Trabzon şehir merkezi Ortahisar ilçesinde, eski il belediyesi mücavir alanında bulunan 45 mahalle ile Büyükşehir Yasasıyla mahalleye dönüşen 6 eski belde (Pelitli, Çukurçayır, Akyazı, Yalıncak, Gürbulak, Yeşilova) dâhil olmak üzere toplamda 51 mahallenin içme suyu şebekesini tümüyle yenileyecek olan Trabzon İçme Suyu Projesi’nin hayata geçirilmesi için sona yaklaşıldı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan proje, için Avrupa Komisyonu’na finansman başvurusu yapıldı. 70.7 milyon Euro maliyetli projenin yüzde 63.1’ine denk gelen 40.5 milyon Euro’luk kısmı AB hibesi olarak talep ediliyor. Proje maliyetinin yüzde 14.8’inin Bakanlık hibesi, yüzde 22.1’inin ise İlbank kredisi olarak karşılanması planlanıyor.
Avrupa Komisyonu’na yapılan hibe finansman başvurusu kapsamında AB heyeti ve Bakanlık yetkilileri, bir hafta boyunca çeşitli incelemelerde bulunmak üzere Trabzon’a geldi. 15 Ocak Pazartesi günü şehre gelen heyet, incelemelerini sürdürürken, Trabzon’daki temaslarının ardından hibe başvurusuna cevap verecek olan AB heyeti, mevcut içme suyu şebekesinde detaylı incelemelerde bulunuyor.
Hibe onaylanırsa proje bu yıl içinde ihale edilecek
Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu’nun, Trabzon İl Belediye Başkanı olduğu dönemde hazırlığına başladığı ve Bakanlık koordinasyonunda hazırlıkların tamamlanmasıyla AB’ye finansman başvurusu yapılan Trabzon İçme Suyu Projesi’nin toplam maliyeti 318 milyon TL (70.7 milyon Euro) olarak tahmin edilirken, TİSKİ Genel Müdürlüğü’nün öz kaynaklarıyla bu bedelin finanse edilmesi mümkün görünmüyor.
Bu nedenle AB heyetinin Trabzon temasları ve temaslarının neticesinde vereceği karar Trabzon için hayati önem arz ediyor. AB finansmanının temin edilmesi durumunda 2018 yılı için Trabzon İçme Suyu Projesi’nin ihale edilerek yapım çalışmalarına başlanılması planlanıyor.
Trabzon’un Ortahisar ilçesindeki 6’sı eski belde belediyesi olmak üzere 51 mahallenin (proje alanı) içme suyu ihtiyacı Atasu Barajı’ndan temin edilen ham su ile Esiroğlu İçme Suyu Arıtma Tesisinden temin ediliyor. Mevcut sistemde 929 bin 804 metre uzunluğunda şebeke bulunuyor ve bu şebeke çağın şartlarına cevap veremiyor! 1975-1982 yılları arasında döşenen mevcut sistemin 58 bin 981 metre isale ve terfi hattının tamamı çelik, 729.804 metre civarındaki şebeke hattı ise asbestli çimento, düktil demir, dökme demir ve PVC borudan oluşuyor. Mevcut sistemde şebeke hattındaki boru ve ek parçalarının artık üretilmemesinden ötürü boru ve ek parçalarının temini yapılamadığından arızaların giderilmesinde ve sistemin işletilmesinde büyük zorluklar yaşanıyor. İsale ve şebeke hatlarında yeterli izolasyon bulunmadığı gibi hattın birçok noktası artık tamir kaldırmayacak durumda bulunuyor. Titizlikle hazırlanan Trabzon İçme Suyu Projesiyle tüm bu sorunları ortadan kaldırmak için AB’den hibe finansman alınması şehir için büyük önem taşıyor.
Su arızaları ve kesintileri proje onaylanırsa son bulacak, ciddi tasarruf sağlanacak
Ortahisar ilçesi genelindeki içme suyu hatlarında 2017 yılında 8 binin üzerinde arıza yaşanırken bu arızaların büyük bölümün Trabzon İçme Suyu Projesinin uygulanacağı 51 mahallede meydana gelmesi, Trabzon İçme Suyu Projenin zaruretini net olarak ortaya koyuyor. Zaman içerisinde mevcut sisteme yapılan ilave ve müdahalelere bağlı olarak basınç zonları bozulduğu için arıza sayıları artıyor ve zaruri su kesintileri yaşanıyor. Bu durum ayrıca abonelerin yüksek basınç veya düşük basınç nedeniyle mağduriyet yaşamasına neden oluyor. Trabzon İçme Suyu Projesi, Ortahisar ilçesindeki 51 mahallede bu sorunların tümünün çözüme kavuşturacak olması nedeniyle büyük önem taşıyor.
Trabzon İçme Suyu Projesi hayata geçirildiğinde yol bakım-onarım maliyetleri ve elektrik giderlerinden ciddi şekilde tasarruf edilmiş olacak. Mevcut sistemdeki arızalardan kaynaklı olarak yol satıhları bozulduğundan dolayı, bu yolların yapım-bakım ve onarımlarına bir yılda 5.41 milyon TL harcandı. Trabzon İçme Suyu Projesinin sahaya tatbik edilmesiyle çok sayıda terfi merkezi devre dışı bırakılacağı ve sudaki kayıp-kaçak oranı minimize edileceğinden ötürü yılda 4,25 milyon TL elektrik tasarrufu sağlanmış olacak. Böylece Trabzon İçme Suyu Projesi hayata geçirildiğinde yol ve elektrik giderlerinden yılda 9,66 milyon TL tasarruf sağlanacak. Tasarruf edilen bu para yatırıma dönüştürülebilecek.
İsale hattı yenileniyor, yeni arıtma tesisi yapılıyor
Finansman temini için AB’ye başvurulan Trabzon İçme Suyu Projesi için AB heyeti Trabzon’da temaslarına devam ederken, Büyükşehir Belediyesi TİSKİ Genel Müdürlüğü 125 milyon TL yatırım maliyetli Trabzon İçme Suyu Ana İsale Hattı ve I. Düzey Depolar Projesi ile 34.8 milyon TL yatırım maliyetli Akoluk İçme Suyu Arıtma Tesisi ve Besleme Alanı projelerinin yapım çalışmalarını DSİ marifetiyle sürdürüyor. 240 metre kotundaki Akoluk İçme Suyu Arıtma Tesisi tamamlandığında, tesiste arıtılan içme suyu Ortahisar ve Yomra ilçelerindeki içme suyu depolarına cazibe ile iletilecek. DSİ Genel Müdürlüğü’ne yetki verilerek yürütülen Akoluk İçme Suyu Arıtma Tesisi ve Trabzon İçme Suyu Ana İsale Hattı ve 1. Düzey Depolar yapım işleri 2019 yılı sonu itibariyle tamamlanarak hizmete alınması hedefleniyor. Yapım çalışmalarına devam edilen Trabzon İçme Suyu Ana İsale Hattı ve I. Düzey Depolar Projesi ile Akoluk İçme Suyu Arıtma Tesisi ve Besleme Alanı Projesi için AB’den finansman talep edilmiyor.
