Azerbaycan Milli Meclisi Milletvekili ve AGİT heyeti üyesi Tahir Mirkişili, Azerbaycan-Türkiye ilişkileri ve bölgedeki son gelişmeleri Türkiye gazetesinden İsmail Okan Ukav’a değerlendirdi.
15 Temmuz darbe girişimine de değinen Mirkişili, “FETÖ’nün darbe girişiminin başarılı olması demek Türkiye devletinin yok edilmesi demektir. Hiçbir Azerbaycanlı Türkiye’nin trajik bir şekilde imha edilmesine kayıtsız kalamaz.” dedi.
“KARABAĞ SORUNU ERMENİSTAN HÜKÜMETİNİN DEVAM KAYNAĞI”
Azerbaycan toprağı Dağlık Karabağ'da Ermenistan'a bağlı işgalcilerin provokasyonları sürüyor. Azerbaycan'ın bu tahrik edici terör eylemlerine cevabı ne olacak?
Erivan yönetimi için Dağlık Karabağ sorunu hükümetin devam kaynağı olarak kabul ediliyor. Bu açıdan barış görüşmelerini sabote etmek ve askeri çatışmalar çıkarmak Serj Sarkisyan rejiminin çıkarlarına hizmet eden bir araç niteliğinde. Siyasi amaçlarına uzanmak isteyen politikacılar cephe hattındaki provokasyonlarla Ermenistan halkının dikkatini farklı bir yöne çekmeye çalışıyor. Ancak her defasında işgalci güçler büyük hezimete uğruyor.
“ÖLMEK İSTEMİYORLARSA İŞGAL ETTİKLERİ TOPRAKLARI TERK ETMELİLER”
2016'daki çatışmalarda sivillerin de bulunduğu bölgeye saldıran Ermenistan güçlerine karşı harekete geçen Azerbaycan ordusu geniş bir bölgeyi kısa sürede özgürleştirdi. Ermenistan'ın provokasyonlarına Azerbaycan'ın en sert şekilde cevap vereceği açıktır. Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev'in de söylediği gibi, Ermeni askerleri ölmek istemiyorsa işgal ettikleri toprakları terk etmeli. Aynı zamanda Azerbaycan sorunun barışçıl yollarla çözülmesinden yana olduğunu defalarca ifade etmiştir.
Karabağ konusunda alınan kararların uygulanmasında sıkıntılar yaşanıyor. Sorunun çözümü yönünde atılan adımlar neler?
Ermenistan'a bağlı işgalci güçlerin Azerbaycan topraklarından çıkarılması için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından alınan 4 karar var. Ancak bütün bu kararlar kâğıt üzerinde kaldı. Uluslararası teşkilatlar bu kararların hayata geçirilmesi konusunda çifte standart uyguluyor. Bazen alınan kararlar birkaç saat içinde uygulanırken bazı kararların uygulanması on yılları buluyor. Ermenistan'a ciddi yaptırımlar uygulanmalı ama bunun tam tersini görüyoruz. Ermeni diasporasının etkisi altındaki bazı ülkeler Ermenistan güçlerinin işgalini meşrulaştırarak Azerbaycan'ı tahrik ediyor.
“AZERBAYCAN ORDUSU TOPRAKLARINI GERİ ALACAK GÜCE SAHİPTİR”
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki sorun yalnız iki ülkeyi değil tüm dünyayı ilgilendiriyor. Azerbaycan olarak sorunun çözülmesi yönünde Birleşmiş Milletler (BM) ve AGİT de görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Heyetimiz Ermenistan'ın uluslararası hukuk normlarını kabul etmesi için çalışıyor. Azerbaycan Milli Meclisi, AGİT'e, Ermenistan'a yaptırım uygulanmasını ısrarla öneriyor. Bu durumun Avrupa'nın güvenliğini de tehdit ettiğini ifade ediyoruz. Dağlık Karabağ'daki işgal daha fazla devam edemez. İşgal altındaki Azerbaycan toprakları özgürleştirilmeli. Görüşmeler sonuç vermezse Azerbaycan ordusu tüm imkânları ile topraklarını geri alacak güce sahip.
“ERMENİSTAN MİLLİ İDEOLOJİSİ 1915 OLAYLARI ÜZERİNE KURULU”
Dünyanın, 1915 olaylarına ilişkin soykırım yalanlarıyla Türkiye'yi suçlayan Ermenistan'a yaklaşımı ve bölgedeki Türk/Azerbaycanlılara yönelik katliamları görmezden gelen tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
"Soykırım" iddiası Erivan yönetiminin siyasi ideolojisi haline dönüştü. Yani Ermenistan milli ideolojisi, vatanseverlik, bağımsızlık, egemenlik gibi değerler üzerine değil yüz yıl önceki olaylar üzerine kuruldu. Ermenistan'ın Türkiye'nin ortak komisyon kurma önerisini reddetmesi de bu durumun kanıtı. Ermenistan yönetimi Ermeni halkını bu ideolojiyle zehirleyip kendi terörist ve işgalci faaliyetlerini haklı göstermeye çalışıyor. 1915 olaylarını "soykırım" olarak tanıyan devletler ise bunu Ermenistan halkına acıdığı için değil, Türkiye'nin güçlenmesine engel olmak için yapıyor.
“HOCALI’DA YAPILANLAR SOYKIRIMDIR”
25 yıl önce Ermenistan'ın işgal ettiği topraklardaki Hocalı'yı imha ederek 600'den fazla kadın, çocuk ve yaşlıyı sadece Azerbaycanlı olduğu için katletmesi soykırımdır. Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan bu cinayete önderliğini bizzat itiraf etti. Ama bütün bu olgulara rağmen Hocalı soykırımı dünyanın büyük çoğunluğu tarafından tanınmadı. Bu acıların tekrar yaşanmaması için güçlü olmalıyız.
TANAP’A 1 BUÇUK MİLYAR DOLARLIK DESTEK
Türkiye ve Azerbaycan'ın ortak çalışması TANAP'ta son durum ne?
TANAP'ın inşasında ilk aşama sona erdi, şimdi ikinci aşama üzerinde çalışılıyor. 1810 km uzunluğundaki TANAP'ın Eskişehir'e kadar olan bölümünün 2018 yılı ortasında hizmete girmesi öngörülüyor. Azerbaycan'ın Güney Gaz Koridoru projesine bu yıl 2 milyar 809 milyon dolar kaynak ayırması bekliyoruz, bunun 1 buçuk milyar doları TANAP'a harcanacak. Bu doğrultuda 2 milyar metreküplük gaz 2018 Haziran sonunda Türkiye'ye nakledilmeye başlanacak ve her yıl kademeli olarak artırılacak.
“AZERBAYCAN’IN TÜRK EKONOMİSİNE GÜVENİ TAM”
SOCAR'ın Türkiye'deki projeleri hakkında bilgi verir misiniz?
SOCAR, Türkiye'deki faaliyetlerini TANAP boru hattının inşası, STAR petrol işleme fabrikası ve 2008'de satın aldığı Petkim ile sürdürüyor. Türkiye'deki ekonomik gelişmeler Azerbaycan'da yakından takip ediliyor. Türkiye'ye yapılan yatırımlar Azerbaycan'ın Türkiye ekonomisine olan güveninin kanıtıdır. SOCAR'ın Türkiye'deki projeleri uzun vadelidir. Tüm çalışmaların zamanında ve yüksek kalite ile hayata geçirileceğine inanıyoruz.
EKONOMİNİN PETROLE BAĞIMLILIĞI AZALTILIYOR
Azerbaycan'da gerçekleşen devalüasyon sonrası ortaya çıkan ekonomik krize dair alınan önlemler neler?
Ülkenin döviz gelirleri petrol satışından elde ediliyor. Dolaylı olarak petrol fiyatlarının düşmesi Azerbaycan'ın döviz gelirlerini önemli ölçüde azalttı. Bu nedenle Azerbaycan ekonomisinin petrole bağımlığını azaltmak için 2008'den başlayarak çeşitli tedbirler uygulanmaya başlandı.
Azerbaycan ürünlerinin ihracatının teşvik edilmesi, tarım üreticilerinin vergiden muaf tutulması, üreticilere gübre ve donanım desteği sağlanması, girişimcilere kredi verilmesi, devlet organlarının kendi ihtiyaçları için milli ürün alım sisteminin oluşturulması, vergi borçlarının affedilmesi vb. uygulamalar da hayata geçirilen önlemler arasında bulunuyor.
“RÜŞVET VE YOLSUZLUKLA MÜCADELEDE CİDDİ ADIMLAR ATILIYOR”
Azerbaycan'da öğrenim gören bazı Türk öğrencilerin eğitimcilerle yaşadığı sıkıntılar hakkında ne düşünüyorsunuz? Söz konusu öğrencilerin, eğitimciler tarafından ücret karşılığında not değerlendirmesine tabi tutulduğu iddia ediliyor.
Azerbaycan eğitiminde ciddi reformlar yapılırken, hem içerik hem de kalite açısından değişikliklere gidiliyor. Birçok üniversitenin yöneticileri yenilendi. Rüşvet ve yolsuzlukla mücadelede ciddi önlemler alınıyor. Eğitim sisteminin elektronik ortama entegrasyonu sağlanıyor. Tüm bu sistemler, söz konusu olumsuzlukların önüne geçmek için şeffaflaştırılıyor. Yani bu hususlar konusunda mücadele ediyoruz ve eminim ki yakın gelecekte bu tür şikâyetler olmayacak. Aynı zamanda belirtmek isterim ki öğretim görevlilerine rüşvet teklif eden öğrenciler de kanun önünde sorumludur.
“TÜRK HALKI CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN ETRAFINDA KENETLENDİ”
FETÖ ile mücadelede Türkiye'ye destek veren en etkin ülkesiniz. Azerbaycan'daki FETÖ yapılanması ne durumda?
Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev kardeş Türkiye'de meydana gelen tüm terör olaylarını, özellikle de 15 Temmuz darbe girişimini şiddetle kınadı ve Azerbaycan'ın her zaman kardeş Türk halkının yanında olduğunu, halkın tercihine saygı duyulması gerektiğini belirtti. Bu olaylar sırasında bazı devletlerin önyargılı yaklaşımına rağmen, Türk halkı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın etrafında kenetlendi ve tarihin en ağır denemesinden alnının akıyla çıktı. Azerbaycan, FETÖ ve DEAŞ başta olmak üzere tüm terörist oluşumların karşısındadır ve bundan sonra da öyle olacak. Devletimiz daima hak ve adaletten yanadır.
“FETÖ’NÜN DİNLE HİÇBİR İLGİSİ YOKTUR”
FETÖ'nün Azerbaycan'da belirli uzantıları olabilir ancak burada güçlü bir ideolojik dayanakları yok. Bu örgüt, devlet bağımsızlığımızı restore ettiğimiz ilk yıllarda oluşan kaotik ortamdan faydalanarak ülkemize girdi. Diğer ülkelerde olduğu gibi Azerbaycan'da da önce eğitim sistemine nüfuz etti. Sovyet sisteminden kalma eğitimle karşılaştırıldığında daha rahat çalışabileceklerini biliyorlardı. Fakat devletimiz güçlendikçe diğer radikal akımlar gibi onlarında önlenmesi yönünde çalışmalar başlatıldı. 2009 yılında Fetullah Gülen ve örgütüne ait kitap, video ve kayıtların Azerbaycan'a sokulmasına yasaklandı. FETÖ'nün dinle hiçbir ilgisi yoktur. Bu oluşum dini bir kurum değil, din adı ile maskelenmiş siyasi bir örgüttür.
“DARBENİN BAŞARILI OLMASI DEMEK, TÜRKİYE DEVLETİNİN SONU DEMEKTİR”
15 Temmuz darbe girişimi sırasında neredeydiniz? O gece neler hissettiniz?
Darbe girişimi sırasında evdeydim, Türkiye'de olup bitenleri televizyondan öğrendik. Önce yaşananların doğru olduğuna inanmak istemedim, çünkü bu girişimin başarılı olması demek Türkiye devletinin sonu demekti. Hiçbir Azerbaycanlı bizim için kardeş olan Türkiye'nin trajik bir şekilde imha edilmesine kayıtsız kalamaz.
Türkiye'de yaşayan dostlarımla görüştüm, sürekli olarak olayların hangi yönde cereyan ettiğini öğrenmeye çalıştım. Allaha şükürler olsun ki bu darbe girişimi başarısız oldu. Türk halkı tarihinde olduğu gibi bir kez daha büyük bir tehlikenin üstesinden başarıyla geldi. Azerbaycan halkı ve Cumhurbaşkanı Aliyev bu anlarda da Türkiye'nin yanında oldu. Güçlü olmak Azerbaycan ve Türkiye'nin var olmasının tek şartı. İnanıyorum ki devletlerimiz güçlü oldukça, halklarımız huzur ve refah içerisinde yaşayacak.
TAHİR MİRKİŞİLİ KİMDİR?
Tahir Mirkişili, 7 Haziran 1977'de Sovyet Azerbaycan'ında dünyaya geldi. Dünya çapında lise öğrencilerinin katıldığı en eski bilim yarışması olan Uluslararası Matematik Olimpiyatları'nda Azerbaycan'ı temsil etti. Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Fakültesi'ni onur derecesiyle tamamladı. Azerbaycan Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen Ekonomi Olimpiyatlarında birinci oldu. Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi'nde Uluslararası Ekonomi alanında yüksek lisans yapan Mirkişili, ABD'nin Standford Üniversitesi'nde Ekonomi Yönetimi üzerine eğitim alarak uzmanlaştı. 2006 yılında "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Dış Ticaret Politikası ve İyileştirme Yolları" konulu doktora tezini başarıyla savunarak iktisat bilimleri üzerine felsefe doktoru ünvanı aldı. 2016 yılında İngiltere'de Oxford Üniversitesi Uluslararası Ekonomi ve Uluslararası Politika programını bitiren Mirkişili, İngilizce Rusça, Türkçe ve Almanca biliyor. Azerbaycan'da ekonomi-bilim alanında üstün başarı gösteren kişilere verilen Terakki Madalyası sahibi Mirkişili, evli ve 2 çocuk babasıdır.
Türkiye gazetesi / İsmail Okan Ukav
