Çan: “AIDS’e karşı tek çare tek eşlilik”

Samsun Halk Sağlığı Müdür Vekili Dr. Emine Çan, "HIV virüsüyle savaşmanın en etkili yolu, ondan korunmaktır. Tek çare tek eşliliktir” dedi.
1 Aralık Dünya AIDS Günü nedeniyle açıklama yapan Samsun Halk Sağlığı Müdür Vekili Dr. Emine Çan, “Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı UNAIDS 2015 yılı raporuna göre, dünyada 2015 yılı içinde yaklaşık 2.1 milyon kişinin HIV enfeksiyonuna yakalandığı, dünyada 36.7 milyon HIV taşıyıcısının bulunduğu ve 1.1 milyon kişinin AIDS nedeni ile öldüğü belirtilmektedir. Dünya genelinde hasta sayısı azalırken Doğu Avrupa ve Orta Asya’da hasta sayısı artmaktadır. Türkiye, Ukrayna, Moldovya ve Rusya hasta sayısının artmakta olduğu ülkeler arasında yer almaktadır. Türkiye, halen dünyada HIV/AIDS açısından hastalığın az sıklıkta görüldüğü ülkeler arasında yer almaktadır. Ancak öbür taraftan her yıl vaka sayısının arttığı izlenmektedir. Bu artışta, nüfus artışı, hastalığa ilişkin farkındalığın artması, tanı ve tedavi hizmetlerindeki gelişmeler etkili olmaktadır” diye konuştu.
Türkiye’de 1985 yılından günümüze kadar doğrulama testi pozitif tespit edilerek bildirilen 12 bin 281 HIV ve bin 485 AIDS vakası mevcut olduğunu ifade eden Çan, “Vakaların yüzde 78’i erkek, yüzde 22’i kadın olup, yüzde 15.8’si yabancı uyruklu kişilerden oluşmaktadır. Vakaların en fazla görüldüğü yaş grubu 30 - 34 ve 25 - 29 yaş grubudur. Bulaşma yoluna göre dağılımına bakıldığında vakaların yüzde 49.7’si cinsel yolla bulaşmakta olup, cinsel yolla bulaştığı bildirilen bu vakaların da 2/3’ü heteroseksüel cinsel ilişki olarak bildirilmiştir. Ayrıca, vakaların yüzde 1.6’sının bulaşma yolunun damar içi madde kullanımı yolu ile olduğu bildirilirken, yüzde 46.5’inin bulaşma yolunun bilinmediği bildirilmiştir. 2016 yılı içinde ise, 01 Aralık 2016 tarihi itibari ile bin 661 HIV, 73 AIDS vakası olmak üzere toplam bin 734 vaka doğrulama testi pozitif tespit edilerek bildirilmiştir. Bildirimi yapılan vakaların yüzde 84.3’ü erkek, yüzde 15.7’si ise kadındır. Vakaların yüzde 16.5’inin yabancı uyrukludur. 2016 yılında bildirimi yapılan vakalarda, 25 - 29 yaş grubunun diğer yaş gruplarına göre daha fazla sayıda bildirilmektedir. Yıllar itibari ile hastalık trendinde artış izlenmektedir. 2010 yılında HIV pozitif kişi sayısı 529 iken, 2015 yılında bu sayı dört katından daha fazla artış göstererek HIV pozitif kişi sayısı 2 bin 130 olmuştur” şeklinde konuştu.

"Tek çare tek eşliliktir”
HIV enfeksiyonunun önlenebilir bir hastalık olduğunu ve korunma önlemlerinin tedaviden çok daha etkili ve ucuz olduğunu belirten Çan şunları söyledi: “En sık görülen bulaşma yolunun cinsel temas olması nedeni ile korunma büyük önem taşımaktadır. ‘Tek çare tek eşliliktir’ sloganı ile de ifade edildiği gibi tek eşliliğin yanı sıra, riskli cinsel temasta doğru kondom kullanımı, hastalığın cinsel yolla bulaşmasına karşı en güvenli ve basit korunma yollarıdır. Şüpheli durumlarda ise doktora müracaat ederek gerekiyorsa test yaptırmak gerekmektedir. Ülkemizde 1986 yılından bu yana kan ve kan ürünleri ile olan bulaşmaya karşı korunma amacı tüm kan ve kan ürünleri HIV yönünden test edilmektedir. 1987 yılından beri organ ve doku nakilleri öncesinde de gerekli testler yapılmaktadır. Bunların yanı sıra, HIV pozitif annenin gebelik döneminde, doğum sırasında ilaç tedavisi alması, doğum sonrasında bebeğe uygulanan ilaç tedavisi ve emzirmenin önlenmesi ile anneden bebeğe HIV bulaşması önlenebilmektedir. HIV(+) anneden ilaç tedavisi ile HIV(-) bebek doğabilmektedir. Virüsle savaşmanın en etkili yolu, ondan korunmaktır. Tek çare tek eşliliktir.”