3000 yıllık bir kültüre sahip, doğal kök boya ve yünden üretilen dünya’ca ünlü Sındırgı Yağcıbedir Halıları geleceğe ışık tutmaya devam ediyor.
Coğrafi işareti Sındırgı Belediyesine ait Yağcıbedir halıları her deseninde ayrı bir hikâyeyi barındırdığı gibi doğallığıyla da ilçenin geleceğine yön veriyor. Yağcıbedir halılarının yün iplerini boyamak için kullanılan bitkilerin 1800’lü yıllarda kök boya bahçelerinde yetişmesine rağmen son zamanlarda unutulmaya yüz tutan kültür yeniden hayat buluyor.
Kökboyanın yapımının zor olması, otların temin sıkıntısı ve ilmini bilenlerin sayısının azalması son yıllarda kullanımını da azalttı. Bu kültürü, doğal ve sağlıklı üretimin gelecek nesillere aktarılması, yaygın halde kullanılması adına harekete geçen Sındırgı Belediyesi kök boya bahçelerinin yeniden kurulması, kullanım alanlarının yaygınlaştırılması adına proje geliştirdi.
Bebek ve çocuk kıyafetlerinde de doğal kök boya kullanılacak
2 milyon 200 bin lira bütçe ile kabul gören “ Sındırgı Doğal Boya ve İnavosyon Merkezi “ projesi kapsamında kurulacak Yağcıbedir halılarının iplerini boyamak ve jeotermalle birlikte dev kazanlarda boya kültürünü aktaracak kök boya bahçelerinin yanında, bebek ve çocuk kıyafetlerinin üretimi için atölye kurulacak. Pamuk ve yünler de doğal kök boya kullanılarak üretilerek sağlıklı bir ürün ortaya çıkarılacak.
Yıllardır kökboyaları kullanarak Yağcıbedir halılarını dokuyan, kök boya üretim ilmini bilen son ustalardan olan Hanife Avcı da bu kültürün gelecek nesillere aktarılması gereken önemli bir hadise olduğunu belirtti. Kurulacak kök boya bahçeleri ve üretim atölyesinde de Avcı gelecek nesillere üretim aşamalarını aktaracak.
Yağcıbedir halısının kültürü ve doğallığıyla her alanda geleceğe ışık tuttuğunu belirten Sındırgı Belediye başkanı Ekrem Yavaş “ Coğrafi işareti Sındırgı Belediyesine ait olan Yağcıbedir el dokuma halıları 3000 yıllık bir geçmişe sahip. Bu geçmişin de aslında bir sürü izleri var. Yaptığımız araştırmalara göre Sındırgı’da, temettuat defterlerinde 1800’lü yıllarda Sındırgı merkez ve beş ayrı mahallede kök boya bahçelerinin kurulduğunu gördük. Aslında bu çok önemli bir hadiseydi. Geçmişinde Yağcıbedir’in ham maddesini, boyar maddesini çivit otunu, ribua denen kökboyasını üretebilecek merkezler bulunması bu işin aslında geçmişte ne kadar profesyonel manada devlete vergi verebilecek bir boyutta yapıldığını gösteriyordu. Sındırgı’nın bu yağcıbedir halısı, özellikle lacivert gibi, kırmızı gibi, narınç gibi özel renklerini acaba başka bir alanlarda nasıl kullanabiliriz. İstihdama nasıl dönüştürebiliriz. Geçmişle gelecek arasında bir köprüyü nasıl sağlarız, anlamında çalışmalarımızı yıllardır devam ettiriyoruz. Şimdi de bunları bir çocukların veya bebeklerin kıyafetlerinde bir boyuta nasıl taşırız onu düşünmeye başladık. Bu konuda tıbbi aromatik bitkilerle alakalı, kök boya bahçeleri ile ilgili çalışmaları artık biraz daha büyüttük” dedi.
İstihdama da katkı sağlayacak proje hayat bulacak
Bu projenin aynı zamanda istihdama da katkı sağlayacağını belirten başkan Yavaş “ Bu büyütmemizin neticesinde, şükürler olsun ki yaptığımız bir proje, “ Sındırgı Doğal Boya ve İnavosyon Merkezi “ projesi 40 proje arasında ilk dörde kalarak bakanlığa sunuldu. 2 milyon 200 bin lira gibi bir bütçesi var. Bu bütçe ile bizler Sındırgı’da tekrar boya bahçelerini kurmaya başlayacağız. Kurduğumuz bu boya bahçelerini kazanlarda Jeotermal su ile değerlendirerek, hem halı ipini yünleri boyayarak, hem de pamuk veya doğal diğer malzemelerden oluşan, bebek kıyafetlerini boyayarak özellikle bu COVİD 19 sürecinde insanların Sındırgı’dan bu ürünleri almalarını sağlayacağız. Bununla alakalı da istihdam sağlayacağız. Atölye kuracağız ve atölyede bebek kıyafetleri, hatta çocuk kıyafetleri üretilmesine fırsat doğacak. Tekstil memleketine dönüşecek. Yani Yağcıbedir halısının boya kültürünü, tekstile dönüştürme projesi aslında bu proje. Strateji geliştirme müdürlüğümüzün bir projesiydi. Balıkesir Üniversitesi, Aydın Üniversitesi, Sındırgı Kaymakamlığı ve Balıkesir Büyükşehir Belediyesi de proje paydaşımız oldular. Bize destek verdiler. Sındırgı’yı geliştirebilecek, geçmişle gelecek arasında da bağlar kurularak bir şehir büyümesini sağlayabilecek bir proje ilçemize hayırlı olsun“ dedi.
