Van’da yaşanan depremler sonrası toparlanamayan kentte bir de bölgede yaşanan olayların ekonomiyi etkilediğini ifade eden Van Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Muhittin Aydemir, günden güne birçok esnafın kepenk kapatmak zorunda kaldığını belirtti. Aydemir, “Son dönemlerde ülke genelinde olduğu gibi bölgemizde de yaşanan ekonomik nedenlerle esnafımız sıkıntılı günler yaşamaktadır. Bu ekonomik sıkıntılardan dolayı 2015 yılında toplamda 668 iş yeri kapanmış oldu. Kapanan iş yerleriyle beraber 121 iş sahibi esnafımız mesleğini küçültmeye gitmiştir. Bazı esnafımız iki iş yerinden birini kapatarak iş alanına devam etmiştir. Esnafın yükünü hafifletilmesi için vergi telkininin yapılmasını ve kamu ile özel sektör bankacılık sisteminde geçilmelidir. Van'da 2011 yılında meydana gelen depremden sonra önce bir yıl, ardından da bir kaç kez kademeli olarak ertelenen vergi ödemeleri için Van esnafları olarak esas beklentimiz, geçmişte Kocaeli'nde olduğu gibi vergi terkini yapılmasıdır. Van'da yaşanan deprem ve devamındaki olaylar nedeniyle ekonomik dengeleri bozulan esnaf; çek, kredi ve banka ödemelerini düzenli yapamadığı için kredi sicili bozuldu. Sicili bozulan esnafın tefecilere mahkum olmaktan kurtarılması için kamu ve özel sektör bankacılık sisteminde de geçerli olabilecek şekilde sicil affı getirilebilir” dedi.
“ULUSAL MARKETLERİN SAYISI 350’İ BULDU”
Van merkez ve mahallelerde olmak üzere çoğalan ulusal marketlerin çalışma sürelerine yeni düzenleme getirilmesi gerektiğini de vurgulayan Aydemir, “İlimizde sayıları 350'yi bulan AVM'lerin çalışma şartlarını ve sürelerini düzenleyen ve meclis genel kuruluna gelmek üzere olan yasa gibi, büyük marketlerin de şehir dışına taşınması ve çalışma sürelerinin düzenlenmesine yönelik bir yasanın hazırlanması, esnafın varlığını sürdürebilmesine önemli katkıda bulunabilir. Ulusal satış merkezi zincirlerinin mahalle bakkalı mantığı ile her mahallede açtığı marketler nedeniyle küçük esnaf iş yapamaz hale geldi. Zincir marketlerin her şubesinden 2 kişi çalışırken, 20 küçük esnafın işine engel oluyor. Vergi dairesi ve belediye tarafından yapılması gereken iş yeri denetimlerinin düzenli bir şekilde yapılması ve kayıtsız esnafın kayıt altına alınması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“EKONOMİNİN CANLANMASI İÇİN BUNLAR YAPILMALI”
İran ile Türkiye arasındaki Kapıköy Sınır Kapısı ile Hakkari Esendere Sınır Kapısı’nın açılması ve 24 saat hizmet verir hale getirilmesi gerektiğini de sözlerine ekleyen Aydemir, “Sınır kapılarındaki işlemler kolaylaştırılarak Van ticareti için önemli bir potansiyel olan İranlı turistlerin gelişi kolaylaştırılmalıdır. Sınır ticareti büyük işletmelerin yaptığı bir ticaret olmaktan çıkarılıp, küçük işletmelerin de yapabileceği bir ticaret haline getirilmeli. Sınır ticaretinin kapsamı genişletilerek ihracat ve ithalata konu olan her mal ve hizmet sınır ticaretinin de konusu olmalı. Belirlenecek kotalar içerisinde her esnaf bundan yararlanabilmeli ve sınır ticareti, ekonomik sıkıntı çeken esnafımız için ferahlık sağlayan bir pencere gibi olmalıdır. Bölgedeki imalat sanayi ve turizm işletmelerine, hizmet sektörüne proje karşılığı hibe desteği sağlayan kalkınma ajanslarının verecekleri hibeler için Kalkınma Bakanlığınca tahsis edilecek ödenek miktarı arttırılabilir. Son zamanlarda kentte büyük bir sorun haline gelen elektrik kesintilerinin önüne geçilmesi için, altyapı çalışmalarının düzeltilmesi gerekiyor. Van ve ilçelerde deprem öncesi ve depremden sonra uygulanmaya başlanan kentsel dönüşüm projeleri çok yavaş ilerliyor. Bu da halkın sorun yaşamasına ve projeler ile ilgili olumsuz düşüncelerin oluşmasına neden oluyor. Ayrıca depremde ağır hasarlı ve ahşap olan binaların önemli bir kısmı mesken ve iş yeri olarak kullanılmaya devam ediyor. Can ve mal güvenliği açısından büyük risk oluşturan ağır hasar raporu bulunan söz konusu binaların yıkılması, orta hasarlı binaların ise bir an önce güçlendirilmesi gerekiyor. Son olarak 6’ncı bölge kapsamında bulunan Van'a yatırımcıları, Türk Cumhuriyetleri'ne, Ortadoğu'ya ve Uzakdoğu'ya ihracat avantajlarını sunarak yatırım yapmaya davet ediyoruz. Ancak Van'dan tarifeli uluslararası uçuşların bulunmaması, Van-İran, Van-Irak, Van- Azerbaycan ve Van-Gürcistan gibi bölge ülkeleri başta olmak üzere ihracat potansiyeli olan ülkelere ulaşımı zorlaştırmaktadır. İstanbul üzerinden yapılan ulaşım da zaman kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle Van'a davet edilecek yatırımcılar, Van Havalimanı’ndan bölge ülkeleri başta olmak üzere uluslar arası tarifeli uçak seferleri ile desteklenmelidir” ifadelerini kullandı.
SERKAN ASLAN
VAN
