Bitlis Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün "Fıstık Yetiştiriciliğini Geliştirme” projesi kapsamında bıttım ağaçları üzerine Siirt fıstığı aşılanarak ekonomiye kazandırılıyor.
İl merkezi, Hizan ve Mutki’ye bağlı 40 köyde yabani bıttım ağaçlarını fıstık ağaçlarına dönüştürmek amacıyla başlatılan aşılama çalışmaları meyvelerini vermeye başladı. Bitlis merkeze bağlı Siirt sınırında bulunan Ayrancılar köyünde 2015 yılında aşılanan bıttım ağaçlarından verim alınırken, köyde bulunan yaklaşık 4-5 bin ağaca ise yeni aşılar yapılıyor. Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından açılan aşı kursuna katılan köylüler, ilk zamanlarda aşı ustası yardımıyla aşı yaparken şimdi ise kendi bıttım ağaçlarına aşılarını yapıyor.
2012 yılında Hizan’da başlatılan proje kapsamında ise Hizanlı köylüler verimlerini almaya başlarken, merkez ve Mutki’ye bağlı bazı köylerde ise aşılama çalışmaları yürütülürken yavaş yavaş mahsul alınmaya başlandı. Bitlis Tarım ve Orman İl Müdürlüğünde görevli ziraat mühendislerinin de hemen hemen her gün köylere giderek kontrol ettiği aşılama çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor.
“4 yılda ortalama 80 bin civarında aşı gözü yapılmıştır”
Bu yıla kadar toplamda 80 bin civarı aşı yapılan bıttım ağacı sayısının il genelinde yaklaşık 750 bin civarında olduğu ifade eden Ziraat Mühendisi Muhammet Bozdemir, Siirt fıstığının Antep fıstığına oranla daha iri ve yağlı olduğunu ve önümüzdeki yıl 100 bin aşı yapmak istediklerini söyledi. Bozdemir, “Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak 2012’de Hizan’da başlamış olup 2014 yılında ise Mutki ve merkez köylerinde aşıya başladık. Merkez köylere 4 yılda ortalama 80 bin civarında aşı gözü yapılmıştır. Hedefimiz önümüzdeki yıl bu sayıyı 100 bine tamamlamaktır. Devamında diğer ilçelerin de durumuna bakarak sayıyı arttırmayı hedeflemekteyiz” dedi.
“Bugün aşılanan ağaç 3-4 yıl içinde meyve vermeye başlıyor”
Siirt fıstığının geçmişinin 15 yıl olduğunu sözlerine ekleyen Bozdemir, “Siirt fıstığı Antep fıstığından sonra son 15 yıldır popüler olan bir fıstıktır. Kökeni İran fıstığının kuzeni olup Antep fıstığında bir miktar büyük olup ve daha yağlı olmasıdır. Siirt fıstığı son 4 yılda yaptığımız aşılamalar sonucunda yeni yeni meyvelerini almış bulunmaktayız. Daha çok bıttım ağaçlarına aşılama yapıyoruz. Menengiç de olabiliyor ama bizim en çok uygun gördüğümüz bıttım ağaçları oluyor. Bitlis genelinde ortalama 500 ile 750 bin bıttım ağacının olduğunu tahmin ediyoruz. Halkı bu konuda bilinçlendirip Bitlis Tarım ve Orman İl Müdürlüğü olarak ek gelir sağlanması için bu projeyi elimizden geldiği kadar uygulamaya çalışıyoruz. Bu yıl aşılama çalışmalarımızı merkez ve Mutki köyleri olmak üzere 15 köyde sürdürüyoruz. Toplamda Hizan ile birlikte ortalama 40 köyde bu projeyi sürdürmeye devam edeceğiz. Köylüler, müdürlüğümüz bünyesinde açılan kurslara katılarak bir de Siirt’ten gelen aşı ustası sayesinde bunun kursunu aldılar. Dolayısıyla köylüler hem aşılamayı öğreniyorlar hem de kendi bıttım ağaçlarına aşı yapıyorlar. Bugün aşılanan ağaç 3-4 yıl içinde meyve vermeye başlıyor. 6-7 yıl arasında ise tam anlamıyla meyveye oturur” diye konuştu.
Hizan’da başlatılan projenin vatandaşların bilinçlenmesinden dolayı durdurulduğunu kaydeden Bozdemir, “Hizan’da 2012 yılında başlattığımız proje, vatandaşların tam anlamıyla bilinçlenmesinden dolayı durduruldu. Çünkü o bölgedeki köylüler ağaç başına 10 ile 30 kilo verim alıyor. Fıstığın şu anki satış fiyatına 50 lira dersek, bu da bir ağaçtan 500 ile bin 500 lira arası gelir almak demektir” ifadelerini kullandı.
“2015’in ilk mahsullerini almaya başladık”
Ayrancılar köyünde Siirt fıstığı yetiştiriciliği yapan Aydın Akdemir, Tarım ve Orman Müdürlüğü sayesinde köydeki bıttım ağaçlarını fıstığa dönüştürdüklerini söyledi. Akdemir, il genelindeki projeden kendi köylerinin de faydalandığını belirterek, şunları söyledi:
“Tarım ve Orman Müdürlüğünden yetkiler gelip alan taraması yaparak 2015 yılında bıttım ağaçlarını aşılamaya başladı. 2015’in projesi olan bıttım ağaçlarına ilk olarak erkek aşı yaptık, daha sonra dişiye çevirdik. İki yıldır da mahsul almaya başladık ve yavaş yavaş rayına oturuyor. Bu projeden bütün köylüler olarak faydalanmaya başladık. Şu anda köyümüzde proje dahilinde olan yaklaşık 5 bine yakın bıttım ağacımız var. Bu yıl yine yaklaşık 4 bin aşılama yaptık. Hemen hemen her sene bu sayı kadar aşılama yapıyoruz. 2015’in ilk mahsullerini de almaya başladık.”
