Siyah elmas' olarak adlandırılan mantar, yumruk şeklinde yetişiyor. Toprağın 5 ile 20 santimetre derinliğinde ağaç köklerinde yetişiyor. Mantar, etten daha fazla protein taşıyor. Orman Genel Müdürlüğünce 2014-2018 yılları arasında eylem planı da hazırlanan trüf mantarının kilosu bin ila 3 bin Euro arasında alıcı buluyor. Eylem planı kapsamında ormanlardaki trüf varlığını tespit edebilmek amacıyla başlatılan çalışmalarda Karabük’ün Ovacık ve Yenice ilçeleriyle Bartın’ın Yıldızköyü mevkisi, Zonguldak’ın Çaycuma, Devrek, Alaplı ve Kdz. Ereğli ilçelerindeki ormanların bazı bölümleri koruma altına alındı.
Trüf mantarı için eğitiliyor
Trüf mantarının toprak altına olması ve az miktarda bulunması sebebiyle trüf uzmanı ile birlikte eğitilen Lagotta Romagnolo cinsi köpekler kullanılıyor. Trüf mantarı için eğitilen Lagotta romagnolo cinsi köpeklerle birlikte koruma altına alınan bölgelerde yapılan aramalarda Tuber Uncinatum (Sonbahar Trüfü) olmak üzere T. nitidum, T. genadii, T. rufum, T. excavatum, T. aestivum (Yazlık Trüf) türleri tespit edildi. Trüf eylem planını uygulama takvimi sonunda oluşturulacak olan trüf üretim maksatlı ormanlar ile orman köylülerine de yeni gelir kapısı açılacak.
Trüf mikonizası aşılanmış fidanlar kullanılarak yapılan aşılandırma faaliyetiyle yeni trüf ormanlarının kurulması planlanıyor. Oluşturulacak bilgi ve deneyim ise trüf üretim bahçeleri kurmak isteyen yatırımcılara da aktarılacak.
Akademik çalışmalara da fırsat tanınacak
Zonguldak Orman Bölge Müdürü Ahmet Sırrı Beşel, bakanlıkça oluşturulan eylem planı kapsamında yapılan çalışmaları aktardı. Yapılacak araştırmalar ve gen kaynağı maksatlı trüf bahçelerinin oluşturulması faaliyetleriyle akademik çalışmalara da fırsat tanınacağını dile getiren Beşel, trüf mantarına ilişkin şu ifadelere yer verdi:
"Orman Bölge Müdürlüğü olarak Bakanımızın emirleri doğrultusunda orman Genel Müdürlüğünce 2014-2018 yılları arasında uygulanacak trüf mantarı eylem planı kapsamında 2014 yılından itibaren ormanlarımızdaki trüf varlığını tespit edebilmek için daha önce yerleri belirlenmiş olan noktalar Ovacık, Yenice, Çaycuma, Devrek, Alaplı ve Ereğli ilçelerinde trüf uzmanıyla beraber Lagotto Romagnolo cinsi trüf arama konusunda eğitilmiş iki köpek ile arama yapılarak Kdz. Ereğli İşletme Müdürlüğü Alaplı İşletme Şefliği 39 nolu bölmede 79 dekarlık orman arazisinde sonbahar trüfü, yine sahanın 40 dekarlık kısmını da koruma altına aldık. Karabük’ün Yenice ilçesinde Göktepe mevkisinde 40 dekarlık alanda, Bartın’da Yıldıztepe mevkisinde ise 80 dekarlık alanda doğal trüf alanı tespit edilerek koruma altına alındı."
"Trüf mantarıyla aşılı meşe fidanları dikildi"
Trüf mikonizası aşılanmış fidanların toprakla buluşturulduğunu da sözlerine ekleyen Beşel, trüf mantarı çalışmalarının hızla ve artarak devam edeceğine inandığını belirterek şöyle dedi:
""Yenice’de 40 dekar alanda trüf mantarıyla aşılı meşe fidanları dikildi. Gökçebey Orman Fidanlığımızda 10 dekar alanda ise 150 adet trüf mantarı aşılı meşe fidanları toprakla buluşturuldu. Trüf eylem planını uygulama takvimi sonunda oluşturulacak olan trüf üretim maksatlı ormanlar ile orman köylülerimize yeni gelir kapısı açılmış olacaktır. Trüf mikonizası aşılanmış fidanlar kullanılmak suretiyle yapılan aşılandırma faaliyetiyle yeni trüf ormanları kurularak oluşturulacak bilgi ve deneyim; trüf üretim bahçeleri kurmak isteyen yatırımcılara aktarılacaktır. Yapılacak eğitim çalışmaları ile teşkilat mensupları ve orman köylüsü trüf mantarlarının teşhisi, toplanması, ekonomisi konularında eğitilecek, trüf ticari olarak değerlendirilmesinin önü açılacaktır. Yapılacak araştırmalar ve gen kaynağı maksatlı trüf bahçelerinin oluşturulması faaliyetleriyle akademik çalışmalara fırsat tanınacaktır. Orman ekosistemleri bitki, toprak ve su kaynakları dengesinin kırsal alandaki sosyal istikrarı, barajların uzun ömürlü olmasını ve gıda güvenliğinin temeli ve sigortasıdır. Artan nüfus, yükselen yaşam kalitesi, azalan doğal kaynak ve tarım alanları nedeniyle orman ekosistemlerinin sağladığı ürün ve hizmetlere geçmişte olduğundan daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Halkın ormanlardan artan beklentisinin sürdürülebilir şekilde karşılanması için ormanların her unsurunu, verimlilik ilkeleri çerçevesinde işletmek ve yönetmek zorundayız. Ayrıca trüf yeni gündeme gelen, yeni çalışmalarımızın başında olan ve kilosu 1000 Eurolar civarında olan çok kıymetli bir mantar türüdür. İnanıyorum ki trüf mantarı, belli bir zaman sonra halkımız tarafından da kendi fındıklıklarında, bahçelerinde, fidanlar aracılığıyla da bu mantar yetiştirilecektir. Şu anda Bakanımızın talimatları gereği genel müdürlüğümüzce bize dikte edilen 2014-2018 eylem planları çerçevesinde yaptığımız bir çalışmadır. İnanıyorum ki trüf mantarı konusu hızla artarak devam edecektir."
Kdz. Ereğli ilçesinde yaşayan ERDEMİR emeklisi İsmet Koç da köpeği ile birlikte zaman zaman trüf mantarı aradığını ifade etti. Koç, "Osmantepe dağında trüf mantarı arıyorum. Bu mantar kolayına bulunmaz. Bunu ben ayda bir kere gelir ve köpekle ararım. Yeryüzünde değil yerin altında yetişir. Kestane, meşe diplerinde yetişiyor. Çok fiyatlı bir mantardır. Arkadaşlar bana bazen gülüyorlar ama fiyatı 2 bin ila 3 bin Euro arasında. Benim de en büyük özelliğim ilginç konuları çok iyi araştırırım. Nasip ederse bu mantarı da Kdz. Ereğli ilçesinde yaygınlaştıracağım. Bu çok zor bir iş. Günde 5 ila 10 kilogram toplamak mümkün değil" diye konuştu.
Vedat Kılıç - Ertuğrul Yüksel-Sertaç Özdemir
