EKONOMİ - 26 Temmuz 2021 Pazartesi 12:27

Edirne Kırmızısı kök salıyor

A
A
A
Edirne Kırmızısı kök salıyor

Trakya Üniversitesi, Osmanlı döneminde casusluk olaylarına konu olduğu için "efsane renk" olarak da bilinen ’Edirne Kırmızısı’nın (Rouge d’Adrinople) elde edilmesinde kullanılan kök boya bitkisi ’rubia tinctorum’un yetiştirme alanlarını genişletiyor.

Trakya Üniversitesi, Osmanlı döneminde casusluk olaylarına konu olduğu için "efsane renk" olarak da bilinen ’Edirne Kırmızısı’nın (Rouge d’Adrinople) elde edilmesinde kullanılan kök boya bitkisi ’rubia tinctorum’un yetiştirme alanlarını genişletiyor.


Edirne Kırmızısı’na rengini veren Rubia tinctorum L. bitkisi, biri Trakya Üniversitesi Balkan Yerleşkesi, diğeri de Havsa Meslek Yüksekokulu olmak üzere iki ayrı arazide yetiştirilerek çoğaltılıyor


Edirne Kırmızısı’nın kent kimliğine kazandırılması adına Trakya Üniversitesi tarafından yürütülen çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Edirne Kırmızısı Stratejik Eylem Planı dâhilinde tarafından yetiştirilmeye başlayan Edirne Kırmızısı’nın hammaddesi Rubia tinctorum L. bitkisi, köklerini salmaya başladı. Balkan Yerleşkesi ve Havsa Meslek Yüksekokulu’nda toprakla buluşan kökboya bitkisi, yerel kalkınmaya destek veren bir ürün olarak Trakya Üniversitesi koordinasyonunda çoğaltılıyor.


Edirne Kırmızısı Stratejik Eylem Planı’nın alt başlıklarından olan “Bilimsel ve Akademik Çalışmalar” kapsamında geçtiğimiz yıl Ekim ayında Trakya Üniversitesi seralarında yetiştirilmeye başlayan Rubia tinctorum L. bitkisi, toprakla buluştuktan kısa bir süre sonra kök salmaya başladı. Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan ve Edirne Kırmızısı Projeler Koordinatörü, Özel Kalem Orkun Akman’la birlikte arazileri inceledi.



"Kökler, katma değeri olan bir ürüne dönüşecek"


Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, İlk olarak, Trakya Üniversitesi Genel Sekreterliği tarafından Balkan Yerleşkesi’ndeki 15 Temmuz Şehitler Yolu kenarında oluşturulan ve ilk aşaması tamamlanan “Kökboya Gen Bahçesi”ni ziyaret etti. Üç Edirne kökenli iki de İran kaynaklı genotiplerden oluşan yaklaşık 200 kökün ekildiği arazinin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Tabakoğlu, “Buradaki arazimiz, Edirne Kırmızısı’nın sadece bir kültürel ya da tarihi bir değer olmadığını, aynı zamanda bu kentin bir ekonomik değeri olacağının da bir göstergesi. Bu kökleri ekerek oluşturduğumuz farkındalık giderek büyüyecek ve çiftçilerimiz ile girişimcilerin aradığı, kente katma değer katan bir ürün haline dönüşecek.” dedi.


Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan ise Rubia tinctorum L. bitkisinin farklı kaynaklardan temin edilen popülasyonların da ilave edilmesi ile gen bahçesindeki koleksiyonunu genişleteceklerini ifade etti.


Daha sonra Havsa Meslek Yüksekokulu bahçesinde, bin adet Rubia tincotrum L. bitkisinin ekildiği araziyi ziyaret eden Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Park ve Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyeleri Dr. Öğr. Üyesi Sedat Karadavut ve Öğr. Gör. Adnan Çolak ile birlikte “Edirne Şartlarında Doğal Boya Bitkisi Kökboyanın (Rubia tinctorum L.) Tarımsal Potansiyelinin Belirlenmesi” isimli TÜBAP projesini yürüten Prof. Dr. Mustafa Tan’dan proje hakkında bilgi aldı.


Ziyaret sonunda Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan, aile büyüklerinin sandığından çıkan ve Balkan Savaşları yıllarından kalma Edirne Kırmızısı süslemeli kumaşı, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu’na takdim etti.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Ankara “Mahzen-30” operasyonlarında elebaşılığını Doğan Güney’in yaptığı (Yurt Dışı Firar) "Odacılar" olarak bilinen Organize Suç Örgütü çökertildi Batman merkezli 8 ilde Jandarma tarafından düzenlenen “Mahzen-30” operasyonlarında elebaşılığını Doğan Güney’in yaptığı (Yurt Dışı Firar) "Odacılar" olarak bilinen Organize Suç Örgütü çökertildi. Operasyonlarda organize suç örgütünün yöneticilerinden Yonca Onat’ın da aralarında bulunduğu 34 şüpheli yakalandı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Batman merkezli 8 ilde Jandarma tarafından düzenlenen “Mahzen-30” operasyonlarında elebaşılığını Doğan Güney’in yaptığı (Yurt Dışı Firar) "Odacılar" olarak bilinen Organize Suç Örgütü çökertildiğini belirterek Operasyonlarda organize suç örgütünün yöneticilerinden Yonca Onat’ın da aralarında bulunduğu 34 şüphelinin yakalandığını kaydetti. "Aziz Milletimizin Bilmesini İsterim ki; hangi büyüklükte olursa olsun organize suç örgütlerini çökertip, adalete teslim edeceğiz. Şafak sökerken de gün batarken de operasyonlarımız devam edecek" diyen Bakan Yerlikaya operasyonla ilgili şu detayları paylaştı: "Batman Cumhuriyet Başsavcılığı, Jandarma Genel Komutanlığı Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı koordinesinde; Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığının desteğiyle Batman İl Jandarma Komutanlığınca yapılan çalışmalar sonucu; Batman merkezli Adana, Aydın, Mersin, Hakkâri, Van, Mardin ve İzmir’de eş zamanlı olarak düzenlenen “Mahzen-30” operasyonlarında “Bilişim sistemlerini kullanmak suretiyle nitelikli dolandırıcılık” suçunu örgütlü olarak işleyen organize suç örgütü üyesi şüphelilerin; Sosyal medya üzerinden sahte kiralık Bungalov ev ilanı vererek dolandırıcılık yaptıkları, mağdurlardan elde ettikleri gelirleri önce yasal bahis platformlarındaki hesaplara, daha sonra bahisten kazanılmış gibi gösterip kendi banka hesaplarına aktararak paranın izini kaybettirmeye çalıştıkları ve toplam 18 bin 635 vatandaşımızı mağdur ettikleri tespit edildi. MASAK ile koordineli yapılan çalışmalar sonucu; suçtan elde edilen mal varlığı değerlerinin aklanması kapsamında; ilk belirlemelere göre 34 milyon 530 bin TL değerinde işlem hacmine sahip, şüphelilere ait 1.283 banka hesabına el konuldu. Operasyonlarda; ruhsatsız tabanca, çok sayıda cep telefonu, sim kart, banka ve kredi kartı ile çok sayıda dijital materyale el konuldu. Batman Cumhuriyet Başsavcılığımızı ve operasyonları gerçekleştiren Kahraman Jandarmamız ile MASAK çalışanlarını tebrik ediyorum. Allah ayaklarına taş değdirmesin. Milletimizin duası sizinle."
Erzincan Dağlarda çiriş otu bereketi Doğu Anadolu Bölgesinde ve Erzincan’da bu günlerde çarşı pazarda sıkça görülen çiriş otu dağlarda yaban hayvanlarının da ilgisini çekiyor. Bahar ayları ile birlikte Erzincan’ın yüksek kesimlerinde ortaya çıkan çiriş otu vatandaşlar tarafından toplanmaya başlandı. Munzur Dağlarında yerli ve yabancı birçok kişiye rehberlik yapan Murat Aydemir, yaptığı gözlemlerde dağ keçilerinin de çirişi yediğini ifade etti. Dağlarda doğal olarak yetişen çirişten birçok yemek yapıldığını anlatan Aydemir, çirişten yapılan turşunun ayrı bir lezzet olduğunu söyledi. İnsanlar yüzyıllardır yaşamın neredeyse her alanında bitkilerden faydalanıyor. Bazı bitkiler tıbbi faydaları sebebiyle sağlık alanında kullanılırken bazı bitkiler besin bazıları ise boya ya da süs bitkileri olarak kullanılıyor. Çiriş otu da bu bitkilerden bir tanesi. Latincede Asphodelus aestivus L. olarak bilinen ve Zambakgiller familyasına ait olan çiriş otu, çoğu bölgede güllük, dağ pırasası, kirkiş otu, sarı zambak, yabani pırasa ve yeling otu olarak biliniyor. Toplumun büyük bir kısmı bazı hastalıkların tedavisinde tıbbi bitkilere başvuruyor. Bitkisel tedavi yöntemlerinin yan etkilerinin olmadığı ya da daha az olduğu düşünülmesi buna büyük bir etken olarak gösteriliyor. Çiriş otu da bölgede halkın tercih edilen bitkilerin başında yer alır. Çirişten birçok yemek yapılıyor Meryem Badayman, Ekin Dinçel ve Ayla Ünver Alçay tarafından yapılan bir araştırmada çirişin; yabani bir ot olup yenilebilmesinin yanında vitamin, antioksidan, lif ve mineral içerikleri ile vücudu besleyen özelliğe sahip olması sebebiyle yaygın olarak tüketildiği belirtildi. Çiriş otu, Afrika, Arap ülkeleri, Türkiye, Mısır ve Avrupa’nın bazı bölgelerinde görülen bir bitki türü. Türkiye’de Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetişiyor. Çiriş otu genel olarak zararsız ve faydaları ile ön planda olan bir bitki olarak biliniyor. Bunun yanında çirişin yaprakları henüz tazeyken de yenilebiliyor. Ayrıca çirişten çorba ve birçok yemek de yapılıyor. Haşlandıktan sonra yumurta ile kavrulması ya da peynirle de karıştırılarak yufka ekmek içinde yeniliyor. Ayrıca kaşila diye adlandırılan bir yemeği de yapılıyor. Sevilen yemeklerden biri olan kaşila, çirişin kaynatılıp, içerisine bulgur katılarak, katılaşıncaya kadar pişirilmesiyle yapılıyor. Katılaştıktan sonra içi çukurlaştırılarak yağ dökülüp ve servis edilip yeniliyor.