Dünyadaki Lale çeşitli arasında önemli bir yere sahip olan ve koruma altında bulunan Manisa Lalesi (Tulipa Orphanidea) Spil Dağı Milli Parkını renklendirmeye başladı. Her yıl mayıs ayı içinde açan laleler ziyaretçi akınına uğruyor. Milli Eğitim Müdürlüğüyle yapılan protokolle Manisa’daki öğrenciler Spil Milli Parkına çıkarak önce bilgilendiriliyor ardından da koruma altında bulunan Manisa lalelerini yerinde görme fırsatı buluyor.
LALE ALANLARINDA KAZA İZLERİNE RASTLANDI
Koruma altında bulunan alanda incelemelerde bulunan Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Levent Şık, “2015 yılında yaptığımız tür eylem planı çalışması sırada şuanda içinde bulunduğumuz bölge Gölet Bölgesi yaklaşık 1200 metre yükseklikte. Bu bölgede lale popülasyonunun ciddi bir yoğunluk gösterdiğini tespit ettik. Fakat toprakta bir takım kazma izlerinin olduğunu ama bunun hayvansal kaynaklı mı yoksa insansal kaynaklı mı olduğunu tespit edemediğimizi söyleyebilirim. Bölge Müdürlüğü ile yaptığımız görüşmeler sırasında tür eylem planının amacı zaten buydu 5 yıllık bir eylem planı hazırladık. Bu eylem planının içindeki maddelerden biri de kamuoyunu bu konuda bilgilendirmek, diğer taraftan bu alanda bulunan lalelerin korunmasını sağlamaktı. Bu amaçla önerdiğimiz çit yapılması veya insanların buraları ziyareti sırasında onlara zarar vermeden hem görerek fotoğraf çekerek faydalanmaları hem de korunmalarına imkan sağlayacak çalışmaların yapılmasıydı. Bölge müdürlüğümüz bu konuda hassasiyet gösterip gerekli çalışmaları, düzenlemeleri yapıyor. Bu sayede ülkemizin bir değerini hem tarihsel geçmiş açısından hem de bir genetik kaynak açısından korunmasını elbirliğiyle kurumlar arası işbirliğiyle sağlamış olacağız” dedi.
HOLLANDA’NIN LALELERİ OSMANLI’DAN
Osmanlı döneminde alınan lale örnekleri sayesinde bugün Hollanda’nın laleleriyle ünlü olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Şık, “Hollanda’daki lalelerin menşei ile ilgili olarak Kanuni Sultan Süleyman zamanında Avusturya büyükelçisinin talebiyle Kanuni’nin de uygun görerek verdiği yazıyor kaynaklarda. Ben bunu hem ülkemizdeki kaynaklardan hem de yurtdışındaki kaynaklardan teyit ederek söyleyebilirim. Tabi Hollanda bunu bitkiden para kazanan rakama dönüştürdüğü için onlara kızmalı mıyız yoksa biz niye bunu yapmadık diye kendimiz hayıflanmalı mıyız ayrıca tartışmak lazım.” şeklinde konuştu.
REKOR CEZA
Orman ve Su İşleri 4’üncü Bölge Müdürlüğü Manisa İl Şube Müdürü Uğur Bayil ise yaptığı açıklama şunları söyledi:
“Celal Bayar Üniversitesi ile işbirliği içinde Orman ve Su İşleri 4’üncü Bölge Müdürlüğü Manisa İl Şube Müdürlüğü olarak tür eylem planı yaptık Manisa Lalesi için. Bu tür eylem planında hocalarımız ilde lalelerin yetişme alanlarını tespit ettiler, eylem planında yapılacakları yazdılar. Bunlardan bir tanesi türün yerinde korunması. İlimizde yaklaşık 9 popülasyon tespit edilmişti. Bütün bu popülasyonların bulunduğu yerlerin etrafları çit çevrilerek koruma altına alındı. Bilgilendirme tabelaları asıldı. Lale, biyolojik çeşitliliğimiz açısından ülkemizde de önemli bir tür. Maalesef biokaçakçılık denilen bir olgu var. Yurtdışından insanlar ülkemize gelip veya yurtiçinden de bazı kötü niyetli insanlar, bitkilerimizin soğanlarını, yapraklarını, onlara ait parçalarını götürüp genetik biliminin çok ilerlemesi sayesinde genetiğini çözerek bundan yararlanıp aynı bitkileri veya başka bitkileri çok rahat üretebiliyorlar. Bu anlamda biokaçakçılığa engel olmak için orman muhafaza memurlarımızla, ev koruma memurlarımızla, arazide gezen bütün elemanlarımızla koruma tedbirlerini alıyoruz. Mevzuatlarımıza göre yabancı bir insanın ülkemizde bitki, hayvan toplayabilmesi mutlaka Orman ve Su İşleri Bakanlığının yazılı emrine, iznine, o yetmiyor yanında bir tane de mutlaka üniversite hocası eşliğinde yapılabiliyor. Eğer arazide gezen bir yabancının yanında bizim Türkiye’de görevli bir üniversite hocamızın bulunmaması yada bakanlığımızın izin yazısı olmadan arazide gezmesi, bitki yada hayvan toplaması biokaçakçılığa girmektedir. Bu yüzden tüm vatandaşlarımızın, halkımızın duyarlılık göstermesi lazım. Bu türlerimiz milli kaynaklarımızdır bizim ülkemizde kalması için. Lale de hem bizim ilimiz hem ülkemiz için önemli kaynaklardan bir tanesidir. Korunması için kurum olarak elimizden gelen ne varsa fazlasıyla yapmaya çalışacağız. Biokaçakçılıkla mücadele anlamında lalelerin koparılması, soğanlarının sökülmesi, alınıp götürülmesi kanunlarımıza göre 42 bin 479 TL’lik bir cezayı gerektiriyor. Bu işlemi yapan bir yabancı veya yerli bir vatandaşımız yakalanırsa bu cezai işlem uygulanacaktır.”
Manisa Milli Parklar Müdürü Halil Ernalçacı ise, “Milli parkımızın doğal yayılış alanı olan bu kısımda müdürlüğümüz tarafından korunan bir alan olması sebebiyle etrafını çevirdik. Gelen ziyaretçilerin çoğu bu alana sadece bu laleyi görmeye geliyor. Bugün de buraya bir okulumuz sadece bu laleleri görmeye geldiler” şeklinde konuştu.
Manisa Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencileri ise loruma altındaki laleleri cep telefonları ile görüntülerken hem lalelerin güzellikleri karşısında hayran kaldılar hem de lale koparmanın cezasının 42 bin lira olduğunu öğrenerek bastıkları yerlere daha fazla dikkat ettiler. Bir öğrenci, “Manisa’da olmamıza rağmen ilk defa buraya geliyorum. Bu değerli laleleri gördük. O yüzden çok mutluyum. Sadece mayıs ayında yetişiyor bunu gördüğüm için de çok mutluyum gerçekten. Türkiye’nin her yerinden insanların buraya gelmelerini tavsiye ederim ama koparmalarını asla tavsiye etmem çünkü cezası var 42 bin TL. sahip çıkalım lalelere” dedi.
Sadık Cangel
