geliyor. Yani nüfus ve sanayi yoğunluğunun olduğu bölgeler. Bununla birlikte hem hava kirliliği hem de hastalık mevsimi olarak tabir edilen kışın gelmesiyle birlikte, soğuk algınlığı, grip ve üst solunum yolu rahatsızlıkları arttı. Herkes kendine göre tedbir almaya çalışırken en basit ve en etkili çözüm noktasını Türkiye Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Emrah Çelik verdi ve “Burun sizin için havanızı temizler ve nemlendirir, bu yüzden burnunuzdan nefes alın. Ağzınızdan nefes almakla birlikte ciğerlerinize filtreden geçmeyen havayı almış olursunuz ve birçok hastalığa davetiye çıkarırsınız” dedi.
Hava burun tarafından ciğerler için uygun hale getiriliyor
Öncelikli olarak burun fonksiyonlarını detaylı bir şekilde anlatan ve bu anlamda herkesin iyice bilgilenmesi gerektiğini söyleyen Op. Dr. Emrah Çelik açıklamalarına şu şekilde devam etti; “Burnumuz yaratılış gereği havayı nemlendiriyor ve havanın içindeki bütün partikülleri temizleyerek genzimize iletip akciğerimize indiriyor. Burnumuzun içindeki ince tüyler sayesinde de en ufak mikroplar bile elenebiliyor. Hava kirliliği ile birlikte burnumuzun bu fonksiyonu artık daha önemli hale geldi. Havadaki toz miktarı arttığı için solunum yollarımız da aynı şekilde olumsuz olarak etkileniyor. Bu yüzden açık havadayken mutlaka aldığımız havayı burnumuzdan önce de filtreleyecek atkı veya maske gibi bir şeyler kullanmalıyız. Çünkü bunlar hem bizim temizleme fonksiyonumuza yardım eder hem de burnumuzun ısıtma fonksiyonuna da katkı sağlayacaktır. Dışarıdan direk olarak soğuk hava gelmediğinde burnumuzun nemlendirme fonksiyonu daha rahat çalışacaktır.”
“Ağızdan alınan hava hastalıklara sebep oluyor”
Bununla birlikte burundan değil de ağızdan alınan havanın ciğerler için hastalık getirdiğini söyleyen Emrah Çelik, “Ağzımızın burun gibi havayı filtreleme ve temizleme gibi bir fonksiyonu olmadığı için kesinlikle ağzımızdan nefes almamalıyız. Kronik farenjite, bademcik iltihaplanmasına, diş eti çekilmelerine kadar büyük iltihaplara ve enfeksiyonlara neden olmaktadır. Akciğere direk hava gitmesini engellemek amacıyla ağzımızı ve burnumuzu kapatarak hareket etmemiz ve en önemlisi de burnumuzdan nefes almamız çok önemlidir” ifadelerini kullandı.
Burundan neden hava alamıyoruz?
Burundan alınan havanın yetersiz kalması durumunda birçok kişi ağızdan nefes alarak hareket ediyor. Bu durumun da burundaki hava yollarındaki herhangi bir sıkıntıdan kaynakladığını söyleyen Dr. Çelik olabilecek olan rahatsızlıklardan bahsederek, “Burun etlerimiz yukarıdaki bahsettiğim fonksiyonları sağlamada majör görevli bir parçadır. Bu etlerinin farklı sebeplerden dolayı büyümesi hava pasajlarını tıkar. Tıkandığı zaman da nefes alma sorunu oluşuyor ve kişi ağızdan nefes alma ihtiyacı hissediyor. Başka bir etken de burun kemik eğrilikleridir. Tedavi edilmezlerse hem havanın türbülansına sebep olmaktadırlar, hem de hava pasajını daralttığı için hava geçişini engellemektedir. Diğer bir etmen de son yıllarda ülkemizde ve dünyada artan alerjik durumlardır. Alerjik durumlar sadece ev tozu ve bahar ayarlarında görülen alerji olmayabilir. Bu alerjik etmenler kanıtlanmasa bile önlemler alınmalı çünkü burun etlerimizin büyümesine sebep oluyorlar. Bu durumlarda bir kulak burun boğaz uzmanına başvurmaları ve burundan nefes almamaya neden olan faktörleri düzeltmeleri gerekiyor” şeklinde konuştu.
Evdeki hava için ne yapmalı?
Son olarak da özellikle kışın ev ortamındaki havanın daha elverişli olması için tavsiyelerde bulunan Dr. Çelik, “Evdeki havanın sağlıklı olabilmesi için de mutlaka her gün evi detaylı bir şekilde havalandırmalıyız. Evdeki hava birikimi havanın içindeki partikül sayısının artmasına neden oluyor. Bu yüzden evde nefes aldığımızda burnun işlevini yapması daha zor hale geliyor. Özellikle alerjik hastaların yorganlarını ve yastıklarını haftada bir değiştirmeleri hatta özel süpürgelerle evdeki tozları minimuma indirmesi gerekiyor. Havanın nemlendirilmesi için yapılacak birkaç şey var, mesela klimadan uzak durmalıyız. Çünkü hava sirkülasyonu fazla olduğundan burundaki tüy fonksiyonu azalmaktadır. Filtrelerin bakımlarının çok iyi yapılması gerekiyor. Petekler konusunda da yüksek derece açmaktansa kısıkta ama sürekli açmakta fayda var. Ayrıca peteklerin üzerine yardımcı bir aparatla su koyarak ortamı nemlendirmek de burun fonksiyonumuza yardım olacaktır” diyerek sözlerini sonlandırdı.
ŞEYDA CEYLAN GÖRGENÇ
