Ocak Ayında Ekonominin Gündeminde En Çok Konuşulanlar

Ekonomi dünyası, 2014'ün ilk ayında 17 Aralık operasyonu sonrası para piyasalarındaki gelişmeleri, özellikle dövizdeki yükselişi ve ABD Merkez Bankası Fed kararlarını gündeminden düşürmedi. İç politikada yolsuzluk iddia ve operasyonları sonrasında tırmanan gerginliğin de etkilediği ekonomik kırılganlık, Fed'in tahvil alımını azaltan kararlarıyla daha da hassaslaştı. Medya Takip Merkezi’nin gazete, dergi, televizyon kanalı ve internet medyasını kapsayan raporuna göre Merkez Bankası Ocak ayında 29 bin 486 haber ile ekonomi haberleri arasında aslan payını aldı.
17 Aralık’ta başlatılan operasyondan sonra hızla yükselişe geçen döviz karşısında zor günler yaşayan Merkez Bankası’nın faiz artırım kararı almayıp piyasaya müdahale ederek döviz rezervlerini kullanması, ekonomi kamuoyunda her yönüyle tartışıldı.
Merkez Bankası’nın gecelik borç verme faizi yüzde 7,75’ten yüzde 12’ye, borç alma faizi yüzde 3,5’ten yüzde 8’e, bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma faiz oranı da yüzde 6,75’ten yüzde 11,5’e, bir hafta vadeli repo ihale faizi ise yüzde 4,5’ten yüzde 10’a yükseltmesi medyada yer buldu. TCMB'nın dövizin rekor seviyelere çıkmasının ardından faiz oranlarında radikal artışa gitmesi medyada geniş tepki gördü; kimileri kararı alkışlarken, kimileri ya gecikmiş bir karar olarak yorumladı ya da faiz lobisi söylemini tekrarladı. Başbakan Erdoğan’ın Merkez Bankası’nın faiz artırımının işe yaramaması halinde, ekonomi için B ve C planının olduğunu açıklaması da medyada yer buldu.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile TÜSİAD arasındaki gerilim Ocak ayına damgasını vuran bir diğer önemli konu oldu. TÜSİAD Başkanı'nın, hükümetin operasyon sonrası tavrını eleştirmesi ve "Böyle bir ülkeye yabancı sermayenin gelmesi mümkün değildir" açıklaması gerilimi arttırdı. Başbakan, TÜSİAD Başkanı Muammer Yılmaz’ın açıklamasının ardından ‘TÜSİAD Başkanı böyle bir açıklama yapıyorsa vatana ihanettir’ açıklamasıyla gündeme oturdu.
Başbakan’ın ardından Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın tepkisi de gündemde yer aldı.
Türkiye Genç İşadamları Yönetim Kurulu Başkanı Ali Yücelen, Türkiye ve dünya ekonomilerinde 2013 yılında yaşanan gelişmeleri değerlendirerek 2014 yılına ilişkin beklentilerini açıklaması Ocak ayında konuşulan konular arasındaydı. TÜGİAD Başkanı Yücelen, ekonomi dünyasının unuttuğu 24 Ocak kararlarını anımsayan tek işadamı oldu.
2014 yılının mevcut küresel koşullar altında sıkıntılı bir dönem olabileceğini dile getiren Yücelen; etkili önlemlerin zaman yitirmeden alınmasının önemine değinerek, ihracat niteliğinin arttırılması için ‘Süper Kobi’ yaklaşımının tartışılmasını istemesi ile de ekonomi haberlerine konu edildi.
Amerikan Merkez Bankası (FED) hakkında, Ocak ayı boyunca 18.258 haber yapıldı. Ocak ayında siyasi tansiyonun yüksek oluşu, ABD Merkez Bankası FED'in varlık alımlarını daraltma kararları ile aynı zamana denk gelince, doların tansiyonu bir anda yükselişe geçti. Dolar küresel bazda değer kazanırken, Türk Lirası’nın dolar karşısında engellenemeyen düşüşü, Ocak ayında ekonomi sayfalarında yer edindi.
Borsa İstanbul, 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonundan sonra para çıkışı olduğu yönündeki çıkan iddialar ile gündeme geldi. Yolsuzluk ve rüşvet operasyonu kapsamında çıkan haberler, borsayı da vurdu. Ocak ayında hareketli günler geçiren Borsa İstanbul, geçtiğimiz 18 ayın en düşük seviyelerine kadar ulaştı. Borsa İstanbul 17.615 haber adediyle gündemde yer aldı.
Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch, Türkiye'deki siyasi krizin kalıcı güçlüklere işaret ettiğini, gelişmelerin 'BBB-' olan notu etkilemediğini belirtti. Fitch, "Son gelişmeler Türkiye'nin BBB- olan kredi notunu etkilemedi" hakkında yapılan açıklamada, "Krizin, yatırımcıların Türk varlıkları üzerindeki risk primini arttırdığını ve cari açığın Türk Lirası’nın rekor düşüş seviyelere gerilemesine neden olduğu" savunuldu.
Ocak ayında en çok konuşulanlar arasında Türkiye ile İran arasında 10 yıldır müzakereleri süren tercihli ticaret anlaşması oldu. Anlaşmayla birlikte yeni dönemde, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilere ivme kazandırılması, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi ön görülüyor.
IMF Başkanı Christine Lagarde, 2014 yılında gelişmiş ülkelerin, Merkez Bankalarındaki politikaların gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerini zora sokabileceği uyarısında bulunmasıyla dikkatleri üzerine çekti. Lagarde, zengin ülkelerdeki ekonomi politikalarındaki değişikliğin uluslararası finans dünyasında çalkantılara neden olurken gelişmekte olan ülkeleri de olumsuz etkileyebileceğini açıklaması, Ocak ayında ekonomi haberlerinde konuşulan konular arasında yer aldı.
Medya Takip Merkezi’nin Ocak ayı raporuna göre ekonomi medyası ihracata olan ilgisini sürdürdü. Türkiye'nin Aralık ayında ihracatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,8 artışla 12 milyar 996 milyon dolar, 2013 yılının tamamında ise yüzde 0,01 artışla 151 milyar 707 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiği haberleri, basında geniş yankı buldu.