Balıkesir'in Manyas ilçesine yerleşen Kazaklardan miras kalan 220 yıllık tat sofralara ulaşıyor. Kolay pişimi ve farklı damak tadıyla Marmara bölgesinde haklı bir üne sahip olan Kazak fasulyesini bugün Kazakların terk ettikleri köyde yaşayan Kocagöl Mahallesi çiftçileri yetiştiriyor.
Manyas Gölü’nün kenarında bulunan Kocagöl'de yetiştirilen Kazak fasulyesi üreticileri taleplere yetişemediklerini söylüyor. Kazak fasulyesi üreticilerinden İlhan Can, Mehmet Şimşek ve Baki Kuşçu, Kazak fasulyesinin diğer fasulyelere göre daha kısa sürede yetiştiğini açıkladı. Mehmet Şimşek, "Kazaklardan kalan bize miras. Bn birinci sınıfı onlarla birlikte okudum, onlar 62’de gittiler. Bu köyün yerlisi onlar, biz dışarıdan gelip buraya yerleştik. Bu fasulyeyi fazla kaynatmanıza gerek yok. Kaynatırsanız çorba olur. Kazak fasulyesi üç ayda yetişir” diye konuştu.
Fasulye yetiştiricisi Ayşe Çakıcı ise, "Burası Kazaklardan kalma bir yer. Eski adı 'Kazaklar' zaten, sonradan 'Kocagöl' oldu. Kilosunu 13-14 liraya satıyoruz, bir alan bir daha istiyor. Çok talep oluyor. Kazak fasulyesini yetiştirmek zor. Ekimi, kazması, sulaması, yolması, harmanda dövülmesi ve tanelerinin ayıklanması ayrı bir iş" dedi.
Baki Kuşçu da fasulyenin zor bulunduğunu belirterek, "Bu fasulye zor bulunur, daha temizlemeden harmanda satmaya başladık. Bu yıl az olduğu için fiyatlar yükseldi. Tohumunu her yıl kendimiz ayırıyoruz, başka yerde bulmanız mümkün değil. Geçtiğimiz yıllar da fasulye tarlalarını Manyas Gölü'nden su basınca bir-kaç kişi farklı yere ekmişti, yoksa tohumu kaybedecektik. Biz yaşadığımız sürece bu ürünü ve mirası yaşatacağız” ifadelerini kullandı.
3-4 kırsal mahallenin geçim kaynağı
Manyas Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Danç ise, Kazak fasulyesinin geçim kaynağı olduğunu ifade ederek, "Manyas Barajı yapılmadan önce, yani 1980’li yıllarda Manyas tam bir fasulye merkeziydi. Baraj yapılınca fasulye üretiminin yerini çeltik aldı. Şimdi Manyas Gölü kenarında bulunan 4-5 kırsal mahallemizde fasulye ekimi yapılıyor. Kocagöl'de ise çeltik ekimi pek yok, onlar Kazak fasulyesini üretmeyi sürdürüyorlar. Kazak fasulyesi Kazaklarından kalan leziz bir mirastır" diye konuştu.
Don Kazakları kimdir?
1707 yılında Rus çarlığına isyan ederek Osmanlı'nın Kuban ordusuna sığınan Don Kazakları, 33 yıl Ruslarla savaştıktan sonra padişahın teveccühünü kazanarak Osmanlı topraklarına yerleşme hakkı elde etti. 1740 yılında Manyas Gölü'nün kenarında bulunan bugünkü Kocagöl Mahallesi'nin bulunduğu havaliye yerleştiler. 222 yıl burada yaşadıktan sonra 1962 yılında göç etmek zorunda kalan Don Kazaklarından 999’u kendi ülkelerine, 63'ü ise ABD’ye gitti.
Süleyman Özaydın
