- 19 Temmuz 2021 Pazartesi 12:11

Bakan Varank: “Uzay aracımızın tasarımına başladık”

A
A
A
Bakan Varank: “Uzay aracımızın tasarımına başladık”

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Sonda Roket Sistemi’nin (SORS) Sinop’taki fırlatma testine katıldı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Sonda Roket Sistemi’nin (SORS) Sinop’taki fırlatma testine katıldı. Adım adım Ay misyonuna yaklaştıklarını kaydeden Bakan Varank, insansız uzay aracının tasarımına başladıklarını açıkladı.


Cumhuriyet’in 100. yılında Ay’a gönderilecek insansız uzay aracında kullanılması planlanan hibrit motor teknolojisi ile geliştirilen Sonda Roket Sisteminin (SORS) uçuşlu testleri başarıyla tamamlandı. Bakan Varank, SORS’un Sinop’ta yapılan fırlatma testine katıldı. Adım adım Ay misyonuna yaklaştıklarını kaydeden Bakan Varank, insansız uzay aracının tasarımına başladıklarını açıkladı.


Bakan Varank, hibrit roket teknolojileri ile yapılan çalışmaları yerinde görmek üzere Sinop’ta temaslarda bulundu. Varank, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığının iştiraki olan Delta V Uzay Teknolojileri AŞ’nin geliştirdiği SORS’un fırlatma testleri için Sinop Test Merkezi’ni ziyaret etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 9 Şubat’ta ilan ettiği Milli Uzay Programındaki hedeflere ilişkin çalışmalar aralıksız sürüyor. Programın en önemli kısa vadeli hedefi ise 2023 yılında milli ve özgün teknolojileri kullanarak Ay’a bir uzay aracıyla sert iniş gerçekleştirmek. Türk mühendislerinin bu amaç doğrultusunda gece gündüz demeden çalıştığı belirtilirken, uzayda ateşlenecek roketlerin motorları dahil tüm ayrıntılar üzerinde de titizlikle durulduğu ifade edildi.


Ziyarette Varank’a Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Sinop Valisi Erol Karaömeroğlu, AK Parti Sinop Milletvekili Nazım Maviş, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, KOSGEB Başkanı Hasan Basri Kurt, Delta V Genel Müdürü Arif Karabeyoğlu ve SSTEK Savunma Sanayi Teknolojileri A.Ş Genel Müdürü Ahmet Çağrı Özer eşlik etti. Varank, fırlatma öncesinde test alanını inceledi. SORS’un montaj ve uçuş öncesi hazırlık aşamaları hakkında bilgi aldı.



“Uzay aracımızın tasarımına başladık”


Milli Uzay Programı’nın hedeflerinden birinin 2023’te Ay’a sert iniş gerçekleştirmek olduğunu anımsatan Varank, “Şu an da uzay aracımızın tasarımına başladık. Buradaki nihai hedef hibrit motorlu roketlerle beraber 100 km dediğimiz uzay sınırını aşabilmek. Bu motoru biz test edebilirsek uzayda buna bir tarihçe kazandırabilirsek bu hibrit motorlarla uzay alanında önemli bir açılım yakalamış olacağız. Bu alanda Türkiye bir adım öne çıkmış olacak. Adım adım aya yaklaşıyoruz. Ay misyonundaki hedeflerimize yaklaşıyoruz” dedi.


Varank, Milli Uzay Programındaki diğer bir hedef olan Türk uzay insanını uzaya göndermek konusunda da süreci hızlandıracaklarını belirterek bu göreve verilen ilginin farkında olduklarını aktardı. TUA Başkanı Yıldırım da Milli Uzay Programı’ndaki 10 hedefin tamamında ilerleme kaydettiklerini ifade ederek, “2030 yılına geldiğimizde Türkiye bir uzay gücü olarak yerini alacak dünyada 7-8 ülkeden biri olacak” diye konuştu.



10’dan geriye sayıldı


Bakan Varank ve beraberindekiler, oksitleyici olarak sıvı oksijen kullanan sondanın fırlatma öncesi dolum süreci ve diğer hazırlıklarının tamamlanmasının ardından fırlatma kontrol binasına geçti. Burada yapılan son güvenlik kontrollerinin ardından 10’dan geriye sayıldı ve SORS’un fırlatma testi yapıldı. Varank’ın komutuyla fırlatılan sonda roketi, Sinop’ta yapılan testi başarıyla geçti. Delta V’nin, roketin irtifasının arttırılmasına ilişkin çalışmaları devam ediyor. SORS büyütülen tankı ile daha fazla oksitleyici kapasitesine sahip olacağı aktarıldı. Böylelikle fırlatılan roket 100 kilometreden çok daha yüksek irtifalara da ulaşabilecek. İmalatı tamamlanan büyük oksitleyici tankının yer testlerinin Ağustos’ta yapılması, Eylül’de yapılacak fırlatmalarda kullanılması hedefleniyor. Delta V tarafından geliştirilen ve uzay sınırını aşacak SORS’un itki sistemi dikey ateşleme testi ve ‘Ay’a Sert İniş’ görevinde kullanılması planlanan hibrit roket motorunun testi nisan ayında yapılmış, testler tam başarıyla sonuçlanmıştı.



‘Uzay ortamında test edilecek’


SORS, hibrit roket motorları konusunda Türkiye’nin ulaştığı başarı ve teknolojik yetkinliği göstermesi yanında, Ay görevi için de önemli bir yapı taşı olacak. Ay görevinde kullanılacak hibrit motorun kritik bileşenleri, SORS sistemi ile uzay ortamına çıkarılıp test edilecek ve uzay görevleri için uygunlukları teyit edilecek. Hibrit roket motorları katı yakıt ve sıvı oksitleyicinin bir araya getirilmesi ile elde edilen yenilikçi roket sistemleri olup, katı ya da sıvı sistemlerde bulunmayan emniyetin, maliyet ve daha çevreci olma avantajlarına sahip olduğu belirtildi.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
İzmir Sığacık’ta İsmail Yetişkin coşkusu Yerel seçim öncesi halk buluşmalarını sürdüren CHP’li Seferihisar Belediye Başkanı ve Başkan Adayı İsmail Yetişkin, Sığacık’ta miting yaptı. Binlerce kişi tarafından karşılanan Yetişkin, vatandaşlardan destek istedi. Yeni dönemde tekrar aday gösterilen CHP’li Seferihisar Belediye Başkanı İsmail Yetişkin, seçime günler kala çalışmalarını sürdürüyor. Mahallelerde miting düzenleyerek vatandaşlara seslenen İsmail Yetişkin’in son durağı Sığacık oldu. CHP Seferihisar İlçe Başkanı Rahmi Tezel Çınar ve CHP’li belediye meclis üyesi adaylarında hazır bulunduğu miting öncesi binlerce kişi, ellerinde Türk bayrakları ve meşalelerle destek yürüyüşü düzenledi. Sığacık’ta düzenlenen mitingde ise binlerce kişi alanı doldurdu. Yetişkin’in sözleri sık sık sloganlarla kesilirken, “Seferihisar goca başkanla emin ellerde”, “Sen, ben yok, biz varız" dövizleri dikkat çekti. Adaylığını geri çeken ve Yetişkin’e desteğini açıklayan Gelecek Partili Halil Budak da, mitinge katılanlar arasında yer aldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi önceki dönem Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da, İsmail Yetişkin’e destek vererek vatandaşlardan oy istedi. Vatandaşlara seslenen İsmail Yetişkin, Sığacık ile ilgili diğer adayların söylemlerine tepki gösterdi. Yetişkin, "2009’dan sonra Sığacık nereden nereye geldi? 15 yılda Avrupa’dan Amerika’dan turistlerin geldiği bir turizm merkezi oldu. Kimin döneminde yapıldı bunlar? Tabi ki Cumhuriyet Halk Partisi döneminde. Hiç merak etmeyin. Sığacık bundan sonra da Cumhuriyet Halk Partisi ile cennet gibi olmaya devam edecek" diye konuştu. Yetişkin, “Şimdi benim karşımda iki AK Parti adayı var; biri asil, biri yedek. Asil AK Parti adayı ’Sığacık’ı turizm cenneti yapacağız’ diyor. Siz cenneti bırakın, önce elimizden aldığınız Girlen’i yapın. Ben size söyleyeyim; Girlen’e bir çivi çakmadılar, bundan sonra da çakmayacaklar" dedi. Memleket Partisi adayını eleştiren Yetişkin, "Bu dördüncü adaylığı. Artık bir kendine parti kurup aday olmadığı kaldı. Onu da gelecek dönem yapar herhalde. Şimdi bu aday biliyorsunuz 1999’dan 2009’a kadar belediye başkanlığı yaptı burada. O günden beri de her seçimde aday. 2014 ve 2019’da AK Parti’den aday oldu" diye aktardı. Yetişkin, şöyle devam etti: "Biz 5 yıl boyunca yine işimiz gücümüz Seferihisar diyeceğiz. Sen ben yok, biz varız. Sen olmazsan bir eksiğiz. Sen varsan tamamız. Şundan emin olun; biz kazanacağız, önümüz aydınlık, önümüz zafer."
Rize Mahkemeden deterjana dayanıklı olmayan mutfak tezgahına ‘ayıplı mal değil’ kararı Rize’de yaşayan bir vatandaşın deterjana dayanaklı olmayan mutfak tezgahı nedeniyle açtığı davada mahkeme, mutfak tezgahı için "Ayıplı mal değil" kararı verdi. Rize’de yaşayan Alaattin G., satın aldığı mutfak tezgahının yemeğe ve bulaşık deterjanına maruz kaldığında aşınma yaptığını ve kendisine ayıplı mal satıldığını öne sürerek tezgahı yaptırdığı kişiye dava açtı. Mahkeme, tezgahta kullanılan mermerin sıradan deterjanlarda dahi yüzeyinin bozulabilecek taşlardan olduğunu ancak kullanım hatasından kaynaklı bu duruma geldiği tespiti gerekçesiyle davanın reddine hükmetti. Alaattin G.’nin avukatı ise ‘’Suya ve deterjana dayanıklı olmayan mutfak tezgahının ayıplı olmadığına karar verildi. Mahkeme, fıkra gibi bir karar vermiştir’’ dedi. Rize’de yaşayan Alaattin G., 2022 yılında mutfağı için Halil İbrahim O.’ya tezgah yaptırdı. İddiaya göre, Alaattin G.’nin yaptırdığı yeni tezgahında en ufak bir yemek dökülme sonucu iz kaldı ve kısa bir süre içinde tezgahta aşınma meydana geldi. Bunun üzerine Alaattin G., avukatı Emrullah Gözcü aracılığıyla Pazar Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak tezgahı satın aldığı Halil İbrahim O.’ya dava açtı. ‘’Tezgahın ayıplı olduğu üzerine yoğurt döküldüğünde dahi leke tutmasından anlaşılır niteliktedir’’ Mahkemeye sunulan dava dilekçesinde, ‘’Mutfak için olağan kullanıma uygun, her evde kullanılan temizlik ürünleri dışında herhangi bir kimyasal madde kullanmıyorum. Tezgahımı alanında uzman bir ustaya gösterdim. Aldığım yazıda, kullanılan mermerin mutfak tezgahı olma niteliğinde ve materyalinde olmadığı ifade edildi. Tüketici olarak bu ürünü satın alırken herhangi bir leke tutmayacağı, aşınma yaşanmayacağı tarafımıza söylenmiş, kısa bir süre sonra da fotoğraflardan görüleceği üzere tezgahta aşınmalar meydana gelmiştir. Tezgahın ayıplı olduğu üzerine yoğurt döküldüğünde dahi leke tutmasından anlaşılır niteliktedir. Mahkemece uzman mühendis bilirkişi olarak görevlendirilerek tezgahın ayıplı olup olmadığının tespitini istiyorum’’ ifadelerine yer verildi. Bilirkişi tezgahta kullanılan mermerin suya ve güneşe dayanıklı olmadığını ancak kişisel kullanıma bağlı bozulmalar olduğuna karar verdi Tezgahın ayıplı olup olmadığının tespiti için dava dosyası bilirkişiye gönderildi. Hazırlanan bilirkişi raporunda, “Yapılan incelemede mutfak tezgahında kullanılan mermerin ‘verde guatemala’ adıyla bilinen Hindistan menşeli yeşil renkli bir mermer olduğu ve bu malzemenin yüzeyinin çok hassas olduğu, suya ve güneşe karşı dayanıklı olmadığı görülmüştür. Tezgahın kimyasal birleşimli malzeme değil sıradan kullanımı olan deterjanlarda dahi yüzeyinin bozulabilecek taşlardan olduğu, keşif sırasında da mermerin kenarında ve yüzeyinde matlaşma ve bozulma olduğu, bu kısımlarında kimyasal birleşimli bir maddeye maruz kaldığı gözlemlenmiştir. Mutfak tezgah mermerinin üretimden kaynaklı bir hatasının olmadığı, kişisel kullanıma bağlı olarak temizlik ürünlerinden ve malzemenin yapısından kaynaklı yüzeyinde bozulmalar meydana gelmiştir” denildi. Dava reddedildi: ‘’Kullanım hatasından dolayı bu duruma geldiği tespit edilmiştir’’ Kararını açıklayan Pazar (Rize) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, ürünün ayıplı mal olmadığı gerekçesiyle Alaattin G.’nin davasını reddetti. Mahkeme gerekçeli kararında, ‘’Bilirkişi, tezgah için kullanılan mermerin suya ve güneşe karşı dayanıklı olmadığı, sıradan deterjanlarda dahi yüzeyinin bozulabilecek taşlardan olduğu ancak bazı kısımların kimyasal birleşimli bir maddeye maruz kaldığı ve üretimden kaynaklı bir hata olmadığı yönünde görüş vermiştir. Mutfak, tezgah mermerinin kişisel kullanıma bağlı temizlik ürünlerinden ve malzemenin yapısından kaynaklı yüzeyinde bozulmalar meydana gelmiştir. Mahkemece yapılan inceleme sonucunda ürünün ayıplı mal niteliğinde olmadığı, cinsi gereği kullanım hatasından dolayı bu duruma geldiği tespit edildiğinden davanın reddine karar verilmiştir’’ ifadelerine yer verdi. ‘’Fıkra gibi bir karar’’ Karara itiraz eden Alaattin G.’nin avukatı Emrullah Gözcü, “Suya ve deterjana dayanıklı olmayan mutfak tezgahının ayıplı olmadığına karar verildi. Devletimiz reform üstüne reform yapsın, kanunu uygulayanlar düzelmedikçe sonuç adaletsizlik. Mahkeme, fıkra gibi bir karar vermiştir” dedi.