ARİF ÇAYAN - FERRUH SERÇE
İzmir'de, doğduğu gün Kızılay'dan alınan HİV virüslü kanla AIDS'e yakalanan, Türkiye'yi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) 745 bin TL tazminat ödemeye mahkum ettiren ve yaşamı boyunca tüm tedavilerinin ve sağlık giderlerinin Türkiye tarafından karşılanmasını kararlaştırıldığı Y.O., öğrenim gördüğü lisede merdivenden düşünce sağ topuğu kırıldı. 2 ay önce merdivenden düşerek sağ topuğunun kırıldığını belirten Anne Neşe O., oğlunun ameliyatı için İl Sağlık Müdürlüğü'nün aracı olduğunu ve girişimler sonrasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi'nde ameliyat edildiğini belirtti. Ömür boyunca sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanması gerektiğini belirten Anne Neşe O., ellerindeki mahkeme kararına uyulmadığını ve Temmuz ayından itibaren sıkıntı yaşadıklarını söyledi. Ameliyatın ardından 10 günlük fizik tedavi görmesi gereken oğlu Y.O.'nun tedavi sürecine ilişkin gittikleri özel ve kamu hastanelerinin hasta kabul sistemlerinde vatandaşlık numarasının olmamasına tepki gösteren Anne Neşe O., 'AİHM'in kararının ardından oğlumun topuğu kırıldı. Hastaneye gittiğimizde, sistemlerinde karara yönelik bir uygulama olmadığı belirtildi. İl Sağlık Müdürlüğü'nün yardımıyla ameliyatı gerçekleştirdik. Ancak şu an fizik tedavisi var, onun için sıkıntı yaşıyoruz. Normal hastalıklarında da hangi sağlık merkezine başvursak, karar yönünde bir uygulama görmüyoruz. Karar, Türkiye'deki tüm sağlık merkezlerini kapsıyor, ancak uygulanmıyor. Sürekli sıkıntılar yaşıyoruz. Sıkıntılar aşılmazsa, karara uymadığı gerekçesiyle Türkiye aleyhine yeni bir dava daha açabiliriz'' dedi.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NA DİLEKÇE GÖNDERİLDİ
Ailenin avukatlarının da bu tip sıkıntıların önüne geçilmesi için AİHM kararıyla ilgili işlemleri yerine getiren Dışişleri Bakanlığı'na başvurduğu ve Y.O'ya özel bir kart çıkarılmasını talep ettikleri, aksi halde dava açmaya hazırlandıkları belirtildi. Avukat Mehmet Emin Keleş adı ile Bakanlığa hitaben gönderilen dilekçede şu ifadelere yer verildi:
"Kızılay'ın verdiği kan ile AİDS'e yakalanan küçük Yiğit Oyal için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde açtığımız davada, tazminat ile birlikte, küçük Y.O'nun ömür boyunca her türlü tedavi giderlerinin Devlet tarafından karşılanmasına karar verilmiştir. Söz konusu kararın tazminat kısmının gereği Devlet tarafından yerine getirilerek hükmedilen tazminat aileye ödenmiştir. Mahkeme kararında, devletin diğer yükümlülüğü olan " her türlü tedavi giderlerinin ömür boyunca karşılanması" ile ilgili olarak karar gereğinin yerine getirilmesi ve buna uygun düzenlemelerin yapılması istemiyle 12.05.2011 tarihli Makamınıza yaptığımız başvuru (Ek-1) sonucunda, küçük Y.O.'nun bir kısım tedavi giderleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kapsamında ödenmiş olmakla birlikte; bu ödeme, "bütün tedavi giderlerini" kapsamadığı gibi, son zamanlarda hiçbir tedavi gideri de ödenmemektedir. Bu yönde küçük Y.O ve ailesinin yaşadığı sıkıntıları şöyle örneklemek mümkündür; a) Tedavi nedeniyle hastanelerde ve eczanelerde katkı bedeli alınmaktadır. Oysa Mahkeme kararı, bütün tedavi giderlerinin devlet tarafından karşılanmasını karara bağlamıştır. b) Çocuğun tedavisinde kullanılması zorunlu bulunan P. 400 mg isimli ilacın Türkiye'de bulunmaması nedeniyle bu ilaç ailece yurtdışından getirtilmiş, bedelinin ödenmesi SSK'dan istenmiş olmakla birlikte, ekli sunulu SGK Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün 28.11.2011 tarih ve B. 13.2. SGK. 4. 06.20.02/BİTAÇ/20.294.911 sayılı yazıda belirtildiği üzere "söz konusu ilaç 2010 Sağlık Uygulama Tebliği eki Ek 2/G ödenen İthal ilaç ve ek 2/D Ödenecek ilaçlar listelerinde yer almadığından bahisle" ödenemeyeceği bildirilmiştir. (Ek-2)c) küçük Y.O.nun bağışıklık sistemi zayıfladığından ayağı kırılmış olup bu süreç boyunca tedavi giderleri devlet tarafından ödenmemiş, hastaneler ve eczanelerde "Tescil kapsamı 4/a zorunlu, provizyon alabilir" bilgisi olmasına rağmen (Ek-3) hiçbir tedavi gideri karşılanmamıştır. Sunulu örneklerden de görüleceği üzere, AİHM kararının gereğinin tedavi giderleri bakımından yerine getirilmediği açıktır. Mahkeme kararında, tedavi giderlerinin ödenmesinde bir kısıtlama öngörülmemekte gerek yurtiçi, gerek yurtdışı her türlü tedavi giderlerinin ömür boyu ödenmesine hükmedilmektedir. Yaşanan sorunların çözümü için yapılan girişimler (ki bu girişimler İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, İzmir SGK İl Müdürlüğü, Ankara SGK İl Müdürlüğü nezdindedir) sonuç vermemiş, yaşanan sorunlar giderilememiştir. Müvekkiller, zaten oldukça zor durumdadırlar. Bu itibarla, Mahkeme kararı doğrultusunda her türlü tedavi giderini devletin karşılayacağını, aileden gerek hastanelerde, gerek eczanelerde küçük Y.O'nun tedavisi ve tedavinin gerektirdiği ilaç, malzeme, v.s. giderlerle ilgili olarak hiçbir ücret alınmayacağını öngören özel bir kart çıkartılarak aileye verilmesi, ayrıca bu yönde sağlık sistemi ve SGK'daki ilgili birimlere gerekli talimatın ve düzenlemelerin iletilmesini talep ediyoruz. Yaşanan sorunlara çözüm bulunmaması, ailenin mağduriyetinin giderilmemesi halinde, karar gereği yerine getirilmemiş
olacağından Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne müracaat ile kararın uygulanmasının sağlanmasını talep edeceğimiz hususlarını bilgilerinize sunarım."
