Anadolu'nun Orhun Abideleri olarak da adlandırılan Bitlis'in Ahlat ilçesindeki Selçuklu Meydan Mezarlığı'ndaki çalışmalarla ilgili gazetecilere açıklamalarda bulunan Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz, Ahlat'ın jeopolitik yapısı açısından önemli olduğunu vurguladı. Kulaz, "Bilindiği gibi Ahlat hem jeopolitik yapısı açısından önemli bir merkez hem de Orta Asya ve Anadolu'da tampon bölge olduğundan dolayı oldukça önemlidir. Bu öneminden dolayı geçen süreç içerisinde kültür dokusu meydana gelmiş. Bu kültür dokusu içerisinde belki içinde bulunduğumuz, belki İslam dünyasının en büyük tarihi mezarlığı, İslam mezarlığıdır. Bizim de, Kültür ve Turizm Bakanlığının isteğiyle birlikte 2010 yılından itibaren Prof. Dr. Recai Karahan başkanlığında çalışmalarımız devam etmektedir. 2011 yılından itibaren yapılan çalışmalarda yaklaşık 700 adet mezar taşına zemin blokajı, kilit taşı ve sağlamlaştırma yönünden müdahale ettik. Yaklaşık 70 kırık taşı son 2 yılda ayağa kaldırdık. Daha önce bakanlığın bizden istekleri doğrultusunda Kadılar Mezarlığı'nda da benzer çalışmalar gerçekleştirmiştik. Hatta mezarlığın en yüksek taşını da dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay'ın isteği üzerine ayağa kaldırmıştık. Sonraki süreçte çalışmalarımız devam etti” dedi.
Şu anda diken ve ot temizliği ile kazı ve çevre düzenlemesi gibi çalışmaların yanında kitabelerin okunması ve yayınına yönelik çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Kulaz, “Şu ana kadar 700 tane taşın kitabeleri okunarak Arapça metinleriyle arşivlerimize kaydedildi. Bunların Türkçe transkriptyosları gerçekleştirildi. Bunlardan bir kısmını levhalaştırarak mezar taşının yanında bıraktık. Bu sayede mezar taşı üzerinde neler yazdığını ziyaretçilerimiz de okuyabiliyor. Bunların dışında kaplumbağa zemin yumuşaması, köstebek ve benzeri gibi nedenlerden dolayı eğilmeler oluyordu. Zeminde yaptığımız çalışma ve incelemelerde birçok mezar taşına kilit taşı atarak sağlamlaştırdık. Mezar taşlarını daha uzun ömürlü sağlamlaştırmak adına çeşitli çalışmalar gerçekleştirdik. Her yıl düzenli olarak tüm mezarlık alanının otları biçilerek çevre temizliği sağlanmıştır. Yerde parçalanmış vaziyette olan öncelikli 70 kırık şahidenin restorasyonu yapılmıştır. Öncelikli olarak belirlenen 600 adet şahide ve sandukanın yüzeylerini bir tabaka halinde örten ve kitabe ile süsleme programlarını anlaşılmaz hale getiren likenlerin temizliği yapılmıştır. 550 adet şahidenin çizimi yapılarak arşivlenmiştir. 25 adet mezar taşına bilezik taşı yapılmıştır. Öte yandan, mezarlık içerisinde 110 bin metrekarelik alanda jeofizik ve jeoradar çalışması yapılmıştır" diye konuştu.
Serdar Adıyaman
