Antalya Ticaret Borsası (ATB) tarafından hasat öncesi Hububat Sektörel Analiz Toplantısı düzenlendi. ATB Başkan Yardımcısı Halil Bülbül, Türkiye’de buğday konusunda bir kıtlıktan bahsedilemeyeceğini vurguladı.
ATB Başkan Yardımcısı Halil Bülbül moderatörlüğünde çevrimiçi yapılan toplantıya, ATB 1. Meslek Komitesi üyeleri, hububat sektörünün paydaşları ve kamu kurum temsilcileri katıldı.
ATB Başkan Yardımcısı Halil Bülbül, hububat hasadı öncesinde sanayici, tüccar ve üreticilerin durum, beklenti ve önerilerini dinlemek üzere toplantıyı düzenlediklerini belirterek, toplantının verimli geçmesini diledi. Antalya’nın sebze ve meyve ağırlıklı tarıma geçse de geçmişte pamuk, nohut, susam ve buğday ekiminin yapıldığı bir bölge olduğunu hatırlatan Halil Bülbül, Antalya’da 15 bin ton civarında buğday üretiminin yapıldığını kaydetti. Bülbül, “Borsa olarak hem geçmişimize olan saygı hem de Korkuteli ve Elmalı başta olmak üzere Serik ve Aksu gibi ilçelerimiz için ciddi bir ekonomik gelir kaynağı olması nedeniyle buğdayı önemsiyoruz” dedi.
“Söylemlerin etkisiyle fiyat oynaklığı var”
TMO Eski Genel Müdürü ve İK Tarım Üssü Kurucusu İsmail Kemaloğlu, dünyada ve ülkedeki buğday, arpa, mısır üretimiyle ilgili bilgiler verdi. Buğdayda dünya genelinde 775 milyon ton rekolte beklentisi olduğunu belirten Kemaloğlu, Hindistan’daki yağışlar nedeniyle yaşanan kayıplar, Ukrayna’da yaşanan savaş nedeniyle ekim yapılmaması ya da bitkisel mücadelenin yapılamaması nedeniyle yaşanan kayıplar gibi nedenlerle geçen yıla göre buğdayda 4-5 milyon ton azalmanın yaşanacağını kaydetti. Kemaloğlu, “Dünyada üretime dayalı bir kıtlık yok” dedi.
Türkiye’de buğday ekiminde yüzde 10 azalma olduğunu belirten Kemaloğlu, bir kıtlıktan ise bahsedilemeyeceğini vurguladı. Kemaloğlu, “Yeni hasat dönemine girerken bir kıtlık, yokluk beklemiyoruz. Sadece söylemlerin etkisiyle fiyatlarda oynaklık bekliyoruz” dedi. Arpada 145 milyon ton üretim varken 150 milyon tona yakın tüketim olduğunu belirten Kemaloğlu, “Arpada da 5-6 milyon ton civarında eksik ile hasada giriliyor ancak stok var” dedi. Kemaloğlu, mısırda 1.2 milyar tonun üzerinde mısır üretilirken, 1 milyar 190 milyon ton tüketim olduğuna dikkat çekti.
“Çiftçi fiyat bekliyor”
Bakanlar Kurulu sonrasında üreticinin buğdayda fiyat açıklanmasını beklediğini ancak açıklanmadığını belirten Kemaloğlu, belirsizliğin giderilmesi için fiyatın bir an önce açıklanması gerektiğini kaydetti. Kemaloğlu, buğday fiyatının 6 TL’nin altında açıklanmaması gerektiğini söyledi.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin 3 milyon hektar ekilmeyen boş alan olduğunu açıkladığını anımsatan Kemaloğlu, “Türkiye ekemediği alanı ekse bile buğdayda ithalatı konuşmayacağız, arz fazlasını konuşacağız” dedi. Türkiye’nin ovalarının çok yıllık bitkilere döndüğüne dikkat çeken Kemaloğlu, “Bu tarımımız için büyük bir tehlike. Biz artık ekilen alan değil dikilen tarımla muhatap oluyoruz. Stratejik olan hububat varken, narenciye, muz, fındık, gibi bitkilere döndük” dedi. Kemaloğlu, hububat üretiminin hayvancılık sektörü için önemini de belirtirken, üreticinin hem hububat üretimine yönlendirilmesi hem de desteklenmesi gerektiğini vurguladı. Kemaloğlu, “Ekilen stratejik diyorsun, dikilene destek veriyorsun. Burada analitik düşünmeye ihtiyaç var” dedi.
“8 buçuk TL’nin altındaki fiyat çiftçiyi küstürür”
Ziraat Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. Dursun Büyüktaş, 1 kilogram buğdayın üretim maliyetinin 4.5 TL olduğunu, üzerine yüzde 25 çiftçi maliyeti koyduğunda 5.5 TL, üzerine bir de tarımsal enflasyon konulduğunda buğday fiyatının 8 TL 50 kuruşun altında açıklanmaması gerektiğini vurguladı. Büyüktaş, “Buğdayda 8.5 TL’nin altında açıklanacak fiyat, çiftçiyi küstürür” dedi. Geçen yıla göre mazotta 3 kat, gübrede 4.5 kat artış olduğuna dikkat çekti.
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taner Akar, erken hasat yapılması halinde ciddi kayıp olacağını belirterek, “14 nemin altında biçilmemesi konusunda dikkat edilmeli. Nemli biçilen buğdayda depolama sorunu yaşarız olan buğdayı da kaybederiz” dedi. Akar, bütün bölgeleri dolaştığını ve gübre kullanmamaktan kaynaklı verim ve rekolte kaybı beklendiğini söylerken, “Türkiye buğday sorununu çözmeden tarımın sorununu çözülmeyecek” dedi. Akar, buğday üretiminde suyun kullanımı ve planlamasının önemini vurgularken, “Eğer buğdayı sular ve gübrelersek verim ve rekoltemiz artar. Bu stratejik ürünümüzü, analitik yaklaşımlarla nasıl ileriye götürürüz ona bakmak lazım” dedi.
Ziraat Odası Antalya Şube Başkanı Nazif Alp, çiftçinin büyük çoğunluğunun gübre ve mazot fiyatları nedeniyle ekim yapmadığını belirterek, “Hükümet girdi maliyetleriyle ilgili önlem almazsa seneye ekim daha da azalır” uyarısında bulundu.
“Çiftçiyi hububata yönlendirmeye çalışıyoruz”
Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Safinaz Arslan, hububat üretimini artırmak için yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdi. Geçen yıl 148 ton buğday tohumu dağıttıklarını, bu yıl 150 ton buğday tohumlu dağıtacaklarını kaydeden Arslan, “Sertifikalı tohum desteğiyle çiftçimizi destekliyoruz. Çiftçiyi hububata yönlendirmeye çalışıyoruz” dedi.
ATB 1. Meslek Komitesi Başkanı Yusuf Sarıcalar, bu yıl Korkuteli bölgesinde hububatta kullanılan gübre miktarının azaldığını, ekinde boy sorunu olduğunu söyledi. Sarıcalar, artan maliyetler nedeniyle buğday ekiminde de azalış olduğunu kaydetti. ATB 1. Meslek Komitesi üyesi Ahmet Yılmaz, hububatta fiyat belirsizliğinin üretici için büyük sıkıntı olduğunu belirterek, “Devletimiz fiyat açıklamada çok geç kalıyor. Mazot, gübre gibi girdi maliyetlerimiz belli. Buğdayda kilogram başına 8 TL fiyat beklentimiz var” dedi. Komite üyesi Murat Köseoğlu da sahilde sertifikalı tohum ekiminde yüzde 40 azalma olduğunu belirterek, erken hasadın neden olduğu nem sorununa dikkat çekti.
