Yağışların erozyona etkileri izlemeye alındı

Orman ve Su İşleri Bakanlığı Çölleşme ve Erozyonla Mücadele (ÇEM) Genel Müdürü Hanifi Avcı, “İklim değişikliğinin ve etkilerinin önem kazındığı bugünlerde yağışın aşındırma enerjisini ve erozyona etkilerini izlemeye aldık” dedi.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı ÇEM Genel Müdürlüğü, iklim değişikliğinin ve etkilerinin önem kazandığı bugünlerde yağışın aşındırma enerjisini ve erozyona etkilerini izlemeye aldı. Genel Müdür Avcı, toprak ve su kaynaklarından verimli ve sürdürülebilir bir şekilde yararlanılmasının geçmişte olduğu gibi günümüzde de büyük öneme sahip olduğunu belirtti. Dünya nüfusunun hızla artması sonucu büyüyen gıda ihtiyacının ortaya çıkmasının insanoğlunun toprağı rasyonel değerlendirme ve etkin kullanma anlamında yapmış olduğu faaliyetleri etkilediğine işaret eden Avcı, “Erozyon, insanoğlunun karşılaştığı sorunlardan en önemlilerindendir” şeklinde konuştu.

“Toprak varlığında zenginlik, yokluğunda sefalet”
Avcı, toprak-bitki-su arasında var olan doğal dengenin bozulması ile ortaya çıkan erozyonun çevre ve ekonomi üzerindeki etkileri de dikkate alındığında ülkemiz için önemli bir problem oluşturduğunu vurgulayarak, Türkiye’nin sahip olduğu engebeli topoğrafya, toprak yapısı, düzensiz yağış rejimi dolayısıyla dünyada yüksek düzeyde erozyona maruz kalan ülkeler arasında yer aldığını kaydetti. Havza bazında erozyonla etkin mücadelede planlamalarının yapılmasında ülkemizde meydana gelen toprak kayıplarının bilinmesine ihtiyaç duyulduğuna dikkati çeken Avcı, dünyada ve Türkiye’de çeşitli matematiksel eşitlikler ve modeller ile toprak kayıplarının tahmin edildiğini anımsattı.
Genel Müdürlük olarak iklim değişikliğinin ve etkilerinin önem kazandığı bugünlerde yağışın aşındırma enerjisini ve erozyona etkilerini izlemeye aldıklarını bildiren Avcı, “İklim değişikliği ve etkilerinin tartışıldığı bugünlerde yağış miktarları, şiddetleri ve dağılımları önem kazanmıştır. Ülkemizin iklim değişikliğinden ne derece etkileneceği havza bazlı yönetim planlarının yapılmasında bilinmesi gereken bir olgudur. Yağışın zamansal ve mekansal dağılımının incelenmesi, iklim değişikliğinin ve etkilerinin ortaya konulması, toprak kayıpları üzerindeki etkisinin irdelenmesi için gereklidir” ifadelerini kullandı.

Dinamik Erozyon Modeli ve İzleme Sistemi
“Ülkemiz için Yenilenmiş Evrensel Toprak Kayıpları Eşitliği (YETKE) kullanılarak akarsulara ulaşan fiili toprak kayıpları haritası üretilmiştir” diyen Avcı, konuyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“YETKE modelinde yağışın aşındırma gücü, toprağın erozyona duyarlılığı, topografya, bitki ve arazi örtüsü, torak ve su koruma faaliyetleri kullanılmaktadır. Veri yoğunluğu nedeniyle bütün parametreler DEMİS yazılım ile değerlendirilmektedir. İzleme faaliyetleri yağışın aşındırma gücü, bitki ve arazi örtüsü ile toprak ve su koruma faaliyetlerini kapsamaktadır. Öncelikle Meteoroloji Genel Müdürlüğünün 329 otomatik gözlem istasyonundan elde edilen dakikalık yağış verisi kullanılarak 2005-2014 yılları rasatları incelenmiş ve gerekli hesaplamalar ile toprak kayıplarının izlenebilmesi için Dinamik Erozyon Modeli ve İzleme Sistemi (DEMİS) yazılımı geliştirilmiştir. Bu yazılım ile model parametrelerinden Yağışın Aşındırma Enerjisi (R) faktörü, ülkemizde otomatik gözlem istasyonu verileri kullanılarak yağışların toplam kinetik enerjileri ile 30 dakikalık maksimum yağış şiddetlerinin birlikte değerlendirilmesi ile hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar konu ile ilgili çalışma yapan kurum, kuruluş ve üniversitelerin istifadesine sunulmak üzere basılı hale getirilmiştir.”