GÜNDEM - 29 Kasım 2022 Salı 11:10

'Yanlış beslenme sonucu gereksiz protein tüketimi arttı'

A
A
A
'Yanlış beslenme sonucu gereksiz protein tüketimi arttı'

Gelecek nesiller için büyük bir tehdit oluşturan, dünya nüfusunun artışı ve iklim değişikliğinin “Sürdürülebilir Beslenme” kavramını gün yüzüne çıkardığını söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut, sürdürülebilir beslenmenin günlük yaşama nasıl entegre edilebileceğini anlattı. Özkarabulut ayrıca artan yanlış beslenme alışkanlıklarından dolayı günlük alınması gereken protein miktarı sınırının aşıldığını söyledi.

Dünya Gıda Güvenliği ve Beslenme Durumu 2018 raporuna göre, dünyada her 9 kişiden biri açıklıkla mücadele ediyor. Nüfusun hızla artması, iklim değişiklikleri ve tüketicilerin yanlış beslenme şekilleri ile gelecek nesiller için beslenmenin büyük bir tehdit unsuru haline geldiğini, çeşitlilik ve biyoyararlılığın da azaldığını belirten İstanbul Gelişim Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut “sürdürebilir beslenme” ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Yanlış beslenme şekilleri ihtiyaç olandan daha fazla protein tüketilmesine sebep oluyor
Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut yanlış beslenmeden dolayı günlük alınması gereken protein miktarı sınırının aşıldığını vurgulayarak, “Sürdürülebilir sağlıklı beslenme, bireyin sağlığını ve iyilik halini tüm yönleriyle geliştiriyor. Değişen beslenme şekilleri ihtiyacımız olan protein miktarından çok daha fazlasının tüketilmesine neden olmaya başladı. 2009 yılı itibari ile sağlıklı bir yetişkinin tüketmesi gereken 56 gram protein sınırı aşılmış ve dünya ortalaması 68 grama ulaşmıştır. Oysaki World Resources Institute (WRI) tarafından 2016 yılında yayımlanan rapora göre; tüketicilerin beslenme tercihlerindeki küçük değişimler tarımsal kaynak kullanımı ve çevresel sorunların azaltılmasında büyük değişimler oluşturabilir” dedi.

“Beslenmeye bağlı bulaşıcı olmayan hastalıkların riskini azaltıyor”
Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Huri Özkarabulut ayrıca sürdürebilir beslenmenin bulaşıcı hastalıklarda da etkili olduğunu dile getirerek, “Maliyeti karşılanabilir, güvenilir, eşitlikçi ve kültürel olarak kabul edilebilir olan sürdürülebilir beslenme aynı zamanda beslenmeye bağlı bulaşıcı olmayan hastalıkların (BOH) riskini azaltırken, biyoçeşitliliğin ve gezegenin korunmasını da destekliyor” hatırlatmasında bulundu.

6 adımda sürdürülebilir beslenme alışkanlığı kazanılabilir
Enerji ve besin gereksinimlerini karşılamak için sadece daha fazla yiyecek üretilmesinin gerçek bir çözüm olmadığının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Özkarabulut, bu konuda besinlerin kalitesini artırmaya ve beslenme alışkanlıklarını iyileştirmeye yönelik çalışmaların daha faydalı olacağını belirtirken, sürdürülebilir beslenme alışkanlığı içinse yapılacakları şöyle sıraladı:

"- Hayvansal kaynaklı proteinlerin (yumurta, et, süt) yerine bitkisel protein kaynaklarını tercih edilmeli.
- Sürdürülebilir balıkçılık ile avlanmış (sezonunda avlanmış ve avlanma riski olmayan) balıklar tüketilmeli.
- Sebze ve meyveleri mevsiminde yenmeli.
- Akdeniz diyet modeli ve piramidi sürdürülebilir beslenme için tercih edilebilir.
- Sağlıklı bir yaşam için ideal kiloya inilmeli. Bunun için beslenme günlüğü tutarak, gün içindeki besin takibini kolaylıkla sağlanabilir.
- Hiçbir besin israf edilmemeli. Besinlerin suları, sap ve yaprakları ayrı ayrı değerlendirilebilir.
- Ambalaj, poşet, plastik kullanımız azaltılmalı, tekrar tekrar kullanılabilen çevreye zarar vermeyen geri dönüştürülebilir ürünler tercih edilmeli".
Tüm bu önlemler sayesinde en büyük israf kaynağı olan evsel tüketimin önüne geçilebilir, meydana gelen atıklar, su, besin, emek ve enerji israfı da kısıtlanabilir.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
İstanbul Fatih’te hareketli gece: Komşusunun kapısına balyoz ve matkapla saldırıp kapıyı ateşe verdi Fatih’te iddiaya göre, psikolojik sorunları olan bir kişi sesten rahatsız olduğu için üst komşusunun kapısını önce balyoz ve matkapla kırmaya çalıştı, başarılı olamayınca 4 kişinin bulunduğu evin dış kapısını ateşe verdi. Polis, itfaiye ve özel harekat polisleri olaya müdahale ederek saldırganı etkisiz hale getirdi. Olay, saat 01.30 sıralarında Fatih İskenderpaşa Mahallesi Feyzullah Efendi Sokak’ta yaşandı. İddiaya göre, 5 katlı binanın 4’üncü katında oturan psikolojik sorunları olan bir kişi, üst komşularının çıkardığı sesten rahatsız olunca eline aldığı balyoz ve matkapla üst komşusunun kapısına vurarak açmaya çalıştı. 5’inci katta oturan komşuları neye uğradıklarını şaşırarak panik içinde polise haber verdi. Kapıyı balyoz ve matkapla açamayan saldırgan başarılı olamayınca kapıyı ateşe verdi. Özel harekat polisleri saldırganı etkisiz hale getirdi Olay yerine gelen polis ve itfaiye ekipleri balyoz saldırgana müdahale etmekte güçlük çekince olay yerine polis özel harekat ekipleri sevk edildi. Özel harekat ekiplerinin çalışmasıyla saldırgan etkisiz hale getirilirken dairede bulunan 4 kişi itfaiye ekiplerince evin camından merdiven aracıyla tahliye edildi. Binadan dışarı çıkmak istemeyen saldırgan polis özel harekat tarafından etkisiz hale getirilerek sedye ile binadan dışarı çıkarıldı. Sedye ile dışarı çıkarılan saldırgan ambulansla hastaneye kaldırıldı. Alt komşularının saldırısına uğrayan 4 kişi, saldırgandan şikayetçi olmak ve ifade vermek için polis merkezine götürüldü. Saldırı anında dairede olan ev sahibi Muhammet Enes, “Alt kattaki komşu eve matkapla içeri girmeye çalıştı, evin kapısını yaktı. Balyozla kapıya vurdu. Polisi aradık polis geldi. Camdan bağırıyorum ben polislere, yardımcı olsanıza adam kapıyı yakıyor. Adamı almıyorlar. Özel harekat geldi, tek bir adam ancak alabildi. Saldırgan benim alt komşum, daha önce hiçbir tartışma yaşamadık. Ruh hastası kendisi kuruluyor. Daha önce de biz polis çağırmıştık. Çevik kuvvet gelmişti kapıyı koçbaşıyla kırmıştı. Kapısını biz mi kırdık zannediyor artık. 2-3 akşamda bir geliyor. Daha önce 4-5 defa şikayetçi olduk. Birinci kattaki komşu onu da rahatsız ediyor, saldırıyor. O da şikayetçi oldu ama almıyorlar” dedi. Yanan kapı içeriden cep telefonu kamerasıyla anbean görüntülendi Görüntülerde, evde yaşayan 4 kişinin yaşadığı panik anları ve dışarıdan yanan kapının dumanlarının daireden içeri girdiği anlar görülüyor. Psikolojik sorunları olduğu iddia edilen saldırganın daha önce de aynı daireye matkapla saldırdığı iddia edildi. Hastaneye kaldırılan saldırganın hastanedeki işlemlerinin ardından ifadesi alınmak üzere polis merkezine götürüldüğü öğrenilirken ekiplerin olayla ilgili çalışmaları sürüyor.
Aksaray Aksaray’da kontrolden çıkan otobüs bahçe duvarına çarptı: 8 yaralı Aksaray’da önüne aniden bir otomobilin geçmesi üzerine fren yapan tıra, arkadan gelen yolcu otobüsü çarptı. Çarpmanın etkisiyle kontrolden çıkan otobüs bir fabrikanın bahçe duvarına çarparak durabildi. Kazada otobüs sürücüsüyle birlikte toplam 8 kişi yaralandı. Kaza saat 02.00 sıralarında Aksaray - Adana Karayolunun 6. kilometresinde meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, Ankara’dan Diyarbakır’a giden Muhammet T. (45) idaresindeki 42 EKB 68 plakalı demir profil yüklü tır, önüne aniden geçen Şammas A. (29) yönetimindeki 68 AE 610 plakalı otomobili son anda fark ederek ani fren yaptı. Ani fren yapmasıyla birlikte tırın arkasından seyreden İstanbul - Adıyaman seferini yapan Murat T. (43) idaresindeki 02 AG 525 plakalı yolcu otobüsü tıra arkadan çarptı. Çarpmanın etkisiyle kontrolden çıkan otobüs bir fabrikanın bahçe duvarına çarparak durabildi. 21 yolcunun bulunduğu otobüs kazasında otobüs şoförü ve 7 yolcu olmak üzere 8 kişi yaralandı. Kazayı gören diğer sürücüler durumu hemen 112 Acil Çağrı Merkezine bildirdi. İhbar üzerine olay yerine çok sayıda sağlık ve polis ekibi sevk edildi. Kısa sürede olay yerine gelen sağlık ekiplerince ilk müdahalesi yapılan 3 yaralı ambulanslarla Aksaray Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servisine kaldırılırken, hafif yaralanan 5 yolcuya olay yerinde ayakta müdahale yapıldı. Hastanede tedavi altına alınan otobüs sürücüsü ve 2 yolcunun da durumlarının iyi olduğu öğrenilirken, tır ve otomobil sürücüsü gözaltına alındı. Yaşanan kazayı anlatan tır sürücüsü Muhammet T., “Şahin bir gitti bir geldi derken, ben tanımıyorum sürücüsünü ama önüme durdu. Durunca da ben fren yaptım. Çok sert fren yapmadım aslında yavaştım ben, otobüs de vurmuş arkamdan. Ben Ankara’dan Diyarbakır’a gidiyordum” dedi. Otobüste bunulan yolculardan Kadir Göçer (54) ise “Şahin taksi tırın önünde ani fren yaptı. Tır şoförü de ona vurmamak için ani fren yapıyor. Otobüste ona vurmamak için sağa kırınca duvara vuruyor. İyi ki de duvara vurmuş. Direk tıra vursaydı çok kötü olurdu” diye konuştu. Kazanın ardından yolcular otobüs firması tarafından olay yerine tahsis edilen servis minibüsü ile terminalde bulunan başka bir otobüse taşındı. Kazayla ilgili tahkikat başlatıldı.