Türkiye’nin 2023 Vizyon Projeleri arasında yer alan, tamamlandığında Avrupa’nın en büyük teleskobuna sahip olacak Doğu Anadolu Gözlemevi’nin (DAG) 4 metre çapındaki aynası, Rusya’dan havalanan dev kargo uçağıyla Erzurum’a getirildi.
Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürlüğü bünyesinde yürütülen DAG Projesi, Türkiye’nin en büyük çaplı (4 m) hem görsel (VIS) hem de yakın kırmızı ötesi (NIR, <3 micron) bölgede gözlem yapacak teleskobuyla, astronomi, astrofizik ve uzay bilimleri alanlarında uluslararası düzeyde projelerin ve ortak çalışmaların yürütüleceği büyük gözlemevi kurulmaya devam ediyor. Bu kapsamda sona gelinen gözlemevinin en önemli parçalarından birisi olan 4 metre çapında 4.7 ton ağırlığındaki aynası ise Erzurum’a ulaştı.
2012 yılında yapımına Erzurum Konaklı Dağında başlanan Doğu Anadolu Gözlemevinin Rusya’da yapılan teleskop aynası Moskova’dan havalanan dünyanın en büyük kargo uçaklarından birisi olan Antonov An-124 ile Erzurum’a getirildi. Yarın sabahın ilk ışıkları ile Konaklı Dağına çıkartılacak olan aynanın 6 saatlik taşınma süresi olacak.
Taşınmanın ardından bu kış döneminde hem yalıtım hem de performans testlerine başlanılacak ve iklimlendirme - soğutma - toz yalıtım sistemleri kurulumu ve inşaatın da tüm hızıyla devam etmesi hedefleniyor.
Rektör Prof. Dr. Çomaklı duygu dolu anlar yaşadı
Aynanın sorunsuz olarak Erzurum’a gelmesi üzerine Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı ise gözyaşlarına boğuldu. Duygu dolu anlar yaşayan Çomaklı, “Duygulanmamak elde değil çok fazla emek verdik” dedi.
Çomaklı ayrıca, çalışmaların başarıyla sürdüğünü kaydederek, “Milli Uzay Programının bir parçası olan ve ülkemizin 2023 vizyon projeleri arasında yer alan Doğu Anadolu Gözlemevinde (DAG) kurulum süreci, pandemi koşulları başta olmak üzere coğrafik ve atmosferik çalışma şartlarına rağmen, Üniversitemiz Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) tarafından başarıyla yürütülüyor. Şubat ayının başında İtalya’dan yola çıkan ve alınan özel izinler ile Gümrük Müdürlüğündeki resmi işlemlerin ardından 26 Şubat’ta Erzurum’a getirdiğimiz 100 ton ağırlığındaki DAG teleskobunun ardından Gözlemevimizin aynası da bugün şehrimize ulaştı. Rusya’da bulunan DAG Teleskobunun 4 metre çaplı aynasının optik testleri DAG teknik ekibinin katılımıyla Moskova’da yapıldı ve testlerden başarıyla geçti. Rektörlüğümüzce sağlanan finansal destek sayesinde, 3 ay gibi kısa bir sürede DAG yerleşkemizin yolunu ıslah ettik ve Erzurum’a uçakla gelen 4 metre çaplı, Türkiye’nin en büyük teleskop aynasını karayoluyla taşımak için hazır hale getirdik” şeklinde konuştu.
