SAĞLIK - 16 Ekim 2017 Pazartesi 10:42

Kanser tedavisinde ağız ve diş sağlığına dikkat

A
A
A
Kanser tedavisinde ağız ve diş sağlığına dikkat

Kanser tedavisi süresinde genel vücut direncinin düştüğünü ve vücudun enfeksiyonlara daha açık bir hale geldiğini belirten İstanbul Aydın Üniversitesi ( İAÜ) Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşen Nekora Azak, hem tedavi öncesinde hem de tedavi sonrasında ağız bakımının önemli olduğuna dikkat çekti.

İAÜ Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşen Nekora Azak, kanser hastalarında hem tedavi öncesinde hem de tedavi sonrasında ağız bakımının üzerinde durulması gereken önemli bir konu olduğunu kanser tedavisi henüz planlanma aşamasındayken, tüm diş tedavilerinin planlanması, gerekli diş tedavilerinin, çekimlerinin ve dolgularının yapılmasının önemine dikkat çeken, Prof. Dr.  Azak “Genel vücut direncini düşüren radyoterapi ve kemoterapi, ağız ve diş sağlığı üzerinde de ciddi etkilere sahip. Bu tür tedavilerle ağızdaki tükürük bezlerinin salgıları azalırken, ağız mukozası kuruyor ve ağız yaralanmaya daha açık hale geliyor. Diş temizliğinin güçleşmesi ile birlikte uzun vadede diş çürükleri ve diş kaybı oluşur” dedi.

Ağız bakımının kanser tedavisi öncesi başlamasının kanser tedavisi sırasında ortaya çıkabilecek potansiyel problemleri önceden saptamak, bunlara önlem almak ve hastayı bilinçlendirmek açısından önemi belirten Prof. Dr. Azak,“Kanser tedavileri sırasında da bu bakım mutlaka devam etmelidir. Hastanın buna uyup uymadığı kontrol edilmelidir. Kemoterapi ilaçları ya da radyoterapilere bağlı özellikle ağız mukozasında ciddi yan etkiler olabiliyor. Var olan enfeksiyon kaynakları aktif olabiliyor ya da ağızda yeni enfeksiyonlar çıkabiliyor. Bunların saptanması ve bunların ortadan kaldırılması önemlidir. Hastanın beslenme problemleri olabilir. Bu enfeksiyonlar bazen çok ciddi sistemik enfeksiyonlara, ölümcül olabilecek enfeksiyonlara neden olabiliyorlar. Tedavinin devamlılığını sağlamak açısından da çok önemlidir” ifadelerini kullandı.

Kanser tedavisi süresinde genel vücut direncinin düştüğünü ve vücudun enfeksiyonlara daha açık bir hale geldiğini belirten Prof. Dr. Azak, kanser ve kanser tedavilerinin ağız - diş sağlığı üzerinde yan etkileri olduğu gibi ağızdaki herhangi bir enfeksiyon durumunda kanser tedavisinin olumsuz geçmesine neden olabileceğine dikkat çekiyor. Kanser tedavisi öncesi diş hekimleri tarafından detaylı muayene yapılarak ağızda herhangi bir enfeksiyon riski teşkil eden dişler ve diş eti hastalıklarının tedavi edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Azak, “Kanser tedavisi henüz planlanma aşamasındayken, gerekli diş ve diş eti hastalıklarının tedavileri, diş çürükleri, enfekte diş çekimleri, kök uçlarındaki patolojiler, çeneler içinde kalmış kökler, gömük dişler, kistler ve diş eksikliğini giderecek prothetik tedaviler yapılmalı, protez var ise protezin ağıza uygunluğu kontrol edilmelidir“ diye konuştu.

Tedavi sırasında dental müdahale

Kemoterapi ve radyoterapi süresince hastalara herhangi bir dental müdahale yapılmasını tercih etmediklerini belirten Prof. Dr. Ayşen Nekora Azak, ancak acil ağız-diş rahatsızlığında hastanın onkoloğu ile yapılacak konsültasyon sonrasında alınan onay ile zorunlu tedavilerin yapılabileceğini söyledi. Kemoterapi ilaçları ya da radyoterapiye bağlı olarak ağız mukozasındaki enfeksiyonların aktifleşebileceği ya da ağızda yeni enfeksiyonların meydana gelebileceğini kaydeden Prof. Dr. Azak, “Kanser tedavisinde tükürük bezlerinin salgılarının azalması sonucu ağız kuruluğu, ağız yaraları, yutma güçlüğü, ağzı açma ya da çiğneme güçlüğü, tat değişiklikleri, diş çürüğü, diş kayıpları, ağızda veya boğazda yanma hissi şeklinde komplikasyonlar olabilir. Kemik metastazlarında uygulanan bisfosfonat ilaçlarının kullanımı ve radyoterapi esnasında diş çekimine, ağızda cerrahi tedaviye, enfeksiyona ya da mekanik irritasyona maruz kalan hastalarda osteoradyonekroz gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Ayşen Nekora Azak, ağız içinde birçok değişikliğe neden olan kemoterapi ve radyoterapinin hastaların tedavi sırasında hayat kalitelerini düşürdüğüne işaret ediyor ve bu tür hastaların en az 14 gün önce tüm diş tedavilerini yaptırmış olmalarının öneminin altını çizdi. 

Kanser tedavisinde ağız içi önlemler

Tedaviden önce ağız ve diş sağlığı iyi olan kişilerde yan etkilerin daha az olduğunu kaydeden Prof. Dr. Azak, şunları söyedi: “Kanser tedavileri sırasında olabilecek yan etkileri en aza indirgemek amacıyla hastalara ağız ve diş sağlığı hakkında bilgilendirilerek çok iyi bir ağız hijyeni sağlanması amacıyla motive edilmelidir. Elektrikli diş fırçaları yerine manuel yumuşak küçük diş fırçaları ve flourlu diş macunları kullandırılmalı ve diş fırçaları sık değiştirilmeli, diş ipi mumlu olmalı, dil üzeri de temizlenmeli, alkolsüz antimikrobiyal ağız solüsyonları veya karbonatlı su ile gargara yapılmalıdır. Hareketli protezleri ağızda vuruklara neden olmamalı ve protezlerinin temizliğine özen göstermelidir. Ağız kuruluğu durumunda; sodalı gargaralar, sakız ve buz parçaları ile sıvı içeceklerin sık sık alınması, kolay yutmayı sağlamak için sulu yiyecekler tercih edilmesi, tahrişe neden olabilecek asitli veya baharatlı gıdalar ile çok sıcak ve çok soğuk yiyecek ve içeceklerin tüketilmemesi, alkol ve tütün kullanılması alınacak önlemler arasındadır” dedi.

Diş çürüklerini önlemek amacıyla tedavi sırasında yapay tükürük, flour, diş cilası gibi çürümeyi önleyici önlemler alınabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Azak, baş-boyun bölgesine uygulanan radyoterapide, yaşam boyu süren fluor uygulamasının, mevcut dişlerin muhafaza edilmesi ve kemik yıkımının önlenmesi açısından hayati önem taşıdığını söyledi.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Bursa Alinur Aktaş’tan Mustafa Bozbey’e mal varlığını açıkla çağrısı Bursa Büyükşehir Belediye Başkan adayı Alinur Aktaş, katıldığı bir televizyon programında mal varlığını açıkladı. Aktaş, İYİ Parti Büyükşehir Belediye Başkan adayının mal varlığını açıkla çağrısı üzerine, “Ben çok rahatım. Kendi oturduğum konut ile oğlumun oturduğu konut ve beraberinde yüzde 50 hissedar olduğum bir firma var, öte yandan bir de eşime ait bir otomobil var. CHP adayı önce "belediye vakfı" sonrasında aile vakfı olduğunu ifade etti. Buradan ben de kendisine sesleniyorum. Kendi ve eşi üzerine olan mal varlıklarını açıklamasını bekliyorum" dedi. 31 Mart seçimlerine 2 gün kala Bursa Büyükşehir Belediye Başkan adayı Alinur Aktaş; Habertürk Televizyonu’nda kendi ve ailesinin üzerine olan mal varlığını açıkladı. İYİ Parti Büyükşehir Belediye Başkan adayının mal varlığını açıklaması üzerine konuşan Aktaş, “ Kendisi ben mal varlığımı açıklıyorum, "AK Parti ve CHP başkan adayları da açıklasın" diye davette bulundu. Ben de bu vesileyle açıklamak istedim. Kendi oturduğum konut ile evli oğlumun oturduğu konut ve beraberinde yüzde 50 hissedar olduğum bir firma var. Firmada yaklaşık 40-50 civarı bir personel var. Eşime ait 950 bin lira değerinde otomobil ve bankada 200 bin lira bir param var. Kendi oturduğum konut 4 milyon, oğlumun oturduğu konut ise 2 milyon değerinde. 26 milyon değerindeki firmaya ise Büyükşehir Belediyesine başkan olmadan önce yüzde 50 hissedar olmuştum” dedi. “Birileri gibi sonradan ‘Bir şey daha çıktı’ demem” Konuşmasına devam eden Aktaş, “Bunun dışında hiç bir mal varlığım yok. Hatta kendime ait bir otomobilim yok. İhtiyacım olduğunda eşimden aracı alıyorum. Ben bu konuda çok rahatım. Bu yüzden birileri gibi sonradan ‘Bir şey daha çıktı’ demem. Belediye başkanları 63 yıldır Belediye Başkanlığı konutunda oturuyor. Ben o konutta da oturmuyorum. O konut artık kültür merkezine dönüşüyor CHP adayı önce belediye vakfı sonrasında aile vakfı olduğunu ifade etti. Buradan ben de kendisine sesleniyorum. Kendi ve eşi üzerine olan mal varlıklarını açıklamasını bekliyorum” ifadelerini kullandı. “100 bin konut projesi ve alternatif yol projeleri 5 yılda bitecek” Hayata geçirilen projelere ve önümüzdeki dönem için projelerini açıklayan Aktaş, “Ben göreve başladığımda toplu taşımada 750 bin kişi seyahat ediyordu. Şimdi 1 milyon 230 bin kişi taşıyoruz. Şehrin nüfusu sadece yüzde 10 arttı. Toplu taşıma kültürünü oluşturuyoruz. Artık elektrikli otobüslerimizi saha çıkardık. Çevre açısından, 500 tane aracı elektrikli araca çeviriyoruz. Buradaki amacımız hem çevre, hem de ucuz ulaşım projesini hedefliyoruz. 5 Büyükşehir içinde en ucuz ulaşım Bursa’da. Biz dönem başında 100 bin konut projesine başladık. Dirençli şehir için kentsel dönüm projesi başlattık. Japon Kalkınma Ajansı ile bir anlaşma yaptık. Çünkü kendileri bu işte çok tecrübeliler. Kentsel dönüşümü yapmak için yapmıyoruz. Şehrin zemini dikkate alarak yapıyoruz. Bu vesileyle de yeni yollar ve yeşil alanlar açıyoruz. Bunun haricinde kira fiyatlarını dengelemek için 16 bin adet sosyal konut rezerv yaptık. Bu 5 yılda 14 bin konut yaptık. Bu 5 yılda da bu projeleri tamamlayacağız. Güney Çevre Yolunda çok yol kat ettik. Sene sonuna kadar orayı açmayı planlıyoruz. Bursa Ticaret Sanayi Odası ile plansız sanayiler konusunu ele aldık. 4 bin firmayla protokol imzaladık. Yeni OSB açmayacağız, KOBİ OSB oluşturup vatandaşları buraya taşıyacağız” dedi.
İstanbul Trendyol, Körfez Bölgesi’nde ilk pop-up mağazasını açtı Türk ürün ve üreticilerini dünya pazarlarıyla buluşturan Trendyol, Körfez Bölgesi’ndeki ilk pop-up mağazasını Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da ünlü dizi oyuncuları Simay Barlas ve Halit Özgür Sarı’nın katıldığı lansmanla açtı. Almanya ile başladığı yurt dışı açılımlarını Azerbaycan, Körfez Ülkeleri, Orta ve Doğu Avrupa (CEE) pazarıyla sürdüren Trendyol, ilk pop-up mağazasını Riyad’da açtı. E-ticaret platformu, Körfez Bölgesi’nde 50 bin satıcısıyla 14 milyonu aşkın çeşitlilikte bir ürün yelpazesi sunuyor. Al Nakheel Mall’da açılan mağaza, üç hafta boyunca ziyaretçilerini ağırlayacak. Trendyol’un pop-up mağazasının lansmanına ünlü dizi oyuncuları Simay Barlas ve Halit Özgür Sarı da katıldı. Riyad’daki izlenimleri, e-ticaret platformu ile yaptıkları iş birliği ve moda anlayışları hakkında açılışta kısa bir sohbet gerçekleştiren ünlü oyuncular, Suudi Arabistan’daki hayranlarının yoğun ilgisiyle karşılaştı. Ziyaretçiler, Trendyol koleksiyonundan 150 parçanın yer aldığı mağazada beğendikleri ürünleri, üzerlerindeki QR kodları okutarak online satın alabilecek. Yıl sonuna kadar 6 milyon müşteri hedefi Körfez Bölgesi’nde 2023 Eylül ayından bu yana Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt, Bahreyn ve Umman’da pazaryeri modeliyle faaliyet gösteren e-ticaret platformu, burada kısa sürede 1 milyonu aşkın aktif müşteriye ulaştı. 6 ülkeye yönelik hazırladığı mobil uygulama ilk 6 ayda 4,5 milyon kez indirilen Trendyol, yıl sonuna kadar bölgede 6 milyon aktif müşteriye ulaşmayı hedefliyor. Bölgede satıcıları adına tüm pazarlama maliyetlerini ve yatırımlarını üstlenen e-ticaret platformu, teknolojik altyapısı ve satıcılarıyla birlikte bölgede dijital ekosistemin gelişimine katkıda bulunuyor.
Manisa Salihli’ye 92 milyonluk dev içme suyu projesi Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresi (MASKİ) Genel Müdürlüğü tarafından Bahçecik Doğal Kaynak Suyunu daha sağlıklı ve yüksek verimde Salihli ilçe merkezine taşımak amacıyla döşenecek olan 92 milyon TL yatırım bedelli 7 kilometrelik çelik isale hattında çalışmalar başladı. MASKİ Genel Müdürlüğü, Bahçecik Doğal Kaynak Suyunu daha sağlıklı ve yüksek verimde Salihli ilçe merkezine taşımak için 1980’li yıllarda döşenen mevcut hattın yerine 92 Milyon TL yatırım bedeli ile 7 kilometrelik yeni isale hattı döşeyecek. Salihli Belediye Başkanı Zeki Kayda ve MASKİ Genel Müdürü Burak Aslay’ın katılımıyla projede ilk kazma vuruldu. Düzenlenen programa Zeki Kayda ve Burak Aslay’ın yanı sıra, MASKİ Genel Müdür Yardımcısı Erman Aydınyer, Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanı Hilmi Serkan Emir, Büyükşehir Belediyesi Salihli Muhtarlık İşleri Şube Müdürü Mustafa Gün, MASKİ İlçe Şefi Ramazan Tuğrul Kacar, MHP İlçe Başkanı Halil Tüfek, Kadın Kolları, AK Parti İlçe Başkanı Osman Aksoy, şube müdürleri ve yetkili personel katıldı. Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanı Hilmi Serkan Emir, proje ile ilgili detaylı bilgi verdi. Bozdağ’ın, Allahdiyen’in, Bahçecik’in kaynak sularının Salihli’ye taşınması projesini önemsediklerini belirten Salihli Belediye Başkanı Zeki Kayda, projenin hayırlı olması temennisinde bulundu. Başkan Kayda proje ile Salihli’nin kaynak suyuna kavuşacağı müjdesini verdi. “2016 yılında başlayan süreç 92 milyon TL’lik yatırımla başlıyor” MASKİ Genel Müdürü Burak Aslay, “Salihli Bahçecik kaynakları ilçemiz için büyük önem arz ediyor. İlçemizin üçte birine yakın kısmına bu kaynaktan su veriyoruz. 50 yıl önce yapılmış olan bu içme suyu isale hattı 3 ayrı noktadan pvc borularla geliyordu. Zamanla büyüyen ve gelişen Salihlimizin de su ihtiyacını karşılayamıyordu. Bu süreç kısa bir süreç değil. 2016 yılında başlayan bir süreçten bahsediyoruz. Hidrojeolojik etütlerle, ölçümlerle Devlet Su İşlerine (DSİ) projelerimizi sunduk. İncelendi, kaynaklarımızın tahsisi yapıldı. Projelendirme çalışmalarının arkasından da Orman Genel Müdürlüğü ve ilgili Bakanlıklarımızdan izinleri alındı. Sonunda da 22 milyon TL’lik bir bedelle boruları alındı. İşçilik ihalesi ayrı yapıldı. Toplamda 92 milyon TL’lik bir yatırım. Allah nasip ederse 6 aylık bir süremiz var. Çalışmanın içerisinde 500 ve 1000 tonluk depolarımız var. Uzun bir sürecin sonunda Bozdağlardan taşıyacağımız su ile Salihli ilçe merkezimizin tamamına Bahçecik kaynaklarımızın suyunu vermeyi hedefliyoruz. Manisa Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Cengiz Ergün’ün sizlere selamlarını ve sevgilerini iletiyorum. Salihlimize 31 kilometre yağmur suyu yaparak, ilçenin büyük sorununu da çözdük. İlçemize birçok yatırımı kazandırdık. Büyük bir yatırımı da yine başlatmış olduk. Allah kazasız belasız bitirip, Salihli ilçemize bu suyu ulaştırmayı nasip etsin. Hayırlı uğurlu olsun” dedi.