Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde bulunan Surp Giragos Ermeni Kilisesi 7 yıl önce çukur olayları sırasında bölücü terör örgütü tarafından büyük hasar gördü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın restorasyon maliyetini üstlendiği Surp Giragos Ermeni Kilisesi, Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğü kontrolünde yeniden restore edildi. Ortadoğu’nun en büyük Ermeni ibadethanesi ve dini merkezi olarak kabul edilen Surp Giragos Kilisesi’nin açılışına Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Vali Münir Karaloğlu, Diyarbakır Ak Parti Milletvekilleri Mehmet Mehdi Eker, Ebubekir Bal ve Oya Eronat, 85. Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan, Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı Başkanı Ergün Ayık ile yurt içi ve yurt dışından gelen çok sayıda davetli katıldı.
“Terör örgütü huzur ve barışına gölge düşürmek için tahrip etti”
Açılış konuşması yapan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Diyarbakır farklı kültürlere, inançlara ev sahipliği yapmış, medeniyetlerin beşiği olan, ülkemizin kadim şehirlerinden olduğunu kaydetti. Bakan Ersoy, “Farklı kültür ve inançların bir arada huzur içinde yaşadığı, özgürce ibadet edebildiği Diyarbakır, birçok kıymetli yapıya da ev sahipliği yapmaktadır. Bu yapılar arasında Surp Giragos Ermeni ve Mar Petyun Keldani kiliseleri de önemli bir yer tutmaktadır. Kültürel mirasımızın önemli hazinelerinden olan bu iki yapı, maalesef geçtiğimiz yıllarda şehrin huzur ve barışına gölge düşürmek isteyen terör grupları tarafından hedef alınarak tahrip edilmişti. Biz Anadolu’nun dört bir yanında bulunan ibadethanelerin, saygının ve aramızdaki kardeşliğin nişanesi olduğuna inanıyoruz. Unutmamalıyız ki ibadethanelere ve inançlara saygı kadar bunların korunması da o kadar önemlidir. Biz bunu aynı zamanda kendi sorumluluğumuz olarak görmekteyiz. Bugün açılışını gerçekleştirdiğimiz Surp Giragos Ermeni ve Mar Petyun Keldani kiliselerinin restorasyonları da bu sorumluluk anlayışı çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Surp Giragos Ermeni kilisesinde yarın ayin gerçekleşecek olmasından, terörün hedefi olan bu yapının yeniden ibadete açılacak olmasından ötürü kilise cemaatinin heyecanını paylaştığımızı belirtmek isterim. Ortadoğu’daki en büyük Ermeni Gregoryen Kilisesi olan bu yapının sadece kentteki vatandaşlarımız açısından değil Dünya kültürel mirası açısından da ne denli önemli bir yapı olduğunu biliyoruz. Yaklaşık 32 milyon liraya mal olan bu restorasyonların kültürel mirasın korunması adına çok anlamlı bir çalışma olduğuna inanıyorum” dedi.
"Devletimizin milleti ile yapmış olduğu büyük gönül ilişkisiyle teröre karşı büyük mücadele verildi"
Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, Sur ilçesinin Sur içi bölgesi 2015-2016 yıllarında bir ayrılıkçı, bölücü zalim bir örgüt tarafından hem vatandaşların evleri barklarının, hem kutsal mekanların, mabetlerin, camilerin, kiliselerin, tarihi yapıların, kamu binalarının çok ağır tahribata uğradığını söyledi. Karaloğlu, "İşte o olaydan sonra devletimizin milleti ile yapmış olduğu büyük gönül ilişkisiyle teröre karşı verilen büyük bir mücadele ile önce bölge temizlendi. Sadece Diyarbakır değil, bugün Türkiye’nin her noktasında Allah’a hamd olsun huzurumuz ve güvenimiz tam bir şekilde sağlanmış oldu. Sıra Sur'un ve bölgedeki tarihi yapıların ihyasına gelmişti. Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla, destekleriyle, onun bize yol göstermesi ve ışık olmasıyla Sur bölgesindeki 6 mahallede vatandaşlarımızın evleri yeniden inşa edildi. Vatandaşlarımıza teslim edildi ve vatandaşlarımız şu anda o yeni evlerinde oturmakta. Bölgede tahrip edilen yakılan, yıkılan camilerimiz kiliselerimiz, hamamlarımız, tarihi yapılarımız, eğitim kurumlarımız yeniden restore edildi, onarıldı ve ibadete açıldı, kullanıma açıldı. İşte o yapılardan bir tanesi Diyarbakır’ın en sembol yapılarından bir tanesi olan Giragos Ermeni Kilisesi de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın 2019 yılında yatırım programına alması ve finansmanının sağlanması ile birlikte Kültür Turizm Bakanlığımız Vakıflar Genel Müdürlüğümüz tarafından ihalesi yapıldı. Kontrolleri ve takibi yapıldı ve bugün bu açılışa hazır hale getirildi” diye konuştu.
85. Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan, Surp Giragos Ermeni Kilisenin Ermenilere Allah’ın sunduğu armağan olduğunu kaydetti. Maşalyan, “Burada büyük bir açılış töreni kendiliğinden tarihi bir önem arz etmektedir. İzde İstanbul ve farklı yörelerden bu önemli olaya katıldığımız için yüce Allah’a hamd sunuyoruz. Her tapınağın ayrı bir kişiliği vardır, bu kilisede kişiliği olan bir tapınaktır. Şimdi değil ama geçmiş zamanlarda bir medeniyetin doruğu ulaştığı en uç nokta mabetlerinin görkemiyle oluşurdu. Bu yüzden insanlar sanatlarının ve zenginliklerinin tüm olanaklarını tapınaklarını kurmak ve donatmak için seferber ederlerdi. Çünkü eski insanlar hayatın kendilerine Allah’ın sunduğu armağan olarak bilirlerdi, tapındıkları mabetleri ise tanrılarına onların bir armağanıydı. Çatışmalar sonucunda kilise harabeye döndü, ancak yeni bir onarım için bütçe bulmak imkansız olduğundan tekrar resmi temasların sonucunda çevre ve şehircilik bakanlığından çıkarılan ödenekle kilisenin restorasyonu gerçekleşti. Bu açılışın Diyarbakırlı Ermeniler için bir bayram günü olduğuna hiç şüphe yoktur. Diyarbakır'ın gittikçe azalan Hıristiyan bakiyesi için bu kilisenin açılışı bir can suyu niteliği taşıyor. Ermeni dünyası içinde Türk ve Ermeni ilişkilerinin geliştirilmesi açısından önemli ve anlamlı dostluk mesajı içermektedir” şeklinde konuştu.
Murat Başal
