Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Pak-Türk Proje bazlı anlaşması kapsamında Bartın Üniversitesi ile Pakistan’ın Government College Lahore Üniversitesi (GCU) arasında yapılan "Biyoetanolün Maliyet Etkin Pilot Ölçekli Üretimi" başlıklı projenin ilk yılı başarıyla tamamlandı.
Bartın Üniversitesi ile Pakistan’ın Government College Lahore Üniversitesi (GCU) arasında biyoyakıt üretimi konusunda yapılan araştırma projesinde bir yıl geride kaldı. Pakistan Yüksek Eğitim Komisyonu ve Türkiye Yüksek Öğretim Kurulu sponsorluğunda ‘Pak-Türk Ortak Araştırma Programı’ kapsamında 3 yıllığına onay alan projeyle, düşük maliyetli biyoetanol üretimi hedefleniyor.
Araştırmacı hareketliliğine dayanan proje kapsamında geride bırakılan bir yılın başarıyla tamamlandığını belirten Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı, Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Ahmet Karadağ, “Proje öngörüldüğü gibi başarılı bir şekilde devam etmektedir. Selülaz ve hemiselülaz genlerinin klonlanmasını ve bu enzimlerin ekspresyonunu içeren araştırmalarla projenin ilk yılı başarıyla tamamlanmıştır. Gelecek yıl enzimlerin saflaştırılması ve karakterizasyonu üzerine yoğunlaşılacaktır. Ayrıca, enzimlerin büyük ölçekli üretimi yapılacaktır.” dedi.
Fındık kabuğu, fındık züyufu (koçanı) ve orman gülü biyoetanole dönüştürülecek
Projede, fındık kabuğu, fındık züyufu (koçanı) ve orman gülü kullanılarak düşük maliyetli biyoetanol üretimi gerçekleştirileceğinin altını çizen Prof. Karadağ, “Bu projenin ana fikri bitki biokütlelerinde bulunan selüloz ve hemiselülozu glikoz, ksiloz, galaktoz, mannoz, rhamnoz vb. basit şekerlere dönüştürmektir. Bu amaçla, biyokütle toz haline getirilecek ve alkali, asit veya buharla ön işlemden geçirilecektir. Selüloz ve hemiselüloz içerikleri, daha sonra Clostridium clariflavum adlı mikroorganizmadan üretilen selülaz ve hemiselülaz enzimleri ile muamele edilecektir. Selülaz enzimlerinin üretimi, gen klonlama işlemi ile sağlanacaktır. Selülazlar ve hemiselülazlar, uzun selüloz ve hemiselüloz zincirlerini basit şekere dönüştürürler. Bu şekilde üretilen basit şekerler daha sonra, karbon kaynağı olarak şeker kullanan bir maya olan Saccharomyces cerevisiae kullanılarak etanole dönüştürülecektir. Bu şekilde üretilen etanol biyoyakıt olarak kullanılacak ve benzine ilave edilecektir. Bu, petrole olan bağımlılığı azaltmaya ve çevre kirliliğinin azaltılmasına da yardımcı olacaktır.” şeklinde konuştu.
Ülke ekonomilerine değer katacak bir proje gerçekleştiriliyor
Gerçekleştirilen projenin ekonomik anlamda önemli olduğunu da ifade eden Prof. Karadağ, “Pakistan ve Türkiye, ham petrol ithalatı için büyük miktarda harcama yapıyor. Yenilenebilir enerji teknolojilerini, özellikle biyoyakıt üretimini teşvik ederek, her iki ülke de ham petrol ithalatı için harcanan dövizden kaydadeğer tasarruf sağlanabilir.” dedi.
“Öğrenci ve öğretim üyesi değişimi yapılıyor”
Prof. Karadağ, her iki ülkeden öğrenci ve öğretim üyelerinin bu programdan faydalandığının da altını çizerek “Geçen yıl, GCU’dan doktora öğrencisi Attia Hamid, Bartın Üniversitesini ziyaret etmiş ve araştırma çalışmalarını yapmıştı. Bu yıl da Fen Fakültesi Biyoteknoloji Bölümünde Dr. Öğr. Üyesi Hasan Ufuk Çelebioğlu ve Yüksek Lisans Öğrencisi Özgenur Dinçer Eylül 2019’da Lahor, Pakistan’daki GCU’yu ziyaret edecekler.” diye konuştu.
Bir yıllık süreç başarıyla tamamlandı
Geçtiğimiz yıl Prof. Dr. Karadağ, Lahor, Pakistan’daki GCU’yu ziyaret ederek projenin ilerlemesini gözden geçirmişti. Bu kapsamda, Pakistan Türkiye Başkonsolosu Emir Özbay’ın baş konuk olarak davet edildiği bir bilgilendirme semineri düzenlenmişti.
Benzer şekilde, Pakistan tarafının Proje Yürütücüsü Dr. Muhammad Nauman Aftab, 24 Nisan 10 Mayıs 2019 tarihleri arasında Bartın Üniversitesi’nde Fen Fakültesi Biyoteknoloji laboratuvarında biyoetanol çalışmalarına katılmıştı. Dr. Nauman ve Karadağ bu kapsamda Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun’u da ziyaret ederek GCU, Pakistan ve Bartın Üniversitesi arasındaki iş birliklerinin artırılması ve geliştirilmesine yönelik görüş alışverişinde bulunmuşlardı.
Öte yandan, Dr. Aftab ziyaretler kapsamında Fen Fakültesi Biyoteknoloji Bölümü öğrencilerine ‘Yenilenebilir Enerjiler’, ‘Biyoyakıtlar’, ve ‘Geri Dönüşüm’ hakkında ders vererek çeşitli bilgilendirmelerde de bulunmuştu.
