Tokat’ta bilim insanları özellikle terör eylemlerinde kullanılan ve kontrollü olarak satışı gerçekleştiren amonyum nitrat içerikli gübre üzerinde yaptıkları değişimle hem tarımsal verimi arttırdı hem de patlayıcı olarak kullanılamayacak bir gübre elde etti.
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) Mühendislik ve Doğa Bilimleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsa Karaman 3 yılı aşkın bir süredir amonyum nitrat içerikli gübre üzerine yaptığı çalışmalarda sona geldi. Organik gübre sınıfında yer alan solucan gübresi ve özel formüllerle zenginleştirdikleri amonyum nitrat içerikli gübre ile yapılan tarımsal denemelerden üst düzeyde verim almayı başardıklarını söyleyen Karaman aynı zamanda tüm dünyada terör eylemlerinde kullanılan bu gübrenin patlatılma riskini de ortadan kaldırdıklarının müjdesini verdi.
"Kötü emellerde kullanılamayacak"
Amonyum nitratın son zamanlarda askeri ve stratejik bakımdan tehlikeli olmaya başladığını aktaran Karaman, "Sonra amonyum nitrat satışlarının yasaklanması, üreticimizi özellikle bitki yetiştiricimizi ciddi derecede sıkıntıya soktu. Artık izin dahilinde kullanılabilir hale gelmiş ve yüzde 33’lük yabancı emellerin eline geçtiğinde patlama özelliğinden dolayı terörist faaliyetlerinde ciddi şekilde kullanılmasının önüne geçmek ve aynı zamanda kullanılabilir hale getirmek için uzun zamandan beri düşünüyorduk. Yaptığımız çalışmalar sonrasında çok güzel ve kayda değer sonuçlar elde ettik. Bitkinin yaprak gelişimi, gövde gelişimi, çiçek gelişimi ve meyve gelişimi ve meyvenin miktarının diğerlerine göre, kontrol gruplarına göre çok daha iyi olduğu tespit edildi. Bütün meyvelerin miktarları kayıt altına alındı. Etkili formülasyonun meyve miktarının diğerlerine göre oldukça farklı, dolayısıyla rekolte miktarının çok daha yüksek olduğu tespit edildi. Böylece istese de amacının dışında kötü emeller için kullanılmaya çalışılsa da, kötü emellere kullanılamayacak bir amonyum nitrat formülasyonu ya da amonyum nitratın modifiye edilmiş bir formülasyonu artık elimizde mevcut hale geldi. İstediğimiz zaman bunu geliştirilebilir ve sanayi ölçeğine dönüştürülebilir bir durumdayız" diye konuştu.
Karaman 3 yıldır süregelen çalışmalarını gizli tuttuklarını ve yabancı ortaklarla çalışmadıklarını ifade ederek, "Bu formülasyon konusunda stratejik bir konu olduğu için istihbarat teşkilatından bazı arkadaşlar geldiler. Dediler ki ’hocam bunu kesinlikle yabancı ortaklarla çalışmayacaksınız.’ Biz de yabancı ortaklarla çalışmıyoruz. Oturduk kendi öğrencilerimle, hatta proje bile yapmadan bap projeleriyle biz bu işin üstesinden geldik ve çok da güzel sonuç elde ettik" şeklinde konuştu.
Karaman’ın çalışmaları Gaziosmanpaşa Üniversitesi yönetimi tarafından da takip edildi. Buluşun çok önemli olduğuna vurgu yapan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ali Kasap, "Daha önce bildiğimiz amonyum nitratın patlama özelliği vardı. Terörde de bilhayli kullanılan bir malzemeydi. Bunun patlama özelliğini kaybetmek ve önlemek, yeni bir gübre formuna, yeni bir formata dönüştürmek amacıyla solucan gübresi ile karıştırılmış yeni bir formda gübre elde edildi. Patlama özelliğini kaybeden ve verim değeri de bir miktar arttırılmış olan bu yeni formdaki gübre çeşidinin bulunması çok önemli bir buluş diye düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
