Kırklareli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü tarafından düzenlenen ve Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ekrem Arıkoğlu’nun konuşmacısı olduğu “Güncel Gelişmeler Işığında Doğu Türkistan” konulu konferans gerçekleşti.
Rektörlük Kültür Merkezinde DÜZENLENEN KONFERANSTA KONUŞAN Prof. Dr. Ekrem Arıkoğlu, Manas Üniversitesi’nin bir projesi olan “Urumçi’den Kaşgar’a Derlemeler” adlı çalışmasıyla Doğu Türkistan’ı yakından görme ve inceleme fırsatı bulduğunu belirterek, bu çalışmalarını bilimsel ve sosyo-kültürel anlamda ele alıp üniversite akademik-idari personeli ve öğrencileriyle paylaştı.
Prof. Dr. Arıkoğlu, Doç. Dr. İsmail Doğan ile birlikte Urumçi’den Yarkent’e kadar Turfan, Kumul, Korla, Aksu, Atuş ve Kaşgar’da yaptıkları inceleme gezisinde elde ettiği bilgi ve bulguları, tarihi eserler, doğal yapı, demografik yapı, endüstriyel durum, çarşı-pazar alış verişi, toplumsal-kültürel yaşam, dil ve edebiyat, insan hakları ve uluslararası ilişkiler açısından kendisinin çektiği zengin fotoğraf kareleri eşliğinde yorumladı.
“En büyük sorunumuzun olduğu yer Doğu Türkistan’dır”
Türklerin dünya üzerinde geniş bir coğrafyaya yayılmasının dünyanın geri kalanı ile 5 bin yıldır süregelen bir meseleyi ortaya çıkardığını söyleyen Arıkoğlu,“Bu meselenin güzelliklerinin yanı sıra problemleri oluyor. Bugün bağımsız Türk cumhuriyetlerinin varlığından elbette mutluluk duyuyoruz. Rusya Federasyonu’ndaki muhtar cumhuriyetlerin kendi kültürlerini yaşatması için çaba sarf ediyoruz. Fakat pek çok yerde sorunumuz oluyor. Suriye’deki Türkmenler, Irak’taki Türkmenler. Genel olarak baktığımızda en büyük sorunumuzun olduğu yer, tabi ki Doğu Türkistan’dır. Niçin? Çünkü, Doğu Türkistan bugün Çin’in esareti altında" dedi.
Uygur Devletinin 840 yılında Kırgızlar tarafından yıkılınca Uygurların bulundukları bölgeleri terk edip, Doğu Türkistan’a göç ettiklerini ifade eden Prof. Dr. Arıkoğlu, "Orada yerleşik bir medeniyet kuruyorlar. Uygurlar, yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir ve tarımla uğraşmışlardır. Fakat Doğu Türkistan 1940’lı yıllardan itibaren Çin’in işgali altına girmiştir. Günümüzde Doğu Türkistan Çin sınırları içerisinde bulunan bir bölgedir. Bu bölge Türkiye’nin yaklaşık 2 katı büyüklüğünde, 1 milyon 600 bin kilometrekare toprağa sahiptir. Doğu Türkistan topraklarının sadece yüzde 6’sı, tarıma açık kullanılabilir arazidir. Çünkü, dünyanın en büyük çöllerinden Taklamakan Çölü Doğu Türkistan’da yer alıyor. Burası canlıların yaşaması için pek müsait olmayan bir yer” dedi.
Soru-cevap bölümüyle devam eden konferansın sonunda Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Bülent Bayram, Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ekrem Arıkoğlu’na teşekkür ederek hediye takdim etti.
