Prematüre bebeğin hastaneden eve gitmeye hazır olduğu sırada çoğu ebeveyn, işin en büyük bölümünü atlattıklarını düşünebilir. Ama prematüre bebeğin evde bakımı da oldukça önemli. Medicana Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Alper Özkılıç prematüre bebeklerin bakımının önemini vurguladı.
Bebeğin kilo artışı ve beslenmesiyle ilgili endişelerin genellikle bebeğin emzirilerek mi yoksa mamayla mı besleneceği konusu olduğunu kaydeden Dr. Özkılıç, "Emziren anne, vücut depolarını korumak zorundadır. Bu nedenle annenin bünyesi güçlü olmalı ve bebeğe istediğinde gerekli beslenmeyi sağlayabilmelidir. Bazı prematüre bebekler bir süre daha burunlarından geçen bir boruyla beslenmek zorunda olabilir. Bazı prematüre bebekler eve gittiklerinde oksijene ihtiyaç duyabilir. Solunumlarının durmaması açısından sık sık izlenmeleri gerekir. Bu durum evde oksijen tüpü, gerekli hortumlar ve diğer özel donanımın bulundurulması anlamına gelir" dedi.
Oda tercihen güneş almalı ve kapısı açık kalmalı
Bebeğin odasının temiz ve düzenli olmasına vurgu yapan Dr. Özkılıç, "Oda tercihen güneş almalı ve kapısı açık kalmalı. Oda ısısı 26 dereceye ayarlanmalı, zamanla bebek büyüdükçe 22-24 dereceye düşürülebilir. Her gün en az 15 dakika havalandırılmalı, bu esnada bebek başka odaya alınmalı" dedi.
Prematüre bebekler ışık ve sesten çok çabuk etkileniyor
Dr. Özkılıç: "Prematüre bebekler uykuya meyillidirler; ancak uyaranlara da zamanında doğan bebeklere göre daha hassastırlar. Dokunulduğunda herhangi bir işlemde çabuk huzursuz olurlar. Işıktan ve gürültüden çabuk etkilenirler. Büyüme hormonu uykuda salgılandığı için bebeğinizin yeterli uyuması için gerekli ortamı sağlayınız. Bebeğinizin bulunduğu ortamda aşırı ışık, ses ve gürültü olmamasına özen gösteriniz. Gündüzleri odasında onu rahatlatacak alçak sesli bir müzik çalabilirsiniz. Beslenme çok uzarsa yorulup uykuya dalabilirler. Belli bir sürede beslenme işini bitirmelisiniz" diye konuştu.
Prematüre bebeklerde anne sütü güçlendiricisi kullanılabilir
Prematüre bebeğin günde ortalama 15-30 gram aldığı bilgisini veren Dr. Özkılıç, "Bebeğin kilo alımında sorun yok ise ilk başlarda günde birkaç kez, sonrasındaysa daha sık emzirilmelidir. Unutmayın, her beslenme sonrası gaz çıkarmak bebeği rahatlatacaktır. Anne sütü ile beslenen bebeklerde anne sütü güçlendiricisi olarak bilinen eoprotin adlı bir mama kullanılabilir. Sütünüzü günde 3 kez 30 cc kadar sağınız. İçerisine 1 ölçek eoprotin ekleyerek; bebeğiniz 4 kg oluncaya kadar kaşıkla bebeğinize verebilirsiniz. Bebeğiniz pramatüre maması alıyorsa eoprotin kullanmanıza gerek yoktur” diye bilgilendirdi.
Prematüre bebeğin giydirilmesinde bu önerilere dikkat
Hipoterminin önlenmesi için prematüre bebeğin giydirilmesinin son derece önemli olduğunu söyleyen Dr. Özkılıç, "İlk etapta kıyafetleri normal bebeklere oranla iki kat daha kalın olabilir. Kıyafetlerini seçimini pamuklu, kolay giydirilebilen, yumuşak, az dikişli olanlardan yana yapılmalı. Kıyafetlerin etiketleri kesilmeli ve bebek deterjanı (Sabun tozu) ile yıkanmalı. Ayrıca, kullanılacak yatak çarşafı ve battaniyeleri de tüysüz, kolay yıkanabilir ve mutlaka ütülü olmalı. Hastaneden taburcu olduktan sonra ev ortamındaki ilk günlerde bebeğin vücut ısısını günde birkaç kez derece ile ölçerek bebeğe hangi kıyafetin giydirilebileceği de kolaylıkla seçilebilir” şeklinde konuştu.
Prematüre bebeklerde yatış pozisyonuna bağlı apne oluşabiliyor
Dr. Özkılıç, "Ani bebek ölümünü önlemek için evde yüzüstü ya da yan yatış pozisyonlarından kaçınılmalıdır. Evde ya da araba koltuğunda, bebeğin yatış pozisyonu ile ilgili dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta da başın öne gelmesi önlenmelidir. Baş öne geldiğinde, prematüre bebekler kolayca apneye girerler. Diğer yandan özellikle beslenme sonrasında, baş ve gövdenin belden itibaren 30-45 derecelik bir eğimle yükseltilmesi, reflü ve kusmayı önler. Bunun için bebeğin yatağının altına bu eğimi sağlayacak yükselticiler konulabilir” dedi.
6 aydan büyük prematüre bebeklere grip sezonunda grip sezonunda aşı yapılmalı
Dr. Özkılıç, "2 kilonun üzerinde doğmuş bebekler zamanında doğan bebeklerle aynı aylarda aşılanır. Örneğin, zamanında doğmuş 2 aylık bir bebeğe hangi aşılar yapılıyorsa sizin bebeğinize de doğduktan 2 ay sonra aynı aşılar yapılacaktır. 2 kilonun altıda doğan bebeklere aşı yapılması 2 kg oluncaya kadar ertelenmelidir. Yalnız anne hepatit B taşıyıcısı ise kiloya bakılmaksızın bebeğe doğar doğmaz hepatit B aşısı yapılmalıdır. Çok küçük prematürelere özellikle 28. gebelik haftasının altında doğan ve 1,5 kg altında kilosu alan bebeklere RSV aşısı (Synagis) sonbahar ve kış ayları süresince her ay bir kez yapılmalı. Bu aşı RSV mikrobuna bağlı bronşiolitis ve zatürre geçirmesini engelleyebilir. 6 aydan büyük prematüre bebeklere ve ailelerine grip sezonu boyunca grip aşısı yapılmalıdır" şeklinde konuştu.
Prematüre bebeklerin hastalıklara karşı direncinin daha az olduğunu vurgulayan Dr. Özkılıç, ilk aşıları oluncaya kadar bebek odasına ziyaretçi alınmaması konusunda uyardı.
Dr. Özkılıç, "Anne, baba ve bakıcı dışında bebeğinizi kimsenin kucağına vermeyiniz. Eve ziyarete gelen insanlarda hastalık olmadığından emin olmalısınız" dedi.
