Mühendis, girişimci ve yazar Abdullah Reha Nazlı, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde düzenlenen "Mesleğin cinsiyeti yoktur" etkinliğine konuşmacı olarak katıldı. Dünya üniversitelerince yaygın IEEE’nin (Elektrik-Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) "Women in Engineering" (Mühendislikte Kadınlar) kolu tarafından düzenlenen organizasyonda sektörlerde mühendisliğin görev alanlarında kadınların arka planda olmaması gerektiği konuları işlenerek kalıplaşmış örneklerin dışına çıkılması amaçlandı.
Mühendis düşünce yapısını yazarken altı konuda kadınların daha avantajlı olduğunu fark ettiğini söyleyen Abdullah Reha Nazlı, iddiasını sosyoloji ve tıp konularından delileriyle ve başarılı kadın mühendis örnekleriyle destekledi.
Abdullah Reha Nazlı, mühendislerin insan ilişkileri çatışmalarının en yoğun yaşandığı bir pozisyonda iş yaptığını ve yaptıkları her şey direkt olarak insanları etkilediği için empati yapmayı bilmesi gerektiğini söyledi, İnsan ilişkilerini anlayan birinin iyi bir mühendis olabileğini anlatan Nazlı, konuyla ilgili çeşitli örnekler de verdi. Kendisine "toplum mühendisi" diyen ve hacker ünvanı almış ilk kişi olan Kevin Mitnick’in; sorun büyük çoğunluğunun insan kaynaklı olduğunu, çözümlerin bir çoğunun ise insanlarla konuşmaktan geçtiğini söylediğini hatırlattı. Yüzlerce mühendis arkadaşından yaptığı gözleme göre; kadınların bir ortamdaki sorunların bir an önce gündeme gelip çözülmesinden yana olduklarını söyleyen Nazlı, bu açıdan pek çok sorunun daha başında çözülebildiğini anılarla anlattı.
"Akıl, güçten daha etkilidir"
Mühendisliğin güç yerine akıl kullanmak demek olduğunun anlatıldığı konferansta boğa-matador ilişkisine örnek verildi. "Matador boğa kadar güçlü değildir ancak hızla gelen boğanın önünden yavaşça çekilir. Boğa yavaşlayamaz, manevra yapamaz, duramaz. Matador mızrağını saplar." diyen Abdullah Reha Nazlı, her ortamda pek çok denge olduğunu, mühendisliğin görevinin kendi lehine olan dengeleri kullanmak olduğunu söyledi. Strateji kitaplarına girmiş "Kuvvetlere karşı durmayın, onları kullanın" ve "Üzerinize doğru bir nehir geliyorsa kenara çekilin" sözlerini hatırlatan Nazlı; mühendislerin baraj inşatından yoğurt bakterilerinin yoğurt üretiminde kullanılmaına kadar hep ortamdaki güçleri lehine kullandığını söyledi. Bir kadın tarafından bulunmuş binlerce yıllık bir spor olan Wing Chun’dan örnek veren Nazlı, aklın kas gücünün ötesine geçebildiğini açıkladı.
Matematiğin mühendislikle ilişkilerini anlatırken "Konu, genellikle sayılardır" diyen Nazlı, solakların neden daha zeki olduğundan Brezilyalıların neden futbolda başarılı olduğuna kadar pek çok cevabın istatistiksel düşünmede gizli olduğunu anlattı. Bilgisayar faresinden araba vitesine kadar pek çok tasarımın sağda olması nedeniyle solakların beyninin iki lobunu da kullandığını söyleyen Nazlı, beynin iki lobunu da kullanmanın mühendislik için de hayati önem taşıdığını ekledi. Beynin iki lobu arasında iletişim kuran beyin parçası olan "corpus callosum"un kadınlarda daha büyük olduğunun bilindiğini söyleyen Nazlı, bunun mühendislik için hayati bir avantaj olduğunu söyledi. Görevi bilgi edinmek değil bilgiyi kullanmak olan mühendislerin daha başarılı olabilmesi için çok yönlü düşünmesi gerektiğinin altı çizildi.
Mühendislikten öğrendiği en önemli prensibin "aşamalandırma" olduğunu söyleyen Nazlı, mühendislikte bu kavrama proseslendirme veya süreçleme dendiğini bildirdi. Günümüz sistemlerinin tümünün proseslendirmelerden ibaret olduğunu anlatırken Gıda Mühendisi gibi Düşünmek kitabında yazdığı örneklere de değindi. McDonalds’ın kuruluşunda sadece garsonu kaldırıp self-servis’i icat etmediği söyleyen Nazlı, aynı zamanda mükemmel bir proses kurarak 30 dakikada üretilen hamburgerleri 3 dakikada üretebildiğini söyledi. İlahi kanunların da bize aşamalandırmayı gösterdiğini anlatan Nazlı, evrenin 6 aşamada yaratılmasından insanın doğumuna kadar geçen safhaların da proseslendirme olduğunu söyledi. Proseslendirme konusunda kadınların daha istekli olduğunu söyleyen Nazlı kendi annesinden örnek vererek; "Büyük yüklerin altından görev dağılımı, planlama ve parça parça çözüm bulma konusunda annemi örnek alıyorum" dedi.
"Eksikler güce dönüştürülmeli"
Atalarımızın biber kuruturken bilmeden su aktivitesini kontrol ettiğini, reçel yaparken şeker ile muhafaza ettiğini, turşu yaparken asitle muhafaza ettiğini anlatan Nazlı, acı yemek kültürü olan bölgelerin ikliminin sıcak olduğuna dikkat çekti. Acı katmanın eti dayandırma yöntemi olduğunu söyleyen Nazlı, buzdolabı olmayan binlerce yıl boyunca insanların acı katmak zorunda olduğunu ama bunu avantaja çevirerek mükemmel gastromik ürünler ortaya çıkardıklarını söyledi. Eksikliği güce dönüştürmenin strateji kitaplarında en önemli konulardan olduğunu söyleyen Nazlı, mühendislik için de hayati önem taşıdığını bildirdi. Tarihte en ilham aldığı kişilerden olan Charlotte Bronte’nin de bunu yaptığını söyleyen Nazlı, verem salgını nedeniyle kısa bir ömrü olmuş Bronte’nin kendisini ve iki kız kardeşini tek bir roman yazmaya ikna ettiğini ve 24-26 yaşlarında ölmelerine rağmen 3 kardeşin de dünya tarihine geçen roman kazandırmalarına dikkat çekti. Charlote Bronte’nin Jane Eyre, Emily Bronte’nin Uğultulu Tepeler romanlarının bugüne kadar geldiğini söyleyen Nazlı, yanlış yapma hakkımız olmasının bizleri büyük şeyler başarmaktan engellediğini bildirdi.
"Avantajlar kullanılmalı"
Steve Jobs’un adeta bir mühendis gibi düşünerek "Tasarım; nasıl gözüktüğü değil nasıl çalıştığıdır" dediğini söyleyen Abdullah Reha Nazlı, mühendisliğin önce işlevsellikle sonra estetikle ilgilenmek demek olduğunu bildirdi. Kadınların pek çok şeyi amacı dahilinde kullandığını, sektörlerde çeşitlilik olmasını sağladığını, ihtiyaçları tepsit ettiğini ve yeni ürünler çıkmasını sağladıklarının anlatıldığı konferansta mühendislik dünyasından bazı örnekler de verildi. Sektörlerdeki çeşitliiklere bakıldığında erkeklerin daha az nesne ile hayatta kalmaya odaklandığını ve çeşitliliği yorucu bulduğunu bildiren Nazlı, kadınların işbitiriciliğe odaklandığını örneklerle anlattı. Mühendislikte basitliğin önemli olduğu kadar sonuçların da önemli olduğunun altı çizildi.
Abdullah Reha Nazlı, konferansının sonunda bu avantajların ancak kullanıldığında avantaj olacağını bildirirken çağımızda işini yapan için geçmiş çağların pek çok dezavantajının ortadan kalktığını, işlerin ve hakların onu talep edenlerin olacağını söyledi. Mühendisliğin aklı kullanmak demek olduğunun anlatıldığı konferansta aklın kadın-erkek için eşit dağıtıldığını, kişiye özgü farkların her zaman elindeki olanakları ve aklı kullanmamakla ilgili olduğu söylenerek konferans noktalandı. (EFE)
