Lozan’dan Cumhuriyet’e İsmet İnönü Sergisi

– Antalya’da “Lozan'dan Cumhuriyet'e İsmet İnönü” isimli serginin açılışı İsmet İnönü'nün kızı ve aynı zamanda İnönü Vakfı Başkanı 84 yaşındaki Özden Toker’in katılımıyla gerçekleştirildi.
İsmet İnönü'nün kızı ve aynı zamanda İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker, serginin küratörlüğünü yapan Prof. Dr. Zafer Toprak ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Akaydın’ın katılımıyla Altın Portakal Sanat Galerisi’nde açılan sergiye Antalyalılar büyük ilgi gösterdi. Prof. Dr. Zafer Toprak, Lozan Antlaşması’nın 90. yıldönümü kapsamında Ankara’nın ardından ikinci kez Antalya’da açıldığını kaydetti. Prof. Dr Toprak, sergide Lozan ve İsmet İnönü’yle ilgili bugüne kadar gün yüzüne çıkmayan eserlerin görülebileceğini söyledi.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında doğan çocuklardan biri olduğunun altını çizen Toker, Lozan, Cumhuriyet ve İsmet İnönü temalı böyle bir sergi fikrinin oraya atıldığı zaman çok heyecanlandığını söyledi. Cumhuriyet’in ilk yıllarında doğmanın kendilerine büyük bir mutluluk ve sorumluluk yüklediğini kaydeden Özden Toker, “İsmet İnönü Vakfı merak etmesini araştırmasını istedik. Lozan konusunda her şeyi bu sergiyi gezerek öğrenebilirsiniz. Bu sadece benim ailemin hikayesi değil. Hepimizin ailesinde bunları yaşamış insanlar var. Bir avuç insan olsalardı bu işlerin hiçbiri gerçekleşemezdi. 90 sende Lozan Barış Antlaşması’nın yürürlükte olması temin etmek sadece bir avuç insana nasip olmazdı. Kurtuluş Savaşı’na katılan bu mücadelelerden geçmiş insanlar vardır. Bize ne öğrettiler, doğru olmayı, dürüst olmayı. İnsanları sevmeyi, anlaşmayı, kendiyle barışık etrafıyla hoşgörülü olmayı. Annemden ve babamdan doğruluğu dürüst olmayı cesur olmayı. Kendi fikirlerimizi müdafaa etmeyi öğrendik. Bunların hepsi sizin ailenizde vardı. Şimdi kaldırıldı. Çocukların eskiden ant içtikleri, bir ant vardı. Türküm, doğruyum, çalışkanım’ bir sürü şeyler. Ve en önemlisi benim için yurdumu, milletimi, ülkemi özümden çok sevmek. İşte bana çocuklar hep gelip soruyorlar. Atatürk’ün sizce en büyük tarafı neydi? Atatürk nasıl bu kadar büyük şeyler yaptı? Atatürk ve o kuşak memleketlerini kendilerinden çok seviyorlardı. Kendileri bir şey yapmak için bir yere varmak için çalışmıyorlardı. O kuşağın hepsi Osmanlı İmparatorluğu dönemin de dünyanın her tarafında, savaş vermiş, mücadele etmiş çok gayret etmiş insanlardır. Milli Mücadele döneminde de geçmişteki yanlışları tekrarlamak için Cumhuriyet’i kuruyorlar. Atatürk’ün yaptıkları son dakikada yaptıkları bir şey değil. Çalışarak, okuyarak, araştırma yapmıştır. Her zaman çok çalışmışlardır” dedi.
Toker, sergide bu zorlu süreçlerin hepsinin kısım kısım görülebileceğini kaydetti.
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Akaydın ise serginin ikincisinin Antalya’da açılmasından duyduğu mutluluğu dile getirerek, “İlk defa Özden Toker hanımefendi ile karşı karşıya geldim. Çok duygulandım. Annesi ve babasına çok benziyor. Sesi de çok benziyor. Özden Toker’i dinlerken İsmet İnönü’yü dinler gibiydim. Türkiye Cumhuriyeti’nin son 91 yılında yaşanılan siyasi gelişmeleri izlediğimiz zaman ne kadar önemli iki tane önemli atamız olduğunu idrak ediyoruz. Lozan’ı okudukça İsmet Paşayı önemli kılan 3 olay vardır. Garp Cephesi Komutanlığı, Lozan kahramanı, demokrasi kahramanıdır” diye konuştu.
Konuşmaları ardından Başkan Akaydın, Toker’e Antalya’nın seramiğe işlenmiş bir fotoğrafını hediye etti.
Daha sonra Başkan Akaydın, Özden Toker ve katılımcılar sergiyi gezdi.
Küratörlüğünü Prof. Dr. Zafer Toprak'ın, tasarımını Çağdaş Arpaç ve Dr. Fatma Türe'nin yaptığı, yeni medya teknolojileriyle düzenlenmiş sergide ziyaretçiler, dokunmatik ekranlar, video enstalasyonlar aracılığıyla interaktif olarak belge ve fotoğraflara ulaşabiliyor.
Lozan’ın imzalanmasından Cumhuriyet’in ilanına, erken Cumhuriyet yıllarından, iç ve dış politikaya kadar çeşitli toplumsal ekonomik ve kültürel dönüşümleri İsmet İnönü ekseninde gözler önüne seren sergi 6 Mart tarihine kadar Cam Piramit arkasındaki Altın Portakal Sanat Galerisi’nde ziyaretçilere açık olacak.