Sonbahar bitiyor, kış mevsimi yaklaşıyor. Havaların soğuması ile birlikte üst solunum yolu ve enfeksiyon kaynaklı hastalıkların görülme sıklığı da artıyor. Vücudun bağışıklık sistemini, kış enfeksiyonlarına karşı güçlendiren bitki çayları, özellikle bu dönemlerde adeta doping etkisi yapıyor. Peki, kış çayları adıyla da bilinen bu sihirli içecekler, nasıl ve hangi miktarlarda tüketilmeli? Memorial Kayseri Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Merve Sarptaş Büyükince, bitki çaylarının vücut sağlığına etkisi ve doğru tüketil şekilleri hakkında bilgi verdi.
Bağışıklık için kuşburnu, ıhlamur ve zencefil
Soğuk havalarda daha sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlığı, nezle ve grip gibi hastalıklar, mutlaka bir uzman doktor kontrolünde tedavi edilmelidir. Ancak bunun yanında tamamlayıcı tedavilerle de vücut direnci artırılmalıdır. Öncelikle yeterli ve dengeli beslenme bağışıklık sistemi için çok önemlidir. Tamamlayıcı tedaviler arasında yer alan ve doğal şifa kaynağı olarak bilinen bitki çaylarının tüketimine de özen gösterilmelidir. Özellikle kış aylarında vücuda sağlık veren; kuşburnu, ıhlamur ve zencefil çayları tercih edilmelidir. Bitki çaylarının yararları yanında fazla tüketilmesi halinde vücut sağlığı için zararlı olabilecek etkilerinin de bulunduğu unutulmamalı, bu nedenle günlük bitki çayı tüketimi 2 fincan ile sınırlandırılmalıdır.
Enerji ve güçlü sinir sistemi için kuşburnu
En çok C vitamini içeren meyvelerden biri olan kuşburnunda yüksek oranda C vitamini, B1, B2 ve K vitaminlerinin yanı sıra; protein, mineral, potasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor ve meyve asitleri bulunur. Enfeksiyonlara ve soğuk algınlığına karşı vücudu güçlendirir. B vitamini açısından zengin olması nedeniyle enerji metabolizmasında, sinir sisteminde, büyüme ve gelişmede etkilidir. Aynı zamanda içerdiği meyve asitleri nedeniyle kabızlığa da iyi gelmektedir. Kuşburnu çayı, kaynatılarak değil demlenerek hazırlanmalıdır. İki çay kaşığı öğütülmüş kuşburnu, büyük boy fincanda 15-20 dakika demlendikten sonra tüketilebilir.
Boğaz ağrısı ve öksürüğe karşı ıhlamur
Ihlamur soğuk kış gecelerinde çok tercih edilen bitki çayları arasındadır. Ihlamur ağacının yaprakları güçlü antioksidanlardan flavonoid içermektedir. Bu nedenle soğuk algınlığı, nezle ve gribal enfeksiyonların tedavisinde etkilidir. Ihlamur çayının buharı burun tıkanıklığını açar, sıcak çayı ise boğaz ağrısına ve öksürüğe iyi gelir. Limon ile tüketildiğinde bağışıklık sistemini güçlendirir. Stresi azaltıcı etkisi bulunan ıhlamur çayı, sinirleri yatıştırır ve uykuya geçişi kolaylaştırır. Ihlamur çayı, idrar söktürücü olarak da kullanılmaktadır. Bir tatlı kaşığı miktarındaki kurutulmuş ıhlamur çiçeği ve yaprak karışımının üzerine 1 bardak kaynar su dökülmeli ve 10 dakika süreyle demlendikten sonra içilmelidir.
Ağrı kesici ve toksin atıcı özelliği ile zencefil
Zencefil, soğuk algınlığının tedavisinde sıklıkla kullanılan bir bitkidir. Zencefil çayının burundaki nemi azaltarak tıkanıklığı giderdiği bilinmektedir. Terlemeye neden olduğu için toksin atıcı özelliği olan zencefil, aromatik yağlar açısından zengindir. Manganez, magnezyum, fosfor, kalsiyum C vitamini B6 vitamini ve demir içerir. Baş ağrılarında ve romatizmal hastalıklarda ağrı kesici özelliğinden faydalanılmaktadır. Hazımsızlık ve bulantı gibi mide rahatsızlıklarına iyi gelir. Ancak zencefil çayı 2 yaşın altındaki çocuklara verilmemelidir.
