Balıkçılar, her 5-6 yılda böyle bolluk yaşandığını, ardından da kıtlığa girildiğini belirtti. Bilim adamları da yakalanan palamutların henüz üremediklerini, çok fazla avlandığı için önümüzdeki dönemde üreyecek balık sayısının azalacağını, bunun da palamut sayısını düşüreceğini söyledi.
5-6 YILDA BİR MAKSİMUM SEVİYEYE ULAŞIYOR
Karadeniz ve Marmara’da yaşanan palamut bolluğu, fiyatların düşmesiyle birlikte vatandaşların yüzünü güldürdü. Tezgahta Palamut 5 ila 10 lira arasında değişen fiyatlarla satılıyor. Bu durumda, özellikle dar gelirli vatandaşları sevindiriyor. Ancak yaşanan bu bolluk, önümüzdeki yıllarda yaşanacak kıtlığın da habercisi sayılıyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Doç Dr. Adnan Ayaz, yakalanan balıkların henüz 1 yaşını doldurmadığı için üremeyen balıklar olduğunu söyledi. Doç. Dr. Ayaz, “Palamut balığı çok hızlı büyüyen bir balık. 1 yaşına geldiğinde 900 gram seviyesinde olur. 1 yaşından sonra ürediği çeşitli kaynaklarca söyleniyor. 1 yaşında üreyeceği için şu an tutulan balık, ürememiş bir balık. Bunun üreme sezonu Mayıs - Haziran ayları olduğu için önümüzdeki yaz bunların üremesi gerekiyor. O yüzden avlanırken dikkatli olmak gerekiyor. Ama diğer taraftan balıkçılık ülkede sosyal bir dengeyi sağladığı için enflasyonu bile etkilediği için avcılıkta kısıt tanılaması yok. Dolayısıyla şu anda dikkat ederseniz lüfer balığı yok. Geçen yıl da yoktu, ondan önceki yılda. Bazı yıllar av veriminde yaklaşık palamut balığı için 5-6 yıl hatta bazen 7 yıl da olabiliyor, maksimum seviyeye ulaşılıyor" diye konuştu.
“ÜREME ORANI DÜŞEBİLİR”
Palamut için tehlike çanlarının çaldığını söyleyen Ayaz, “Palamut için tehlike çanları tabi ki çalıyor. Tezgahlarda torik balığını görmememiz bunun işareti zaten. Çünkü üreyen balık, bir kilonun üzerindeki balık. Yani bu balıklar önümüzdeki yıl cinsel olgunluğa ulaşıp üremeye geçecekler. Tezgahlarda da dikkat ederseniz çok büyük balıklar yok. 1 kilo, 1 kiloyu az geçkin balıklar. Dolayısıyla bunlar 1 yaşını henüz doldurmuş balıklar. Dolayısıyla bu balıkların henüz avlanmamış kısmı üremeyi gerçekleştirecek. Ortam koşulları, su koşulları düşmanının olup olmamasından dolayı da önümüzdeki yıl bu yıla göre daha az bir üretim meydana gelebilir. Ama bunun hepsinin araştırılması gereken konular olduğunu tekrar söylüyorum” dedi.
“BOLLUĞU BALIKÇILAR DA BEKLEMİYORDU”
Çanakkale Su Ürünleri Kooperatifi Bölge Birliği Başkanı Hasan Uysal, “Palamut bu sene maşallah çok bol oldu. Biz normalde bu sene bu kadar bol beklemiyorduk. Rivayete göre, 7 yılda bir bol olduğundan bahsediliyor ama normalde biz 2019’da bu bolluğu bekliyorduk. Demek ki bazı iklim şartları ve balığın havyarının tutmasından, Karadeniz’de bu balık beklediğimizden çok fazla oldu. Denizlerimizde balık yeterince bol. Doğal bir gıda. Vatandaşın talebi bu anlamda çok yoğun ve devam ediyor. Balık çok lezzetli. Bir de yağlandı. Artık ufak tefek yağmur da düşmeye başladı. Palamut yağmur düştükçe hem yağlanır hem lezzetlenir. Palamutun bu anlamda devam etmesi, vatandaşla buluşması çok hoş oldu. İnsanlar yavaş yavaş stok yapmaya başladı” diye konuştu.
“AVLANMASA DA ÖLECEKLER”
Palamut balığının avlanmasının etkilerinin bilimsel olarak araştırılması gerektiğini de belirten Uysal, “Palamut balığı, enerjik bir balık. Bu sene havyarı çok tuttuğundan bahsediyor arkadaşlar. Dolayısıyla çok avlanmasının stoklara ne gibi zararı olur? Muhakkak bilim adamları bu konuda açıklama yapacaklar ama Karadeniz’de palamutun belli bir soğukluktan sonra zaten kırıldığından bahseder eski insanlar. Balığın bu dönemde çok avlanması bir risk teşkil etmiyor. Avlayamadığımız balık Karadeniz’in suyunun soğumasından dolayı, belli bir soğukluktan dolayı, Karadeniz’in sularının yapısından dolayı kış bastığından sonra kırılacak. Yani avlanmamış olursa ölecek. Ama Karadeniz’den Ege’ye göç eden balıkları dönüş akımında engellenmezse, Karadeniz’e çıkarken avlamazsak eğer bu balık yine aynı yoğunlukta bollukta devam edeceğine inanıyorum” dedi.
“PALAMUDUN EN AZ 25 SANTİM OLMASI GEREKİYOR”
Palamut avcılığında boyut ve av süreleri için kısıtlar olduğunu da hatırlatan Uysal, “Palamut boyutları için belirlenmiş ölçüler var. Üniversitemizin çalışması, Bakanlığın koymuş olduğu standartlar dahilinde makul ölçülerde avlanıyor. Palamudun en az 25 santim olması gerekiyor. Buna dikkat edilirse bir de avlanması yasak olan 1 Nisan 31 Ağustos tarihleri arasında avlanmazsa bir sıkıntı olacağını sanmıyorum” dedi.
“ZENGİN DE GARİBAN DA BALIK YİYEBİLİYOR”
13 yıllık balıkçı İsmail Karakulak, “Kurban bayramından balığın bollaşacağını, fiyatların düşeceğini bekliyorduk. Dediğimiz gibi de oldu. 10 liraya balık alıyor. Bol balık. 10 yıl önceki aynı senaryo tekrar yaşandı. Şu an vatandaş her gün balık yediğinden tavukçu, kasap mağdur durumda. Neden? Balığın bol olmasından dolayı. Halk da talep ediyor. Gariban da zenginde sofraya giriyor balık. Ama bu balık anca 5-6 sene sonra aynı bolluğu yaşarız” diye konuştu.
Gürkan Düzenli - Murat Yüksel
